Indira Gandhi : рднाрд░рдд рдХी рдорд╣ाрди рд╡ीрд░ांрдЧрдиा рдЗंрджिрд░ा рдЧांрдзी

Dr. Mulla Adam Ali
0

Former Prime Minister of India, Iron Lady of India, Indira Gandhi Biography in Hindi, Bharat Ki Viranganayein Book by Dr. Parshuram Shukla, Indira Gandhi Birth Anniversary Special Short Story.

Bharat Ki Mahan Virangana

brave Indian women indira gandhi

рдЖрдпрд░рди рд▓ेрдбी рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी : рднाрд░рдд рдЧрдгрд░ाрдЬ्рдп рдк्рд░рдердо рдФрд░ рдЕрдм рддрдХ рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдорд╣िрд▓ा рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ीрдорддी рдЗंрджिрд░ा рдЧांрдзी рдЬी рдХे рдмाрд░े рдоें рд░ोрдЪрдХ рдЬाрдирдХाрд░ी, рджेрд╢ рдХे рд╣िрдд рдоें рдЕрдкрдиे рдк्рд░ाрдг рди्рдпौрдЫाрд╡рд░ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдорд╣ाрди рд╡ीрд░ांрдЧрдиा Indira Gandhi biography рд╣िंрджी рдоें, рд╢्рд░ीрдорддी рдЗंрджिрд░ा рдЧांрдзी рдЬी рдХी рдЬрдпंрддी рд╡िрд╢ेрд╖।

Smt. Indira Gandhi

Brave Indian Women

рднाрд░рдд рдХी рдЖрдЬाрджी рдХी рд▓рдб़ाрдИ рдоें рдиेрд╣рд░ू рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдЕрдд्рдпंрдд рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рд░рд╣ी। рдкंрдбिрдд рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рд╕े рд▓ेрдХрд░ рд╕ोрдиिрдпा рдЧाँрдзी рддрдХ। рдкंрдбिрдд рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХे рдкрд░рдорднрдХ्рдд рдеे рдПрд╡ं рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рдмрд╣ुрдд рдмрдб़े рдЙрдкाрд╕рдХ। рдХिंрддु рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी рд╕े рдоिрд▓рдиे рдХे рдмाрдж рдЙрдирдоें рдЬрдмрд░рджрд╕्рдд рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЖрдпा рдФрд░ рд╡рд╣ рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдиीрддिрдпों рдХे рд╡िрд░ोрдзी рдмрди рдЧрдпे। рдкंрдбिрдд рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдХे рд╕рдоाрди рд╣ी рдЙрдирдХे рдмेрдЯे рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рднी рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╕े рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдеे। рдЙрдирдХा рдкाрд▓рди-рдкोрд╖рдг рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд╕рдоाрди рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा рддрдеा рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рднी рдЗंрдЧ्рд▓ैрдг्рдб рдоें рдЧ्рд░рд╣рдг рдХी рдеी, рдЕрддः рдЙрдирдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рдк्рд░рддि рд▓рдЧाрд╡ рд╣ोрдиा рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд╣ी рдеा। рдХिंрддु рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी рдХे рдЪрдордд्рдХाрд░ी рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдоें рдХुрдЫ рдРрд╕ा рдЕрд╕рд░ рдеा рдХि рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рднी рдЙрдирд╕े рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрдХрд░ рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ो рдЧрдпे рдФрд░ рднाрд░рдд рдХी рдЖрдЬाрджी рдХी рд▓рдб़ाрдИ рдоें рдХूрдж рдкрдб़े।

