рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी : рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдХृрддिрдд्рд╡

Dr. Mulla Adam Ali
0

Balshauri Reddy : Vyaktitva evam Krititva

Balshauri Reddy : Vyaktitva evam Krititva

рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी : рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдФрд░ рдХृрддिрдд्рд╡

рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рдоें рд╣िंрджी рдк्рд░рдЪाрд░-рдк्рд░рд╕ाрд░ рдоें рд╡рд░िрд╖्рда рд▓ेрдЦрдХ, рд╣िंрджी рдПрд╡ं рддेрд▓ुрдЧु рдХे рдпрд╢рд╕्рд╡ी рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░, рдЪंрджाрдоाрдоा рдХे рдкूрд░्рд╡ рд╕ंрдкाрджрдХ, рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдмाрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕рд░्рдЬрдХ, рдЕрдирди्рдп рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ाрдзрдХ рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдХा рдЬрди्рдо 1 рдЬुрд▓ाрдИ 1928 рдХो рдЖंрдз्рд░рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдХрдбрдкा рдЬिрд▓े рдХे рдЧोрд▓्рд▓्рд▓ рдЧूрдбूрд░ рдХे рдПрдХ рдордз्рдпрд╡िрдд्рддीрдп рдХृрд╖рдХ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рд╣ुрдЖ। рдЧंрдЧिрд░ेрдб्рдбी рдФрд░ рдУрдмुрд▓рдо्рдоा рдХा рдЗрдХрд▓ौрддा рд╕ंрддाрди рд╣ै рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी। рдЪाрд░ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рд╣ी рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХी рдоाँ рдЧुрдЬрд░ рдЧрдпी рдеी। рдоाрддा рди рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХा рдмрдЪрдкрди рдЕрдд्рдпрди्рдд рджुःрдЦ рдкूрд░्рдг рдеा।

рдбॉ. рд░ेрдб्рдбी рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдкाँрдЪрд╡ी рдХрдХ्рд╖ा рддрдХ рдЙрдирдХे рдЧाँрд╡ рдЧोрд▓्рд▓्рд▓ рдЧूрдбूрд░ рдоें рд╣ुрдИ। рдлिрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоैрдЯ्рд░िрдХ рддрдХ рдиेрд▓्рд▓ूрд░ рдХे рд╕ेंрдЯ рдЬोрд╕ेрдл рд╣ाрдИ рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдкрдв़ा।

рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдиे рд╣िंрджी рд╢िрдХ्рд╖ा рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдХрдб़рдкा рдирдЧрд░ рдХे рдПрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рдЪрдкрд░ाрд╕ी рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी। рдЪрдкрд░ाрд╕ी рд╣ोрдиे рдкрд░ рднी рд╡े рд╣िंрджी рдХे рдмрдб़े рдкрдг्рдбिрдд рдеे। рд╕рди् 1946 рдоें рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рд╣िंрджी рдк्рд░рдЪाрд░ рд╕рднा рдХे рд░рдЬрдд рдЬрдпंрддी рдХा рдЙрдж्рдШाрдЯрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी рдЬी рдордж्рд░ाрд╕ рдЖрдпे рдеे। рд░ेрдб्рдбी рдЬी рднी рд╕्рд╡ाрдзीрдирддा рдЖंрджोрд▓рди рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рд╡рдпं рд╕ेрд╡рдХ рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЙрд╕ рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпे рдеे। рдЧाँрдзी рдЬी рдХे рднाрд╖рдг рд╕े рдк्рд░ेрд░िрдд рд╣ोрдХрд░ рд░ेрдб्рдбी рдЬी рд╣िंрджी рд╕ीрдЦрдиे рд▓рдЧे। рдаाрдХुрд░ рдк्рд░рд╕ाрдж рд╕िंрд╣, рд╕ूрд░्рдпрдХांрдд рдд्рд░िрдкाрдаी рдиिрд░ाрд▓ा, рдорд╣ाрджेрд╡ी рд╡рд░्рдоा рдЖрджि рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рдиे рднी рдЙрди्рд╣ें рд╣िрди्рджी рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХिрдпा।

рдбॉ. рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХा рд╡िрд╡ाрд╣ 14 рдЬूрди 1951 рдИ. рдоें рд╕ुрднрдж्рд░ा рджेрд╡ी рдХे рд╕ाрде рд╣ुрдЖ, рдЬो рд╕ुрд╢िрдХ्рд╖िрдд рддрдеा рд╕ंрдкрди्рди рд╣ै। рд╕ुрднрдж्рд░ा рдЬी рдЕрдд्рдпंрдд рд╕ुंрджрд░ рддрдеा рдоिрд▓рди рд╕्рд╡рднाрд╡рд╡ाрд▓ी рдиाрд░ी рд╣ैं। рд╡े рддेрд▓ुрдЧु рдФрд░ рд╣िंрджी рдХे рдЬ्рдЮाрддा рднी рд╣ैं। рд╡े рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рдоें рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХो рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рджेрддी рд░рд╣рддी рдеी।

рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдордж्рд░ाрд╕ рдХे рд╣िंрджी рд╕рднा рдХे рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдоें рдк्рд░ाрдз्рдпाрдкрдХ рддрдеा рдк्рд░ाрдЪाрд░्рдп рд░рд╣े। рд╡े рд╕рди् 1966 рд╕े 1989 рддрдХ рддेрдИрд╕ рд╡рд░्рд╖ों рддрдХ 'рдЪंрджाрдоाрдоा' рдиाрдордХ рд╣िंрджी рдмाрд▓ рдоाрд╕िрдХ рдкрдд्рд░िрдХा рдХे рд╕ंрдкाрджрдХ рдеे।

рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ :

рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рддेрд▓ुрдЧु рднाрд╖ी, рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рд╡ рдЙрдд्рддрд░ рднाрд░рдд рдХे рдмीрдЪ рдПрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╕ेрддु рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдХी рд░рдЪрдиाрдПँ рдЙрдирдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХा рдЙрдд्рддрдо рдк्рд░рдоाрдг рд╣ैं। рд╡े рдЕрдд्рдпंрдд рд╕्рдкрд╖्рдЯрддाрд╡ाрджी рдПрд╡ं рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ैं। рд╡े рдоिрд▓рдирд╕ाрд░, рд╣ँрд╕рдоुрдЦ рддрдеा рдкрд░िрд╢्рд░рдоी рднी рд╣ैं। рд╡े рдЕрдд्рдпंрдд рд╕рд╣рдЬ рдПрд╡ं рд╕рд░рд▓ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ैं। рд╣िंрджी рд╕ेрд╡ा рдХे рд▓िрдП рдХрдИ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиे рдкрд░ рднी рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡िрдирдо्рд░рддा рдХी рдЙрдкेрдХ्рд╖ा рдирд╣ीं рдХी। рд░ेрдб्рдбीрдЬी рдХे рдЪрд░िрдд्рд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрдж्рд╡ाрди рдИрд╢्рд╡рд░ рдХрд░ूрдг рдХी рд░ाрдп - "рдиिрд╢्рдЫрд▓ рдФрд░ рдмрдЪ्рдЪों рдЬैрд╕ा рдиिрд░्рджोрд╖ рдЪेрд╣рд░ा рдк्рд░рдлुрд▓्рд▓िрдд рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдФрд░ рд╕рджैрд╡ рдоुрд╕्рдХрд░ाрдиे рд╡ाрд▓े рдбॉ. рд░ेрдб्рдбी рдкрд╣рд▓ी рд╣ी рджृрд╖्рдЯि рдоें рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓े рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं" рдбॉ. рджाрдоोрджрд░ рдЦрдб़рд╕े рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ - "рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдХा рдЪुंрдмрдХीрдп рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдРрд╕ा рд╣ी рд╣ै рдХि рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓े рд╡्рдпрдХ्рддि рдлिрд░-рдлिрд░ рдоिрд▓рдиे рдХी рдЪाрд╣ рд▓ेрдХрд░ рдЙрди рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪрддे рд╣ैं рдФрд░ рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдоें рдПрдХ рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рд╡िрдХाрд╕ рд╣ाрд╕िрд▓ рдХрд░рддे рд╣ै"

рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдЖрдд्рдоीрдпрддा-рдиिрд╢्рдЫрд▓рддा рдФрд░ рдордорддा рд╕े рдУрддрдк्рд░ोрдд рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХे рдзрдиी рд╣ैं। рдпे рд╕рдм рдЙрдирдХे рдпрд╢ рдХे рдХाрд░рдг рдмрди рдЧрдпे। рдирдпे рд▓ेрдЦрдХों рдХो рд▓ेрдЦрди рдХाрд░्рдп рдоें рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рд░ेрдб्рдбी рдЬी рд╕рдмрд╕े рдЖрдЧे рд╣ैं। рдмाрд▓ рдордиोрд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХो рд╕ाрдордиे рд░рдЦрдХрд░ рд▓िрдЦрдиे рд╡ाрд▓ों рдоें рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХा рд╕्рдеाрди рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै। 'рдЪंрджाрдоाрдоा' рдмाрд▓ рдкрдд्рд░िрдХा рдХे рд╕рд╣ाрд░े рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдмрдЪ्рдЪों рдХो рднाрд░рдд рдХी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдФрд░ рдкрд░ंрдкрд░ा рд╕े рдкрд░िрдЪрдп рдХрд░ाрдпा। рдЙрди рдоें рдЕрдЪ्рдЫे рдоाрдирд╡ीрдп рдЧुрдгों рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рдиे рдоें рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдиे рдЬ्рдпाрджा рдз्рдпाрди рджिрдпा рд╣ै।

рдХृрддिрдд्рд╡ :

рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЬрдЧрдд рдоें рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдХा рдпोрдЧрджाрди рд╕рд░ाрд╣рдиीрдп рд╣ै। рд░ेрдб्рдбी рдЬ рдиे рдЙрдкрди्рдпाрд╕, рдХрд╣ाрдиी, рдиाрдЯрдХ, рдиिрдмंрдз, рд╕рдоीрдХ्рд╖ा рдЖрд▓ोрдЪрдиा рдЖрджि рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╡िрдзाрдУं рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рдХी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХो рд╣िंрджी рдкाрдардХों рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪाрдиे рдХा рдХाрдо рдХिрдпा рд╣ै। рдоौрд▓िрдЦ рд▓ेрдЦрди рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЕрдиुрд╡ाрджों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рднी рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджрдХ्рд╖िрдг рдФрд░ рдЙрдд्рддрд░ рдХे рднेрдж рдХो рдоिрдЯाрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा рд╣ै।

рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдиे рдоुрдЦ्рдпрддः рддेрд░рд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рд╣ै। 'рд╢рдмрд░ी', 'рдЬिंрджрдЧी рдХी рд░ाрд╣', 'рдпрд╣рдмрд╕्рддी : рдпे рд▓ोрдЧ', 'рднрдЧ्рди рд╕ीрдоाрдПँ', 'рдмैрд░िрд╕्рдЯрд░', 'рдк्рд░рдХाрд╢ рдФрд░ рдкрд░рдЫाрдИ', 'рд╕्рд╡рдк्рди рдФрд░ рд╕рдд्рдп', 'рдзрд░рддी рдоेрд░ी рдоाँ', 'рд▓рдХुрдоा', 'рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░', 'рд╡ीрд░рдХेрд╕рд░ी', 'рджाрд╡ाрдирд▓' рдФрд░ 'рдХाрд▓рдЪрдХ्рд░'।

'рд╢рдмрд░ी' рд╕рди् 1959 рдоें рд░рдЪिрдд рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдХा рдк्рд░рдердо рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। рдпрд╣ рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ी рд░ाрдордЪंрдж्рд░ рдФрд░ рд╢рдмрд░ рдЬाрддि рдХे рдиाрдпрдХ рдХी рдкुрдд्рд░ी рд╢рдмрд░ी рдХे рдЬीрд╡рди рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдПрдХ рдкौрд░ाрдгिрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдХрдеाрдирдХ рдХा рдЖрдзाрд░ рд░ाрдоाрдпрдг рдФрд░ рд░ाрдордЪрд░िрдд рдоाрдирд╕ рд╣ैं। 1962 рдоें рд░рдЪिрдд 'рдЬिंрджрдЧी рдХी рд░ाрд╣' рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। рдЗрд╕ рдоें рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рд╡िрдЬрдпрд╡ाрдбा рдирдЧрд░ рдХे рдПрдХ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдХрдеा рд╣ै। рдордз्рдпрд╡рд░्рдЧीрдп рд╣िрди्рджू рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╡ैрд╡ाрд╣िрдХ рд╕рдорд╕्рдпा рдЗрд╕рдХा рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╖рдп рд╣ै। "рдпрд╣ рдмрд╕्рддी : рдпे рд▓ोрдЧ" рд╕рди् 1963 рдоें рд░рдЪिрдд рдПрдХ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдПрдХ рдЖँрдЪрд▓िрдХ рднी рд╣ै। рдпрд╣ рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े "рдЬीрд╡рди рд╕ूрдд्рд░рдо" рдиाрдо рд╕े рддेрд▓ुрдЧु рднाрд╖ा рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдЖ рдеा। рдпрд╣ рдПрдХ рдЫोрдЯा рд╕ा рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। рдЗрд╕ рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдорд╣ाрдирдЧрд░ рдордж्рд░ाрд╕ рд╣ै। рдорд╣ाрдирдЧрд░ीрдп рдХा рд╡्рдпंрдЧ्рдпाрдд्рдордХ рдЪिрдд्рд░рдг рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै। рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЙрдкрди्рдпाрд╕ "рднрдЧ्рди рд╕ीрдоाрдПँ" 1965 рдоें рд▓िрдЦा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХा рдоुрдЦ्рдп рдкाрдд्рд░ рдбॉ. рд░ाрдЬेंрдж्рд░ рд╣ै।

рдмेрдоेрд▓ рд╡िрд╡ाрд╣, рдмрд╣ुрд╡िрд╡ाрд╣ рдЖрджि рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХुрд░ीрддिрдпों рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиा 1967 рдоें рдбॉ. рд░ेрдб्рдбी рд▓िрдЦिрдд рдмैрд░िрд╕्рдЯрд░ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ैं। "рдк्рд░рдХाрд╢ рдФрд░ рдкрд░рдЫाрдИ" рд╕рди् 1968 рдоें рд░рдЪिрдд рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдХा рдкрд╣рд▓ा рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рд▓рдШु рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। рдпрд╣ рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдХृрд╖्рдгрджेрд╡ рд░ाрдп рдФрд░ рдЙрдирдХे рдорд╣ाрдоंрдд्рд░ी рддिрдо्рдорд░ुрд╕ु рдХी рдХрдеा рд╣ै। рд╢ोрд╖рдг, рдЖрдзुрдиिрдХ рдЬीрд╡рди рдХी рд╡िрд╕ंрдЧрддिрдпाँ, рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдЖрд╕्рдеा рдЖрджि рд╕рди् 1968 рдоें рд░рдЪिрдд "рд╕्рд╡рдк्рди рдФрд░ рд╕рдд्рдп" рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ рд╣ैं। "рд╡рд╕ुрдзैрд╡ рдХुрдЯुрдо्рдмрдХрдо" рдХी рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЪेрддрдиा рд░ेрдб्рдбी рдЬी 1969 рдоें рд░рдЪिрдд "рдзрд░рддी рдоेрд░ी рдоाँ” рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै। рдмाрд╣्рдп рдЕрдиेрдХрддा рдоें рдЖंрддрд░िрдХ рдПрдХрддा рдХे рд╕ाрде рдХрд░्рддрд╡्рдп рдФрд░ рдк्рд░ेрдо рдоें рдоैрдд्рд░ी рднी рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рд╣рдо рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

