рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рд╕्рдд्рд░ी рд╡िрдорд░्рд╢

Dr. Mulla Adam Ali
0

Contemporary Hindi literature and women's discussion

Contemporary Hindi literature and women's discussion

рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рд╕्рдд्рд░ी рд╡िрдорд░्рд╢

рд╕्рдд्рд░ी рд╣ोрдХрд░ рд╕्рдд्рд░ी рд╡िрдорд░्рд╢ рдкрд░ рд▓ेрдЦ рд▓िрдЦрдиा рдХोрдИ рдЖрд╕ाрди рдХाрдо рдирд╣ीं рд╣ै рдФрд░ рд╕्рдд्рд░ी рд╡िрдорд░्рд╢ рдХी рдЪрд░्рдЪा рдХी рдЬाрдП рдФрд░ рдиिрдо्рди рдХрд╣ाрд╡рдд рди рдХрд╣ी рдЬाрдП рддो рд▓ेрдЦ рдХे рд╕ाрде рди्рдпाрдп рди рд╣ोрдЧा।

рдпрдд्рд░ рдиाрд░्рдпрд╕्рддु рдкूрдЬ्рдпрди्рддे рд░рдорди्рддे рддрдд्рд░ рджेрд╡рддा

рдЕрд░्рдеाрдд् рдЬрд╣ाँ рдиाрд░िрдпों рдХा рд╕рдо्рдоाрди рд╣ोрддा рд╣ै рд╡рд╣ीं рджेрд╡рддा рднी рдиिрд╡ाрд╕ рдХрд░рддे рд╣ैं।

рднाрд░рддिрдпों рдХे рд╕рднी рдЖрджрд░्рд╢ рдиाрд░ी рд░ूрдк рдоें рдкाрдП рдЬाрддे рдеे, рдЬैрд╕े рд╡िрдж्рдпा рдХे рдЖрджрд░्рд╢ рдХे рд░ूрдк рдоें рдоाँ рд╕рд░рд╕्рд╡рддी, рдзрди рдХे рд░ूрдк рдоें рд▓рдХ्рд╖्рдоी, рд╢рдХ्рддि рдХे рд░ूрдк рдоें рдоाँ рджुрд░्рдЧा, рд╕ौंрджрд░्рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдоाँ рд░рддि, рдкрд╡िрдд्рд░рддा рдХे рд░ूрдк рдоें рдоाँ рдЧंрдЧा рдФрд░ рдЗрддрдиा рд╣ी рдирд╣ीं рд╕рд░्рд╡рд╡्рдпाрдкी рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬрдЧрдд рдЬрдирдиी рдЖрджि। рдЬрд╣ाँ рдЕрдЪ्рдЫाрдИ рд╣ो рдФрд░ рдмुрд░ाрдИ рди рд╣ो рддो рднрд▓ा рдЕрдЪ्рдЫाрдИ рдХा рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ी рдХрд╣ाँ рд░рд╣ рдкाрддा рд╣ै। рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЕрдиेрдХ рдХुрдк्рд░рднाрдУं рдиे рднी рдЬрди्рдо рд▓े рд▓िрдпा рдеा, рдЬैрд╕े рд╕рддीрдк्рд░рдеा, рдмाрд▓ рд╡िрд╡ाрд╣, рдкрд░рджा рдк्рд░рдеा, рдЕрдирдоेрд▓ рд╡िрд╡ाрд╣ рдЖрджि।

рдиाрд░ी рдиे рдЕрдкрдиी рд╕рдлрд▓рддाрдУं рдХी рд╕ीрдв़िрдпों рдХा рд░ुрдЦ рд╣рд░ рджिрд╢ा рдХी рдУрд░ рдШुрдоाрдпा। рдЪाрд╣े рд╡рд╣ рд░ाрдЬрдиीрддि рдХा рд╣ो, рдЪाрд╣े рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдХा, рд╕рдоाрдЬ рдХा рдХोрдИ рд░ूрдк рдРрд╕ा рдирд╣ीं рдЬिрд╕рдоें рдиाрд░ी рдиे рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди рдмрдиा рдПрдХ рдЕрднिрд╖्рдЯ рдиिрд╢ाँ рди рдЫोрдб़ा рд╣ो।