рдкंрдбिрдд рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рд╕े рд╡рдХीрд▓ рдеे। рдЙрдирдХी рд╡рдХाрд▓рдд рдмрд╣ुрдд рдЕрдЪ्рдЫी рдЪрд▓рддी рдеी। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рд╕े рдХाрдлी рдзрди-рд╕ंрдкрдд्рддि рдЕрд░्рдЬिрдд рдХी рдеी। рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдХा рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рд╕्рдеिрдд рднрд╡्рдп рдЖрд╡ाрд╕ 'рдЖрдиंрджрднрд╡рди' рдХिрд╕ी рд░ाрдЬрдорд╣рд▓ рд╕े рдХрдо рди рдеा। рдЖрдиंрджрднрд╡рди рдоें рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдХे рд╡िрджेрд╢ी рдоिрдд्рд░ рдПрд╡ं рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЕрдзिрдХाрд░ी рдк्рд░ाрдпः рдЖрддे рд░рд╣рддे рдеे рдФрд░ рдЙрдирдХे рд╕рдо्рдоाрди рдоें рд╢ाрдирджाрд░ рдЖрдпोрдЬрди рд╣ोрддे рд░рд╣рддे рдеे। рд▓ेрдХिрди рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдФрд░ рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдХे рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ो рдЬाрдиे рдХे рдмाрдж рдЖрдиंрдж рднрд╡рди рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдиेрддाрдУं рдХी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдХेрди्рдж्рд░ рдмрди рдЧрдпा। рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдпрд╣ рдХрднी рдирд╣ीं рд╕рд╣рди рдХрд░ рд╕рдХрддे рдеे। рд╡े рдоोрддीрд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдХी рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХे рдк्рд░рддि рд╕рд╢ंрдХिрдд рдеे। рдЬрд╡ाрд╣рд░ рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдпुрд╡ा рдеे, рдЙрдд्рд╕ाрд╣ी рдеे рдФрд░ рдмрд╣ुрдд рдХрдо рд╕рдордп рдоें рд╣ी рджेрд╢ рдХे рдПрдХ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдиेрддा рдХे рд░ूрдк рдоें рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕ाрдордиे рдЖрдпे рдеे। рдЙрди्рд╣ें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдкрд╣рд▓े рддो рдмрд╣ुрдд рд╕рдордЭाрдпा рдФрд░ рдк्рд░рд▓ोрднрди рджिрдП, рдХिंрддु рдЬрдм рдЬрд╡ाрд╣рд░ рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдкрд░ рдЗрди рд╕рдмрдХा рдХोрдИ рдк्рд░рднाрд╡ рдирд╣ीं рдкрдб़ा рддो рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдиे рдЙрди्рд╣ें рдЬेрд▓ рдоें рдбाрд▓ рджिрдпा। рдЬрд╡ाрд╣рд░ рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी рдХे рдкрд░рдордк्рд░िрдп рд╢िрд╖्рдп рдеे। рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी рдХे рд╕рдоाрди рд╡рд╣ рдЪाрд╣े рдЬेрд▓ рдХे рднीрддрд░ рд╣ों рдЪाрд╣े рдмाрд╣рд░; рд╣рдоेрд╢ा рднाрд░рдд рдХी рдЖрдЬाрджी рдХी рд▓рдб़ाрдИ рдоें рд╡्рдпрд╕्рдд рд░рд╣рддे рдеे। рдЙрдирдХी рдкрдд्рдиी рд╢्рд░ीрдорддी рдХрдорд▓ा рдиेрд╣рд░ू рдХा рдЙрди्рд╣ें рдкूрд░ा рд╕рд╣рдпोрдЧ рдк्рд░ाрдк्рдд рдеा। рдЗрди्рд╣ीं рд╡िрд╖рдо рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдоें 19 рдирд╡ंрдмрд░, 1917 рдХो рдЖрдиंрджрднрд╡рди рдоें рдПрдХ рдмेрдЯी рдХा рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ рдФрд░ рдЙрд╕े рдиाрдо рджिрдпा рдЧрдпा-рдЗрди्рджु।