рд╕рди् 1969 рдоें рд▓िрдЦिрдд 'рд▓рдХुрдоा' рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХा рджूрд╕рд░ा рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। рдЗрд╕ рдоें рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдХॉрдбрд╡ीрдбु рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд░ेрдб्рдбी рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдХुрдоाрд░рдЧिрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдФрд░ рдирд░्рддрдХी рд▓рдХुрдоा рдХे рдмीрдЪ рдХी рдк्рд░рдгрдп рдЧाрдеा рд╣ै। рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рдЬीрд╡рди рдХे рдоोрд╣ рдоें рдкрдбे рд╣ुрдП рд▓ोрдЧों рдХी рдордиोрджрд╢ा, рдмрджрд▓рддे рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рд╕ंрдмंрдз рдЖрджि рдЕрдд्рдпрди्рдд рдоाрд░्рдоिрдХ рдвंрдЧ рд╕े рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдиे 1971 рдоें рд░рдЪिрдд 'рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░' рдоें рдЪिрдд्рд░िрдд рдХिрдпा рд╣ै। рднूрдордг्рдбрд▓ीрдХрд░рдг, рдЙрдкрднोрдХ्рддाрд╡ाрдж, рдмाрдЬाрд░рд╡ाрдж рдЖрджि рдХे рдХाрд░рдг рдоाрдирд╡ीрдп рд╕ंрдмंрдзों рдоें рдХрдИ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЖ рдЧрдпे рд╣ैं। рдЙрдирдХा рдЬीрд╡рди्рдд рдЪिрдд्рд░рдг 'рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░' рдоें рдоिрд▓рддा рд╣ै।

рдбॉ. рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдиे рдЖंрдз्рд░рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рд╡िрдЬрдпрдирдЧрд░ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп, рддрдоिрд▓рдиाрдбु рдХे рддंрдЬौрд░ рдПрд╡ं рдорджुрд░ै рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рд░ाрдЬाрдУं рдХे рдмीрдЪ рд╣ुрдП рдпुрдж्рдзो рдХो рдЕрдд्рдпрди्рдд рдХрд▓ाрдд्рдордХ рдвंрдЧ рд╕े 'рд╡ीрд░ рдХेрд╕рд░ी' рдиाрдордХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рд╣ै। рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдФрд░ рдХрд▓्рдкрдиा рдХा рд╕ुрди्рджрд░ рд╕рдорди्рд╡рдп рд╣рдо рдЗрд╕рдоें рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд╕рди् 1979 рдоें рд░рдЪिрдд 'рджाрд╡ाрдирд▓' рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдШрдЯिрдд рдкрд▓рдиाрдбु рдпुрдж्рдз рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै। рдкाрдардХों рдХो рдЖрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХा рдкрд░िрдЪрдп рджेрдиे рдоें рд▓ेрдЦрдХ рдиे рдЬ्рдпाрджा рдз्рдпाрди рджिрдпा рд╣ै। 2002 рдоें рд░рдЪिрдд 'рдХाрд▓рдЪрдХ्рд░' рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рддрдХрдиीрдХी рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдХाрд░рдг рдЖрдзुрдиिрдХ рдоाрдирд╡ рд╕े рд╕рднी рдЖрджрд░्рд╢ рдФрд░ рдоूрд▓्рдп рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЧрдпे рд╣ैं। рдЗрди рд╡िрд╖рдпों рдХो рд╣рдо 'рдХाрд▓рдЪрдХ्рд░' рдоें рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рд╣िंрджी рдХे рдПрдХ рд╕िрдж्рдзрд╣рд╕्рдд рдХрд╣ाрдиीрдХाрд░ рднी рд╣ैं। рдЙрдирдХा рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै 'рдмैрд╕ाрдЦी'। рдЗрд╕ рдоें рдХुрдЫ рд╕рдд्рд░рд╣ рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рд╕ंрдХрд▓िрдд рд╣ैं। рд╡े рд╣ैं- 'рдмैрд╕ाрдЦी', 'рд╢ाрди्рддि рдХे рдкрде рдкрд░', 'рдкाрдкीрдЪिрд░ाрдпु', 'рднूрдЦ рд╣рдб़рддाрд▓', 'рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХी рдУрд░', 'рдЬ्рдЮाрдиोрджрдп', 'рдЕрддृрдк्рдд рдХाрдордиा', 'рдЯूрдЯрддी рд╕ीрдоाрдПँ', 'рдЕрдиुрдд्рддрд░िрдд рдк्рд░рд╢्рди', 'рдмी рдЗрдг्рдбिрдпрди-рдмाрдИ рдЗрдг्рдбिрди', 'рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी рдУрд░', 'рдЪाँрджी рдХा рдЬूрддा', 'рджिрд▓ рдХा рдХाँрдЯा', 'рдкрдЫрддाрд╡ा', 'рд╕्рд╡рдк्рди рдФрд░ рд╕рдд्рдп', 'рдЬрдм рдЖँрдЦे рдЦुрд▓ी', рдФрд░ 'рдШрд░ рдФрд░ рдЧृрд╣рд╕्рдеी'।

рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХा 'рдмैрд╕ाрдЦी' рдПрдХ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХрд╣ाрдиी рд╣ै, рдпрд╣ рдкрддि рдж्рд╡ाрд░ा рддिрд░рд╕्рдХृрдд рд╣ोрдиे рдкрд░ рднी рдЙрд╕рдХो рд╕рд╣ी рд░ाрд╕्рддे рдкрд░ рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХрд░рддी рд╣ुрдИ рдПрдХ рдкрдд्рдиी рдХी рдХрд╣ाрдиी рд╣ै। 'рднूрдЦ рд╣рдб़рддाрд▓' рдЖрдд्рдордХрдеाрдд्рдордХ рд╢ैрд▓ी рдоें рд░рдЪिрдд рдПрдХ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХрд╣ाрдиी рд╣ै। 'рдЬ्рдЮाрдиोрджрдп' рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдиे рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рдЕрдиाрдЪाрд░ рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा рд╣ै। 'рдЕрддृрдк्рдд рдХाрдордиा' рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЧрд░ीрдм рд▓ोрдЧों рдХे рд╕ुрдЦी рдмрдирдиे рдХी рдЕрддृрдк्рдд рдХाрдордиा рдХे рдмाрд░े рдоें рдХрд╣ा рд╣ै। 'рдкाрдкी рдЪिрд░ाрдпु' рдФрд░ 'рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी рдУрд░' рдоें рд▓ेрдЦрдХ рдиे рдЬрдоीрди्рджाрд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рдЧрд░ीрдм рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд▓ूрдЯрдиा, рд╕рд░рдХाрд░ рд╕े рдХрд░्рдЬ рд▓ेрдХрд░ рдЙрд╕рдХा рджुрд░ुрдкрдпोрдЧ рдХрд░рдиा, рдкीрдиे рдХे рдкाрдиी рдХी рдХрдоी рдЖрджि рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдкрд░ рд╡िрдЪाрд░ рдХिрдпा рд╣ै। 'рдЪाँрджी рдХा рдЬूрддा' рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕рдо्рдоुрдЦ рдорд╣ाрди рдмрдирдиे рд╡ाрд▓े рд▓ोрдЧों рдХे рдЦोрдЦрд▓ेрдкрди рдХो рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдХрд╣ाрдиी рд╣ै। 'рджिрд▓ рдХा рдХाँрдЯा' рдмрд╣рди рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпे рдЧрдпे рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕рдШाрдд рдХा рдЪिрдд्рд░рдг рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдХрд╣ाрдиी рд╣ै। 'рдкрдЫрддाрд╡ा' рдоाрдирд╡ рдорди рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдХрд╣ाрдиी рд╣ै। 'рдЬрдм рдЖँрдЦे рдЦुрд▓ी', 'рдШрд░ рдФрд░ рдЧृрд╣рд╕्рдеी' рд╢рд╣рд░ рдФрд░ рдЧाँрд╡ рдХे рдЬीрд╡рди рдХा рдоाрд░्рдоिрдХ рдЪिрдд्рд░рдг рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं।

рдбॉ. рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпों рдоें рд╡िрднिрди्рди рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ рд╣рдо рджेрдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рджाрдо्рдкрдд्рдп рд╡िрдШрдЯрди, рдЧрд░ीрдмी, рдЕрдХेрд▓ाрдкрди, рдХिрд╕ाрди рдФрд░ рдиाрд░िрдпों рдХी рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ рдЖрджि рдЗрдирдоें рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣ैं। рдпрд╣ाँ рдЗрди рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХो рджूрд░ рдХрд░рдХे рдЬрдирддा рдХो рдирдпा рдЬीрд╡рди рдЬीрдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд░рдгा рджेрдиा рд▓ेрдЦрдХ рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै।

рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдПрдХ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдмाрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рднी рд╣ैं। рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд▓िрдП рдХрдИ рд░рдЪрдиाрдПँ рд▓िрдЦी рд╣ैं। рдЙрдирдХी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдмाрд▓ोрдкрдпोрдЧी рд░рдЪрдиाрдПँ - 'рддेрд▓ुрдЧु рдХी рд▓ोрдХ рдХрдеाрдПँ', 'рдЖрди्рдз्рд░ рдХे рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖', 'рд╕рдд्рдп рдХी рдЦोрдЬ', 'рддेрдиाрд▓ी рд░ाрдо рдХे рдирдпे рд▓рддीрдлे', 'рдмुрдж्рдз рд╕े рдмुрдж्рдзिрдоाрди', 'рди्рдпाрдп рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпाँ', 'рдЖрджрд░्рд╢ рдЬीрд╡рдиिрдпाँ', 'рдЖрдоुрдХ्рдд рдоाрд▓्рдпрджा', 'рдЖंрдз्рд░ рдХी рд▓ोрдХ рдХрдеाрдПँ', 'рджрдХ्рд╖िрдг рдХी рд▓ोрдХ рдХрдеाрдПँ' рдФрд░ 'рддेрдиाрд▓ी рд░ाрдо рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпाँ'।

'рддेрд▓ुрдЧु рдХी рд▓ोрдХ рдХрдеाрдПँ' рд▓ोрдХ рдХрдеाрдУं рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рд░рд╣рди-рд╕рд╣рди рд╕ंрд╕्рдХृрддि, рд╕рдн्рдпрддा рдЖрджि рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ंрдкूрд░्рдг рднाрд░рддीрдпों рдХो рдкрд░िрдЪिрдд рдХрд░ाрдиा рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै। 'рд╕рдд्рдп рдХी рдЦोрдЬ' рдмाрд▓ рдПрдХांрдХिрдпों рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै। 'рдЖंрдз्рд░ рдХे рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖' рдиिрдмрди्рдзों рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै। рдпрд╣ рдЖंрдз्рд░ рд╡ाрдЩ्рдордп рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпрдд्рдирд╢ीрд▓ рдорд╣ाрди рдкुрд░ुрд╖ों рдХे рдЬीрд╡рди рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै।

рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╣ँрд╕ाрдиे рддрдеा рдз्рдпाрди рджिрд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдиे рддेрдиाрд▓ी рд░ाрдо рдХो рдПрдХ рдкाрдд्рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЪुрдиा। рдЗрд╕рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк 'рддेрдиाрд▓ी рд░ाрдо рдХे рд▓рддीрдлे' рддेрдиाрд▓ी рд░ाрдо рдХे рдирдпे рд▓рддीрдлे рдФрд░ рддेрдиाрд▓ी рд░ाрдо рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рдиाрдордХ рдмाрд▓ोрдкрдпोрдЧी рд╣ाрд╕्рдп рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा рдЧрдпा। 'рдмुрдж्рдз рд╕े рдмुрдж्рдзिрдоाрди' рддेрд░рд╣ рд╣ाрд╕्рдп рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рджрдХ्рд╖िрдг рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╡िрдж्рд╡ाрди рдкрд░рдоाрдиंрдж рдФрд░ рдЙрдирдХे рд╢िрд╖्рдпों рдХे рдмुрдж्рдзрдкрди рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рдоिрд▓рддी рд╣ैं। 'рди्рдпाрдп рдХी рдХрд╣рдиाрдиिрдпाँ' рдмाрд▓ोрдкрдпोрдЧी рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै। 'рдЖрджрд░्рд╢ рдЬीрд╡рдиिрдпाँ рднी рдПрдХ рдмाрд▓ोрдкрдпोрдЧी рд░рдЪрдиा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдорд╣ाрди рдкुрд░ुрд╖ों рдХी рдЬीрдиिрдпों рдХो рдРрд╕ा рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рдмрдЪ्рдЪे рдЙрди्рд╣ें рдкрдв़рдХрд░ рджेрд╢ рдХे рд╕рдЪ्рдЪे рдиाрдЧрд░िрдХ рдмрди рдЬाрдПँ। 'рдЖрдоुрдХ्рдд рдоाрд▓्рдпрджा' рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХा рдПрдХ рдмाрд▓ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। 'рдЖрди्рдз्рд░ рдХी рд▓ोрдХ рдХрдеाрдПँ' рдФрд░ 'рджрдХ्рд╖िрдг рдХी рд▓ोрдХ рдХрдеाрдПँ' рдЖрди्рдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рддрдеा рднाрд░рдд рдХे рдЕрди्рдп рджрдХ्рд╖िрдг рдк्рд░рджेрд╢ों рдоें рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд▓ोрдХ рдХрдеाрдУं рдХे рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ैं।

рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдПрдХ рд╕рдлрд▓ рд╕рдоीрдХ्рд╖рдХ рднी рд╣ैं। рдЙрдирдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ाрдд्рдордХ рд░рдЪрдиाрдПँ рдоुрдЦ्рдпрддः рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рд╡िрд╢ेрд╖рдХрд░ рдЖрди्рдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдПрд╡ं рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕े рд╕ंрдмрди्рдзिрдд рд╣ैं। рдЙрдирдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд░рдЪрдиाрдУं рдХे рдиाрдо рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ैं- 'рдкंрдЪाрдоृрдд', 'рдЖंрдз्рд░рднाрд░рддी', 'рддेрд▓ुрдЧु рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕', рддрдоिрд▓рдиाрдбु, рдХрд░्рдиाрдЯрдХ, рд╡ीрд░ेрд╢ рд▓िंрдЧрдо рдкंрддुрд▓ु, рддेрд▓ुрдЧु рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдиिрд░्рдоाрддा рдФрд░ рддेрд▓ुрдЧु рд╡ाрдЩ्рдордп рд╡िрд╡िрдз рд╡िрдзाрдПँ।

рдЖंрдз्рд░ рднाрд░рддी рдмीрд╕ рд╢ोрдзрдкрд░рдХ рдиिрдмंрдзों рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै। рддेрд▓ुрдЧु рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рд╕рдоीрдХ्рд╖ाрдд्рдордХ рдиिрдмрди्рдзों рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै। рддрдоिрд▓рдиाрдбु рдФрд░ рдХрд░्рдиाрдЯрдХ рдоें рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдиे рддрдоिрд▓рдиाрдбु рдФрд░ рдХрд░्рдиाрдЯрдХ рдХी рдЬрдирддा рдХे рдЬीрд╡рди, рдЗрддिрд╣ाрд╕, рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдЖрджि рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рд╣ै। 'рд╡ीрд░ेрд╢рд▓िंрдЧрдо рдкंрддुрд▓ु' рдЖрди्рдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдПрд╡ं рд░ाрдЬрдиीрддिрдЬ्рдЮ рд╡ीрд░ेрд╢рд▓िंрдЧрдо рдкंрддुрд▓ु рдХी рдЬीрд╡рдиी рд╣ै। рддेрд▓ुрдЧु рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдиिрд░्рдоाрддा рдФрд░ рддेрд▓ुрдЧु рд╡ाрдЩ्рдордп рд╡िрд╡िрдз рд╡िрдзाрдПँ рд░ेрдб्рдбी рдХे рд╕рдоीрдХ्рд╖ाрдд्рдордХ рдиिрдмंрдз рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ैं।

рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдПрдХ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЕрдиुрд╡ाрджрдХ рднी рд╣ैं। рдЙрдирдХा рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣िंрджी рдФрд░ рддेрд▓ुрдЧु рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╣ै। рд╡िрднिрди्рди рджेрд╢, рднाрд╖ा, рдЬाрддि, рдЖрдЪाрд░-рд╡िрдЪाрд░ рдЖрджि рдХो рдЬोрдб़рдиे рдХा рдПрдХ рдоाрдд्рд░ рдоाрдз्рдпрдо рдЕрдиुрд╡ाрдж рд╣ै। рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХी рдЕрдиूрджिрдд рд░рдЪрдиाрдУं рдХे рдоुрдЦ्рдпрддः рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं-рддेрд▓ुрдЧु рд╕े рд╣िंрджी рдоें рдЕрдиुрджिрдд рд░рдЪрдиाрдПँ рдФрд░ рд╣िंрджी рд╕े рддेрд▓ुрдЧु рдоें рдЕрдиूрджिрдд рд░рдЪрдиाрдПँ।

рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдиे рддेрд▓ुрдЧु рд╕े рд╣िंрджी рдоें рдХрдИ рдЙрдкрди्рдпाрд╕, рдХрд╣ाрдиी, рдиाрдЯрдХ рдФрд░ рдПрдХांрдХी рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рд╣ै। рддेрд▓ुрдЧु рд╕े рд╣िंрджी рдоें рдЧ्рдпाрд░рд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рд╣ै। рд╡े рд╣ैं- рд░ुрдж्рд░рдоा рджेрд╡ी, рдЕрд▓्рдкрдЬीрд╡ी, рд░ाрдЬрд╢ेрдЦрд░ рдЪрд░िрдд्рд░, рдХрд╡िрдпрдд्рд░ी, рдиाрд░ाрдпрдг рднрдЯ्рдЯ, рдиिрдпрддि рдХे рдкुрддрд▓े, рдЪрди्рдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдХा рд╕्рд╡рдк्рди, рдХौрд╕рд▓्рдпा, рдХौрдоुрджी рдкुрдг्рдп рднूрдоि, рдЖँрдЦें рдЦोрд▓ो рдФрд░ рдоैं рдорд░рдиा рдирд╣ीं рдЪрд╣рддा। рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдиे рдкाँрдЪ рддेрд▓ुрдЧु рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ों рдХो рд╣िंрджी рдоें рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХिрдпा рд╣ै। рд╡े рд╣ैं-рдЕрдЯрдХे рдЖँрд╕ू, рддेрд▓ुрдЧु рдХी рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдХрд╣ाрдиिрдпाँ, рддेрд▓ुрдЧु рдХी рдмीрд╕ рдХрд╣ाрдиिрдпाँ, рддेрд▓ुрдЧु рдХी рд╢्рд░ेрд╖्рда рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рдФрд░ рд╕्рд╡рд░्рдг рдХрдорд▓। рддेрд▓ुрдЧु рдиाрдЯрдХ рдФрд░ рдПрдХांрдХी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ों рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рднी рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдиे рдХिрдпा рд╣ै। рд╡े рд╣ैं- рдордиोрд░рдоा, рд╡िрдиोрдж рддрд░ंрдЧिрдиी, рддेрд▓ुрдЧु рдиाрдЯрдХ, рдирдИ рдзрд░рддी рдФрд░ рд╢ुрдн рдиिрдоंрдд्рд░рдг।'

рд░ेрдб्рдбी рдиे рд╣िंрджी рд╕े рддेрд▓ुрдЧु рдоें рднी рдЕрдиेрдХ рд░рдЪрдиाрдУं рдХो рдЕрдиूрджिрдд рдХिрдпा рд╣ैं। рд╡े рд╣ैं- рддेрд░рд╡ेрдиुрдХा, рд░ाрдоाрдпрдг рдХाрд▓рдорд▓ो рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдЖрджि рдмेрд╢्рдпा рдЕрдиूрджिрдд рдХाрд╡्рдп рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै। рдХिрд╢ोрд░ рд╕ाрд╣ू рдХे рдкрд░рджे рдХे рдкीрдЫे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХा рддेрд▓ुрдЧु рдЕрдиुрд╡ाрдж рд╣ै рддेрд░рд╡ेрдиुрдХा। рд░ाрдоाрдпрдг рдХाрд▓рдордд्рд░ो рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि (рд╕рдоीрдХ्рд╖ाрдд्рдордХ рд░рдЪрдиा) рдбॉ. рд╢ाрди्рдд рдХुрдоाрд░ рдиाрдиूрд░ाрдо рд╡्рдпाрд╕ рдХृрдд 'рд░ाрдоाрдпрдгрдХाрд▓ीрди рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рд╣ै।'

рдбॉ. рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдПрдХ рд╕рдлрд▓ рд╕ंрдкाрджрдХ рднी рд╣ैं। рд╡े рд╕рди् 1966 рд╕े 1989 рддрдХ рдЪेрди्рдирдИ рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдЪंрджाрдоाрдоा рдмाрд▓ рдкрдд्рд░िрдХा рдХे рд╣िंрджी рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдХे рд╕ंрдкाрджрдХ рдеे। рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╣ँрд╕ाрдиा рддрдеा рдЬ्рдЮाрди рдмрдв़ाрдиा рдЗрд╕рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рдбॉ. рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХुрдЫ рд╕рдордп рддрдХ рдЪेрди्рдирдИ рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢िрдд 'рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд' рд╣िंрджी рдк्рд░рдЪाрд░ рд╕рдоाрдЪाрд░, рдЪрдордХрддा рд╕िрддाрд░ा рдЖрджि рдХे рд╕ंрдкाрджрдХ рднी рдеे।

рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХрдИ рдЙрдкाрдзिрдпों рд╕े рд╡िрднूрд╖िрдд рд╣ुрдП рд╣ैं। рдЙрдирдоें рдХрд▓ा рд╡ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╕ंрд╕्рдеा, рдордеुрд░ा рд╕े рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡ाрд░िрдзि, рдкुрд╖्рдкрдЧिрд░ि рдкीрдаाрдз्рдпрдХ्рд╖ рд╢्рд░ी рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рд╕े рд╡ाрдЩ्рдордп рд░рдд्рдиाрдХрд░, рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╣िंрджी рдЕрдХाрджрдоी рд╕े рд╣िंрджी рд░рдд्рди, рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдк्рд░рдпाрдЧ рд╕े рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡ाрдЪрд╕्рдкрддि рдЖрджि рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣ैं। рдЙрдирдХी рд╕рдордЧ्рд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ेрд╡ा рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрдХрд░ рд╕рди् 1988 рдоें рд╡ेंрдХрдЯेрд╢्рд╡рд░ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рддिрд░ुрдкрддि рдиे рдЙрди्рд╣ें рдбी.рд▓िрдЯ рдХी рдоाрдирдж рдЙрдкाрдзि рджेрдХрд░ рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рд╣ै।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ : рд╣िंрджी рднाрд╖ा рдПрд╡ं рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдк्рд░рдЪाрд░ рдПрд╡ं рд╡िрдХाрд╕ рдоें рдХрдИ рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рддीрдпों рдиे рдЕрдкрдиा рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдпोрдЧрджाрди рджेрдиे рд╡ाрд▓ों рдоें рдбॉ. рдмाрд▓рд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣ैं। рд╡े рдмрд╣ुрдоुрдЦी рдк्рд░рддिрднा рдХे рдзрдиी рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ैं। рдПрдХ рд▓ेрдЦрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЙрдирдХी рдк्рд░рддिрднा рдХрднी рднी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рдХिрд╕ी рдПрдХ рд╡िрдзा рд╡िрд╢ेрд╖ рдоें рд╕ीрдоिрдд рдирд╣ीं рд░рд╣ी। рд╡े рдПрдХ рд╕рдлрд▓ рдЙрдкрди्рдпाрд╕рдХाрд░, рдХрд╣ाрдиीрдХाрд░, рдмाрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░, рдЖрд▓ोрдЪрдХ, рдЕрдиुрд╡ाрджрдХ рдПрд╡ं рд╕ंрдкाрджрдХ рднी рд╣ैं।

рдмрд╣ुрднाрд╖ा рдЬ्рдЮाрди, рдкांрдбिрдд्рдп, рд╕ाрд╣िрдд्рдп-рд╕рд░्рдЬрди рддрдеा рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ि рдЙрдирдХे рд╕्рдиेрд╣िрд▓ рд╕्рд╡рднाрд╡ рдФрд░ рд╡िрдирдо्рд░рддा рдиे рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХो рд╣िंрджी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдЕрдЬाрддрд╢рдд्рд░ु рдмрдиाрдпा рд╣ै। рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рдФрд░ рдЙрдд्рддрд░ рднाрд░рдд рдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдПрд╡ं рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдПрдХрддा рдХे рдоिрд▓рди рдмिрди्рджु рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХा рджेрд╣ांрдд 15 рд╕िрддंрдмрд░ 2015 рдоें рд╣ुрдЖ। рдлिрд░ рднी рд╣िंрджी рдФрд░ рддेрд▓ुрдЧु рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдиीрд▓ाрдХाрд╢ рдоें рд░ेрдб्рдбी рдЬी рдХा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдз्рд░ुрд╡рддाрд░ा рдХे рднाँрддि рдЪрдордХрддा рд░рд╣ेрдЧा।

рд╕ंрджрд░्рдн рд╕ूрдЪी :

1. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдФрд░ рдЙрдирдХा рд╕ाрд╣िрдд्рдп : рдПрдХ рдЕрдиुрд╢ीрд▓рди- рдбॉ. рдЬी. рдорд▓्рд▓ेрд╢рдо,

2. рдИрд╢्рд╡рд░ рдХрд░ुрдг, "рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдХा рдЬीрд╡рди्рдд рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рд╡ рдЬीрд╡рди рдХृрддिрдд्рд╡" рдХेрд░рд▓ рдЬ्рдпोрддि,

3. рдбॉ. рд╢рд╢िрдк्рд░рднा рдЬैрди "рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी рдХे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдоें рд╡рд╕्рддु рдПрд╡ं рдкाрдд्рд░ рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा,

4. рд╢ैрд▓ рд╕рдХ्рд╕ेрдиा, “рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी" рдпुрдЧ рд╕्рдкंрджрди,

5. рдбॉ. рдПрд╕. рддंрдХрдордгि рдЕрдо्рдоा, "рднाрд░рддीрдп рднाрд╖ाрдУं рдХे рд╕рдорди्рд╡рдпрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдбॉ. рдмाрд▓рд╢ौрд░ि рд░ेрдб्рдбी" рдХेрд░рд▓ рдЬ्рдпोрддि, рдЖрджि рдкुрд╕्рддрдХ рдкрдд्рд░ рдкрдд्рд░िрдХाрдПँ।

- рдЪेрди्рдирдХेрд╢рд╡ рд░ेрдб्рдбी

рдпे рднी рдкрдв़ें; рд╕ुрдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣िрди्рджी рд╕ेрд╡ी рдбॉ. рднोрдЧाрд░ाрдЬू рдкрдЯ्рдЯाрднि рд╕ीрддाрд░рдоैрдпा

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें (0)
To Top