рдЪрд▓िрдП, рд▓ेрдЦ рдХे рд╢ीрд░्рд╖рдХ рдХी рдУрд░ рдз्рдпाрди рд▓рдЧाрддे рд╣ैं рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рд╕्рдд्рд░ी рд╡िрдорд░्рд╢ рд╕рдордХाрд▓ीрди рдЕрд░्рдеाрдд् рдЙрд╕ी рдХाрд▓ рдпा рд╕рдордп рдХा рдФрд░ рд╕्рдд्рд░ी рд╡िрдорд░्рд╢ рдпाрдиी рд╕्рдд्рд░ी рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдП рдЧрдП рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдЖрджि। рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ों рдПрд╡ं рд▓ेрдЦрдХों рдиे рдЗрд╕ рджिрд╢ा рдоें рдоुрдХ्рдд рд╣рд╕्рдд рдж्рд╡ाрд░ा рдХрд▓рдо рдЪрд▓ाрдИ। рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рдЪाрд╣े рдХोрдИ рднी рд╡िрдж्рдпा рд╣ो рдмिрдиा рдиाрд░ी рд╡िрдорд░्рд╢ рдХे рд╡рд╣ рдЕрдзूрд░ा рд╣ै। рдпрд╣ рдЕрд▓рдЧ рдмाрдд рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै рдХि рдХिрд╕ी рд╡िрдзा рдоें рдиाрд░ी рдХी рдкीрдб़ा рдХो рдЕрдзिрдХ рдЙрдХेрд░ा рдЧрдпा рд╣ै рддो рдХрд╣ीं рдоाрдд्рд░ рдЫुрдЖ рдЧрдпा рд╣ै।

рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рдорд╣ाрджेрд╡ी рд╡рд░्рдоा, рдорд╣ाрд╢्рд╡ेрддा рджेрд╡ी, рдЕрдоृрддा рдк्рд░ीрддрдо, рд╕ुрднрдж्рд░ा рдХुрдоाрд░ी рдЪौрд╣ाрди, рдХृрд╖्рдгा рд╕ोрдмрддी, рдбॉ. рдк्рд░рднा рдЦेрддाрди, рдЙрд╖ा рдк्рд░िрдпрд╡ंрджा, рдорди्рдиू рднंрдбाрд░ी, рдордорддा рдХाрд▓िрдпा, рдоैрдд्рд░ेрдпी рдкुрд╖्рдкा рдЖрджि рдиे рднी рдиाрд░िрдпों рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдПрд╡ं рдиाрд░ी-рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рд▓िрдП рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЬрдЧрдд рдоें рдЕрдкрдиी рдХрд▓рдо рдЪрд▓ाрдИ, рдХुрдЫ рдЙрджाрд╣рд░рдг рдХे рд░ूрдк рдоें рдиिрдо्рди рджृрд╢्рдп рджेрдЦрддे рд╣ैं, рдЬो рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै-

рд╕рдордХाрд▓ीрди рд▓ेрдЦिрдХाрдУं рдоें рдЕрдЧ्рд░рдгी рдкुрд╖्рдкा рднाрд░рддी рдЬी рдиे рдПрдХ рдмрдб़ी рддीрдЦी рдФрд░ рдкैрдиी рдмाрдд рдХрд╣ी рд╣ै рдХि рдиाрд░ी рдХे рдкाрд╕ рдЬрдб़ рд╕े рди рдЙрдЦрдб़рдиे рдХे рдХाрд░рдг рдЕрдзिрдХ рдк्рд░ाрдоाрдгिрдХ рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ै। рд╡рд╣ рдкुрд░ुрд╖ рдХी рднांрддि рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдЖрдбрдо्рдмрд░ों рдХा рдЬीрд╡рди рдЬीрдиे рдХा рджрдо рдирд╣ीं рднрд░рддी।

рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рд╕े рдоृрджुрд▓ा рдЧрд░्рдЧ рдЬी рдХрд╣рддी рд╣ैं рд╣рд░ рд╕рдлрд▓ рдкुрд░ुрд╖ рдХे рдкीрдЫे рдПрдХ рдиाрд░ी рд╣ोрддी рд╣ै। рд╣рд░ рд▓ेрдЦिрдХा рдХे рдкीрдЫे рдХोрдИ рдирд╣ीं рддो рдПрдХ рдкुрд░ुрд╖ рдЕрд╡рд╢्рдп рд░рд╣рддा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдирд╣ीं, рдЬिрд╕рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рд╡рд╣ рд▓ेрдЦрди рдХрд░рддी рд╣ै।¹

рдЖрдЬ рд╕्рдд्рд░ी-рд╡िрдорд░्рд╢ рдХो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЪिंрддा рд╕े рд╕рд░ोрдХाрд░ рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ै рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ों рдХी рд░ूрдв़िрдпों рдХे рдмीрдЪ рджрдмрддी-рдкिрд╕рддी рдиाрд░ी рдХे рдмрджрд▓े рд╣рдоें рдиाрд░ी рдХे рд╕्рд╡ाрддंрдд्рд░्рдп рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоाрдирд╕िрдХрддा рд╕े рднрд░рдкूрд░ рдЬीрд╡рди рдХी рд╕ाрд░्рдердХрддा рджिрдЦाрдИ рдкрдб़рддी рд╣ै।

рд╕्рдд्рд░ी рд▓ेрдЦрдиी рдиे рдиाрд░ी рдХे рд╡िрд╡िрдз рд░ूрдк рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ, рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдкрд░िрд╡ाрд░, рджाрдо्рдкрдд्рдп рдЬीрд╡рди рддрдеा рдЯूрдЯрди, рдк्рд░ेрдо рд╡िрд╡ाрд╣, рдЕंрддрд░्рдЬाрддीрдп рддрдеा рдмेрдоेрд▓ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХी рд╡िрд╕ंрдЧрддिрдпाँ, рддрд▓ाрдХрд╢ुрджा рдиाрд░ी рдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕्рдеिрддि, рдиाрд░ी рдФрд░ рдиैрддिрдХрддा, рдПрдХाрдХीрдкрди рдЬैрд╕ी рдХрдИ рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХो рдЙрдж्рдШाрдЯिрдд рдХिрдпा।

'рд░ुрдХोрдЧी рдирд╣ीं рд░ाрдзिрдХा' рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рдЙрд╖ा рдк्рд░िрдпрд╡ंрджा рдиे рдЖрдзुрдиिрдХ рдкрд░िрд╡ेрд╢ рд╕े рдЙрджिрддा рдиाрд░ी рд╣ी рдЙрд╕рдХा рд╡िрд╖рдп рд╣ै। рд▓ेрдЦिрдХा рд╕्рд╡рдпं рд▓िрдЦрддी рд╣ैं рдПрдХ рдРрд╕ी рд╕्рдд्рд░ी рдХा, рдЬो рдХि рдЕрдкрдиे рдоें рдЙрд▓рдЭ рдЧрдИ рд╣ै рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдХो рдкाрдиे рдХी рдЦोрдЬ рдоें рдЙрд╕े рдЕрдкрдиे рд╣ी рдЕंрджрд░ рдмैрдардХрд░ рдЦोрдЬ рдХрд░рдиी рд╣ै। рд░ाрдзिрдХा рдХा рдиिрдкрдЯ рдЕрдХेрд▓ाрдкрди рдФрд░ рднाрд░рдд рдоें рдЕрдкрдиे рдХो рдЙрдЦрдб़ा-рдЙрдЦрдб़ा рдЬीрдиा рдоेрд░ी рдЕрдкрдиी рдЕрдиुрднूрддिрдпाँ рдеीं, рдЬिрди्рд╣ें рдХि рдоैं рдмेрд╣рдж рд▓ाрдб़-рдк्рдпाрд░ рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рдирдХाрд░ рдирд╣ीं рд╕рдХी। рд╕ो рдпрд╣ рдиाрд░ी рдХे рдЕрдХेрд▓े рд╣ोрдиे рдХी рд╕्рдеिрддि рд╣ै।