рдиेрд╣рд░ू рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рдкाрд╕ рд╕рдм рдХुрдЫ рдеा, рдХिंрддु рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдХे рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдкाрд░्рдЯी рдХे рдХाрдо рдФрд░ рднाрд░рдд рдХी рдЖрдЬाрджी рдХी рд▓рдб़ाрдИ рдоें рд▓рдЧे рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╕рдм рдХुрдЫ рдЕрд╕्рдд-рд╡्рдпрд╕्рдд рд╕ा рд╣ो рдЧрдпा рдеा। рдРрд╕े рдоें рдЗрди्рджु рдХे рдЬрди्рдо рд╕े рдЦुрд╢िрдпों рдХी рдПрдХ рдмрд╣ाрд░ рд╕ी рдЖ рдЧрдпी। рдХिंрддु рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рдХाрд░рдг рдЗрди्рджु рдХो рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рддрдХ рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдоें рд░рдЦрдиा рд╕рдо्рднрд╡ рди рдеा। рдЕрддः рдЙрд╕े рдЖрд░ंрднिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╣ेрддु рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैрдг्рдб рднेрдЬ рджिрдпा рдЧрдпा। рдЕрдкрдиी рдЖрд░ंрднिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдкूрд░ी рдХрд░рдХे рдЗрди्рджु рднाрд░рдд рд▓ौрдЯ рдЖрдпी рдФрд░ рд╢ांрддि рдиिрдХेрддрди рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рд▓े рд▓िрдпा। рдпрд╣ाँ рд╡рд╣ рдЧुрд░ुрджेрд╡ рд░рд╡ीрди्рдж्рд░рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдХी рд▓ाрдб़рд▓ी рдмрди рдХрд░ рд░рд╣ी। рдЧुрд░ुрджेрд╡ рдЗрди्рджु рдХो рд╢ांрддि рдиिрдХेрддрди рдХी рд╢ोрднा рдоाрдирддे рдеे। рд╢ांрддि рдиिрдХेрддрди рдЫोрдб़рдиे рдХे рдмाрдж рдЗрди्рджु рдХो рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╣ेрддु рдкुрдиः рд╡िрджेрд╢ рдЬाрдиा рдкрдб़ा। рдмाрд▓िрдХा рдЗрди्рджु рдиे рдЕрдкрдиी рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдСрдХ्рд╕рдлोрд░्рдб рдХे рд╕рдорд░ рд╡िрд▓े рдХॉрд▓ेрдЬ рдоें рдкूрд░ी рдХी рдФрд░ рдкुрдиः рднाрд░рдд рдЖ рдЧрдпी।

рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдмेрдЯी рдЗрди्рджु рдХो рдмрд╣ुрдд рд╕्рдиेрд╣ рдХрд░рддे рдеे। рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдиे рдкिрддा-рдкुрдд्рд░ी рдХो рдПрдХ рд▓ंрдмे рд╕рдордп рддрдХ рдПрдХ рджूрд╕рд░े рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд░рдЦा, рдХिंрддु рд╡े рдкрдд्рд░ों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣рдоेрд╢ा рдЬुрдб़े рд░рд╣े। рдиेрд╣рд░ू рдЬी рдХे рдкрдд्рд░ों рдиे рд╣рдоेрд╢ा рдЗрди्рджु рдХा рдоाрд░्рдЧ рджрд░्рд╢рди рдХिрдпा। рдмाрдж рдоें рдпे рдкрдд्рд░ 'рдкिрддा рдХे рдкрдд्рд░ рдкुрдд्рд░ी рдХे рдиाрдо' рд╢ीрд░्рд╖рдХ рд╕े рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдП।

рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдиे рдмेрдЯी рдЗрди्рджु рдкрд░ рдХрднी рднी рдЕрдзिрдХ рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡ рдирд╣ीं рд╕ौंрдкा рдФрд░ рдЙрд╕े рдЕрдкрдиे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХो рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рд░ूрдк рд╕े рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рджिрдпा। рдЗрди्рджु рдиे рд╣рдоेрд╢ा рдиेрд╣рд░ू рдЬी рдХे рдЬीрд╡рдирдХाрд▓ рдоें рдЙрди्рд╣ें рднрд░рдкूрд░ рд╕рд╣рдпोрдЧ рджिрдпा рдФрд░ рдПрдХ рдХुрд╢рд▓ рд╕рд╣рдпोрдЧी рдХी рднूрдоिрдХा рдиिрднाрдпी।

рдЗрди्рджु рдХो рдЖрд░рдо्рдн рд╕े рд╣ी рд╕рдХ्рд░िрдп рд░ाрдЬрдиीрддि рдоें рд░ुрдЪि рдеी। рдЙрд╕рдиे рдЗंрдЧ्рд▓ैрдг्рдб рдоें рдЕрдкрдиे рдЫाрдд्рд░ рдЬीрд╡рди рдоें рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдордЬрджूрд░ рджрд▓ рдХे рдПрдХ рдЖंрджोрд▓рди рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा। рдпрд╣ рджрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдЖंрджोрд▓рди рдХा рд╕рдорд░्рдердХ рдеा। рд╕рди् 1938 рдоें рдоाрдд्рд░ 21 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु рдоें рд╡рд╣ рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХी рд╕рджрд╕्рдп рдмрди рдЧрдпी। рд╕рди 1942 рдоें рд╢्рд░ी рдлिрд░ोрдЬ рдЧाँрдзी рд╕े рдЗрди्рджु рдХा рд╡िрд╡ाрд╣ рд╣ुрдЖ рдФрд░ рд╡рд╣ рдЗрди्рджु рд╕े рд╢्рд░ीрдорддी рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдмрди рдЧрдпीं।

рд╕рди 1942 рднाрд░рдд рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рдЙрдерд▓-рдкुрдерд▓ рд╡ाрд▓े рд╡рд░्рд╖ рдХे рд░ूрдк рдоें рдпाрдж рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╡рд░्рд╖ рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी рдиे рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рднाрд░рдд рдЫोрдб़ो рдХा рдиाрд░ा рджिрдпा рдеा, рдЬिрд╕рд╕े рд╕ंрдкूрд░्рдг рднाрд░рдд рдоें рдЖрдЬाрджी рдХी рдПрдХ рд▓рд╣рд░ рджौрдб़ рдЧрдпी рдеी। рд╢्рд░ीрдорддी рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рднी рдЗрд╕рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдирд╣ीं рдеी। рдкрд░िрдгाрдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдЙрди्рд╣ें рднी рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдХी рдиैрдиी рдЬेрд▓ рдоें рдаूंрд╕ рджिрдпा рдЧрдпा।

рднाрд░рдд рдХी рдЖрдЬाрджी рдХे рдмाрдж рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдПрд╡ं рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рдЧрддिрд╡िрдзिрдпाँ рдФрд░ рддेрдЬ рд╣ो рдЧрдпीं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕рди 1947 рдоें рднाрд░рдд рдкाрдХ рд╡िрднाрдЬрди рдХे рдкрд░िрдгाрдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕े рднाрд░рдд рдЖрдпे рд╢рд░рдгाрд░्рдеिрдпों рдХो рдмрд╕ाрдиे рдоें рдПрд╡ं рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рд╕ंрдЧрдарди рдХो рдордЬрдмूрдд рдХрд░рдиे рдоें рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा рдиिрднाрдпी। рдЗрд╕рд╕े рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдоें рдЙрдирдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдмрдв़ा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें 1955 рдоें рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХी рдХाрд░्рдпрд╕рдоिрддि рдХा рд╕рджрд╕्рдп рдмрдиा рджिрдпा рдЧрдпा। рдЗрд╕рдХे рдоाрдд्рд░ рдЪाрд░ рд╡рд░्рд╖ों рдмाрдж рд╣ी рд╡рд╣ рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рддीрдп рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХрдоेрдЯी рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдмрди рдЧрдпीं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдмрдирдиे рдХे рдмाрдж рд╕ंрдкूрд░्рдг рднाрд░рдд рдХा рджौрд░ा рдХिрдпा рдФрд░ рднाрд░рддрд╡ाрд╕िрдпों рдХी рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХो рдЧंрднीрд░рддा рд╕े рд╕рдордЭा।

рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХो рднाрд░рдд рднूрдоि рд╕े рдЕрд╕ीрдо рд▓рдЧाрд╡ рдеा। рд╕рди 1962 рдоें рднाрд░рдд-рдЪीрди рдпुрдж्рдз рдХे рд╕рдордп рдЬрдм рднाрд░рдд рдХो рднाрд░ी рдорджрдж рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдеी, рдЙрди्рд╣ोंрдиें рдЕрдкрдиे рдХुрд▓ рдХे рд╕рднी рд╕्рд╡рд░्рдг рдЖрднूрд╖рдг рджाрди рдХрд░ рджिрдП। рдЗрди рдЖрднूрд╖рдгों рд╕े рдЙрдирдХी рдоाँ рдХी рдЕрдиेрдХ рд╕्рдоृрддिрдпाँ рдЬुрдб़ी рдеीं, рдХिंрддु рд╡ीрд░ांрдЧрдиा рдЗрди्рджिрд░ा рдиे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╣िрддों рдХो рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ि рд╕рдордЭा рдФрд░ рдЕрдкрдиा рд╕рдм рдХुрдЫ рджेрд╢ рдХी рд╕ेрд╡ा рдоें рдЕрд░्рдкिрдд рдХрд░ рджिрдпा। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╕рди् 1965 рдоें рднाрд░рдд-рдкाрдХ рдпुрдж्рдз рдХे рд╕рдордп рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджिрди-рд░ाрдд рдХाрд░्рдп рдХिрдпा рддрдеा рднाрд░рддीрдп рд╕ैрдиिрдХों рдХा рд╣ौрд╕рд▓ा рдмрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдиिрд░्рднीрдХ рд╣ोрдХрд░ рдЕрдЧ्рд░िрдо рдоोрд░्рдЪे рддрдХ рдЧрдпीं।

27 рдордИ, 1964 рдХो рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдкंрдбिрдд рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдХी рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рд╢्рд░ी рд▓ाрд▓ рдмрд╣ाрджुрд░ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдиे рдЙрдирдХा рд╕्рдеाрди рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा, рдХिंрддु 11 рдЬрдирд╡рд░ी, 1966 рдХो рддाрд╢ंрдХрдж рдоें рд▓ाрд▓ рдмрд╣ाрджुрд░ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдХी рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рднाрд░рдд рдоें рдЕрд╕्рдеिрд░рддा рдХी рд╕ी рд╕्рдеिрддि рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ो рдЧрдпी। рджेрд╢ рдХी рдЬрдирддा рдХो рдРрд╕ा рдХोрдИ рдиेрддा рдирд╣ीं рджिрдЦाрдпी рджे рд░рд╣ा рдеा, рдЬो рднाрд░рдд рдЬैрд╕े рд╡िрд╢ाрд▓ рджेрд╢ рдХी рдмाрдЧрдбोрд░ рдЕрдкрдиे рд╣ाрдеों рдоें рд▓े рд╕рдХे। рдРрд╕ी рд╕्рдеिрддि рдоें рд╡ीрд░ांрдЧрдиा рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдиे 19 рдлрд░рд╡рд░ी рдХो рджेрд╢ рдХो рдирдпी рджिрд╢ा рджेрдиे рдХे рджृрдв़ рд╕ंрдХрд▓्рдк рдХे рд╕ाрде рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХा рдХाрд░्рдпрднाрд░ рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा।

рд╢्рд░ीрдорддी рдЗंрджिрд░ा рдЧाँрдзी рдПрдХ рдиिрд░्рднीрдХ рдФрд░ рджूрд░рджрд░्рд╢ी рдиेрддा рдеीं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХा рдкрдж рд╕ंрднाрд▓рдиे рдХे рдмाрдж рдЕрдиेрдХ рд╕ाрд╣рд╕िрдХ рдиिрд░्рдгрдп рд▓िрдП। рдЗрдирдоें рдмैंрдХों рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдпрдХрд░рдг рддрдеा рджेрд╢ी рдирд░ेрд╢ों рдХे рдк्рд░िрд╡ीрдкрд░्рд╕ рдХी рд╕рдоाрдк्рддि рдк्рд░рдоुрдЦ рдеे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджिрд╕ंрдмрд░, 1971 рдоें рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рдЖрдХ्рд░рдордг рдХा рдоुँрд╣рддोрдб़ рдЬрд╡ाрдм рджिрдпा рдФрд░ рдмांрдЧрд▓ा рджेрд╢ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рдХे рдЙрд╕े рдРрд╕ा рд╕рдмрдХ рд╕िрдЦाрдпा, рдЬिрд╕े рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдЖрдЬ рддрдХ рдирд╣ीं рднूрд▓ рд╕рдХा рд╣ै। рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХे рд░ूрдк рдоें рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпाँ рдЕрд╕ीрдоिрдд рд╣ैं। 18 рдордИ, 1974 рдХो рдкोрдЦрд░рди рдоें рднाрд░рдд рдХा рдкрд╣рд▓ा рдкрд░рдоाрдгु рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдЙрди्рд╣ीं рдХे рдиिрд░्рджेрд╢рди рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा।

рд╢्рд░ीрдорддी рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рджेрд╢ рдХी рдпुрд╡ा рд╢рдХ्рддि рдХो рджेрд╢ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдоें рдЖрдЧे рд▓ाрдиा рдЪाрд╣рддी рдеीं। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдиेрдХ рдаोрд╕ рдХрджрдо рдЙрдаाрдпे рддрдеा рдХुрдЫ рдпुрд╡ा рдиेрддाрдУं рдХो рдЕрдкрдиे рдоंрдд्рд░िрдоंрдбрд▓ рдоें рд╕्рдеाрди рднी рджिрдпा। рдЗрд╕рд╕े рд╡рд╣ рднाрд░рдд рдХी рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдиेрддा рдмрди рдЧрдпीं। рдХिंрддु рднाрд░рдд рдоें рдПрдХ рд╡рд░्рдЧ рдРрд╕ा рднी рдеा, рдЬो рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рд╕े рдЕрд╕ंрддुрд╖्рдЯ рдеा। рдЗрдирдоें рдЕрдзिрдХांрд╢ рд╡े рдмुрдЬुрд░्рдЧ рдиेрддा рдеे рдЬो рдПрдХ рд╡ीрд░ांрдЧрдиा рдХे рд╕рдд्рддा рдоें рдЖрдиे рдФрд░ рдпुрд╡ाрд╡рд░्рдЧ рдХो рдЕрдзिрдХ рдорд╣рдд्рдд्рд╡ рджिрдП рдЬाрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЕрд╕ंрддुрд╖्рдЯ рдеे। рдЗрди्рд╣ीं рдЕрд╕ंрддुрд╖्рдЯों рдХे рдХाрд░рдг рд╣ी рдПрдХ рдмाрд░ рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХा рд╡िрднाрдЬрди рд╣ो рдЪुрдХा рдеा। рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХी рдмрдв़рддी рд╣ुрдИ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдпрддा рдФрд░ рдк्рд░рднाрд╡ рд╕े рд╡िрдкрдХ्рд╖ी рдиेрддा рднी рдкрд░ेрд╢ाрди рдеे। 12 рдЬूрди, 1975 рдХो рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдЙрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХे рдиिрд░्рдгрдп рд╕े рд╡िрдкрдХ्рд╖ी рджрд▓ों рдХे рд╣ौрд╕рд▓े рдмुрд▓ंрдж рд╣ो рдЧрдпे। рдЗрд╕ рдиिрд░्рдгрдп рдоें рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХे 1971 рдХे рдЪुрдиाрд╡ рдХो рдЕрд╡ैрдз рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рд╕рд░рд▓рддा рд╕े рд╣ाрд░ рдоाрдирдиे рд╡ाрд▓ी рдирд╣ीं рдеीं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдПрдХ рд╕рдк्рддाрд╣ рдХे рднीрддрд░ рд╣ी рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдШोрд╖िрдд рдХрд░ рджिрдпा। 17 рдирд╡ंрдмрд░, 1975 рдХो рднाрд░рдд рдХे рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдиे рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХे рдЪुрдиाрд╡ рдХो рд╡ैрдз рдШोрд╖िрдд рдХрд░ рджिрдпा, рдХिंрддु рд╕ंрднрд╡рддः рдЬрдирддा рдХो рдЖрдкाрддрдХाрд▓ рдкрд╕ंрдж рдирд╣ीं рдЖрдпा। рдкрд░िрдгाрдо рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоाрд░्рдЪ, 1977 рдХे рд▓ोрдХрд╕рднा рдЪुрдиाрд╡ों рдоें рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдФрд░ рдЙрдирдХी рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдкाрд░्рдЯी рдХो рдкрд░ाрдЬрдп рдХा рдоुंрд╣ рджेрдЦрдиा рдкрдб़ा। 22 рдоाрд░्рдЪ, 1977 рдХो рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдиे рднाрд░рдд рдХी рдЬрдирддा рдХे рдЖрджेрд╢ рдХा рд╕рдо्рдоाрди рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдкрдж рд╕े рдд्рдпाрдЧрдкрдд्рд░ рджे рджिрдпा। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХे 11 рд╡рд░्рд╖, 56 рджिрди рдХे рд╢ाрд╕рдирдХाрд▓ рдХा рдЕंрдд рд╣ो рдЧрдпा, рдХिंрддु рдпрд╣ рдПрдХ рдЕрд╕्рдеाрдпी рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ी рд╕िрдж्рдз рд╣ुрдЖ।

24 рдоाрд░्рдЪ, 1977 рдХो рд╢्рд░ी рдоोрд░ाрд░ рдЬी рджेрд╕ाрдИ рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░िрдд्рд╡ рдоें рдЬрдирддा рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ। рдЗрд╕ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдмрджрд▓े рдХी рднाрд╡рдиा рд╕े рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХे рд╕ाрде рдЕрдиेрдХ рджुрд░्рднाрд╡рдиा рдкूрд░्рдг рдХाрд░्рдп рдХिрдП рдФрд░ рдЙрдирдХी рд╣рд╕्рддी рдХो рдоिрдЯाрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा, рдХिंрддु рдЕрд╕рдлрд▓ рд░рд╣ी। рджूрд╕рд░ी рддрд░рдл рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рджुрдЧрдиे рдЙрдд्рд╕ाрд╣ рдХे рд╕ाрде рдЬрдирддा рдХी рд╕ेрд╡ा рдоें рдЬुрдЯ рдЧрдпीं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдкूрд░े рджेрд╢ рдХा рддूрдлाрдиी рджौрд░ा рдХिрдпा рдФрд░ рдЬрдирддा рдкाрд░्рдЯी рдХी рдЕрд╕рд▓िрдпрдд рд╕े рдЬрдирддा рдХो рдЕрд╡рдЧрдд рдХрд░ाрдпा। рдЬрдирддा рдиे рдЙрди्рд╣ें рд╕рдордЭा рдФрд░ рдХрд░्рдиाрдЯрдХ рдХे рдЪिрдХрдоंрдЧрд▓ूрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рд╡िрдЬрдпी рдмрдиाрдпा। рдЗрд╕рд╕े рдЬрдирддा рджрд▓ рдХे рдиेрддाрдУं рдоें рднрдп рд╡्рдпाрдк्рдд рд╣ो рдЧрдпा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХो рдХाрд░ाрд╡ाрд╕ рдоें рдбाрд▓ рджिрдпा।

рдЬрдирддाрджрд▓ рд╢्рд░ी рдЬрдпрдк्рд░рдХाрд╢ рдиाрд░ाрдпрдг рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рд╡िрдЪाрд░рдзाрд░ा рд╡ाрд▓े рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рджрд▓ों рдХो рдоिрд▓ा рдХрд░ рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рдПрдХ рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рджрд▓ рдеा। рдЕрддः рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рддрдХ рдЯिрдХ рдирд╣ीं рд╕рдХा рдФрд░ рд╕ाрддрд╡ीं рд▓ोрдХрд╕рднा рдХे рдЪुрдиाрд╡ рдоें рдмुрд░ी рддрд░рд╣ рдкрд░ाрд╕्рдд рд╣ो рдЧрдпा। 14 рдЬрдирд╡рд░ी, 1980 рдХो рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдкुрдиः рднाрд░рдд рдХी рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдмрдиीं। рднाрд░рдд рдХी рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпाँ рдЕрдм рдХाрдлी рдмрджрд▓ рдЪुрдХी рдеीं рддрдеा рдкंрдЬाрдм рдоें рдЖрддंрдХрд╡ाрдж рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдЬोрд░ рдкрдХрдб़рддी рдЬा рд░рд╣ी рдеी। рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХो рдЗрд╕ рд╕рдорд╕्рдпा рд╕े рдиिрдкрдЯрдиे рдХे рд▓िрдП рдСрдкрд░ेрд╢рди рдм्рд▓ूрд╕्рдЯाрд░ рдХा рд╕рд╣ाрд░ा рд▓ेрдиा рдкрдб़ा। рдЗрд╕рд╕े рд╕िрдЦ рд╕ंрдк्рд░рджाрдп рдХे рдХुрдЫ рдзрд░्рдоाрди्рдз рд▓ोрдЧ рдЙрдирдХे рд╡िрд░ोрдзी рдмрди рдЧрдпे। рдХिंрддु рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдиे рдЗрд╕ рдкрд░ рдХोрдИ рдз्рдпाрди рдирд╣ीं рджिрдпा। рдЙрдирдХा рд╕िрдЦों рдкрд░ рдЕрдЯूрдЯ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдеा। рдпрд╣ी рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдЙрдирдХी рдоृрдд्рдпु рдХा рдХाрд░рдг рдмрдиा। 31 рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░, 1984 рдХो рдк्рд░ाрддः 9 рдмрдЬрдХрд░ 15 рдоिрдирдЯ рдкрд░ рджिрд▓्рд▓ी рдоें рдЕрдкрдиे рд╣ी рдЖрд╡ाрд╕ рдкрд░ рдЕрдкрдиे рд╣ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ाрдХрд░्рдоिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдирдХी рд╣рдд्рдпा рдХрд░ рджी рдЧрдпी।

рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХा рдкाрд░्рдеिрд╡ рд╢рд░ीрд░ рд╣рдоाрд░े рдмीрдЪ рд╕े рдЙрда рдЧрдпा, рдХिंрддु рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдЕрдорд░ рд╣ैं। рд╡рд╣ рдЬрдм рддрдХ рдЬीрд╡िрдд рд░рд╣ीं, рдмрдб़ी рдиिрд░्рднीрдХрддा рдФрд░ рд╕ाрд╣рд╕ рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдШрд░्рд╖рд░рдд рд░рд╣ीं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджेрд╢ рдХे рд╣िрдд рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиे рдк्рд░ाрдг рди्рдпौрдЫाрд╡рд░ рдХрд░ рджिрдП। рдЗрд╕ рд╡ीрд░ांрдЧрдиा рдХे рдд्рдпाрдЧ рдФрд░ рдЕрдорд░ рдмрд▓िрджाрди рдХो рднाрд░рдд рдХी рдЬрдирддा рдпुрдЧों-рдпुрдЧों рддрдХ рдпाрдж рдХрд░рддी рд░рд╣ेрдЧी।

- рдбॉ. рдкрд░рд╢ुрд░ाрдо рд╢ुрдХ्рд▓

рдпे рднी рдкрдв़ें; рднाрд░рдд рдХी рдорд╣ाрди рд╡ीрд░ांрдЧрдиा рд▓ाрд▓рдмाрдИ

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें (0)
To Top