рдЙрд╖ा рдЬी рдХा рд╣ी рдПрдХ рдФрд░ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै рдк्рд░рддिрдз्рд╡рдиिрдпाँ рдЗрд╕рдоें рдПрдХ рд╕्рдд्рд░ी рдЕрдкрдиे рд╡िрд╡ाрд╣िрдд рдЬीрд╡рди рд╕े рдЬैрд╕े рд╣ी рдоुрдХ्рдд рд╣ोрддी рд╣ै рд╡рд╣ рдХрд╣ рдЙрдарддी рд╣ै-рдоुрдХ्рдд рд╣ोрдХрд░ рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рд▓рдЧा рдХि рд╡рд╣ рдПрдХ рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рдпुрд╡рддी рд╣ै, рдЙрд╕рдоें рдЙрдоंрдЧें рдФрд░ рдХाрдордиाрдПँ рдоाрдд्рд░ рдирд╣ीं рд╣ै। рдЕрдкрдиे рдоें рдиिрд╣ीрдд рдкूрд░्рдг рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХो рдкाрдиा рдХिрддрдиी рдмрдб़ी рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдеी।

рдоेрд░ा рдШрд░ рдХрд╣ाँ рдХрд╣ाрдиी рдоें рдиाрд╕िрд░ा рд╢рд░्рдоा рдиे рд▓ाрд▓ी рдзोрдмिрди рдХी рд▓рдб़рдХी рд╕ोрдиा рдХे рдЬीрд╡рди рдХी рдд्рд░ाрд╕рджी рдХो рдШрд░ рдХी рдЦोрдЬ рдоें рднрдЯрдХрддी рдкрд░िрдд्рдпрдХ्рддा рдиाрд░ी рдХे рд░ूрдк рдоें рдирд╣ीं рдмрддाрдпा рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдПрдХ рдЖрдд्рдорд╕рдЬрдЧ рд╕्рдд्рд░ी рдХो рд╡рд╣ рдоुрдХрдо्рдорд▓ рд╕ाрд╣рд╕ рджिрдпा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдмूрддे рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдвाрдмे рдкрд░ рдЦाрдиा рдЦाрдиे рд╡ाрд▓े рдЙрди рдкुрд░ुрд╖ों рдХो рджुрдд्рдХाрд░ рджेрддी рд╣ै рдЬो рдЙрд╕рдХे рдорд╕्рдд рдЪेрд╣рд░े рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдЕрдХ्рд╕рд░ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХा рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рд░рдЦрддे рд╣ैं।

рдорди्рдиू рднंрдбाрд░ी рдиे рдЕрдкрдиे рдХрд▓рдо рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЖрдзुрдиिрдХ рдиाрд░ी рдХो рдШрд░ рдХी рдЪाрд╣рд░рджिрд╡ाрд░ी рд╕े рдиिрдХाрд▓ рдХрд░्рдордХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд▓ा рдЦрдб़ा рдХिрдпा। рдЖрдкрдХा рдмंрдЯी рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд▓ेрдЦिрдХा рдХрд╣рддी рд╣ैं рдХि рдкрддि-рдкрдд्рдиी рджूрдз рдкाрдиी рдХी рддрд░рд╣ рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рд╡े рдкाрдиी-рд░ेрдд рдХी рддрд░рд╣ рдоिрд▓рддे рд╣ैं। рддрд▓ाрдХ-рд╢ुрджा рдоाँ-рдмाрдк рдХी рд╕ंрддाрди рдмंрдЯी рдЕрдм рд╡рд╣ рдоाрддा рдХा рднी рдирд╣ीं, рдкिрддा рдХा рднी рдирд╣ीं, рдЖрдкрдХा рдмंрдЯी рд╣ै рдпाрдиि рд╕рдоाрдЬ рдХा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рд╕рдоाрдЬ рдХी рдЬ्рд╡рд▓рди्рдд рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ै рддрд▓ाрдХ, рдЙрд╕ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдмंрдЯी рдмेрдиाрдо рдЗрдХाрдИ рднрд░ рдмрдирддा рдЪрд▓ा рдЧрдпा।

рдоृрджुрд▓ा рдЧрд░्рдЧ рдХी рддुрдХ рдХрд╣ाрдиी рдоें рдХрдеाрдиाрдпिрдХा рдЕрдкрдиे рдХो рдЙрди рдмेрд╡рдХूрдл рдФрд░рддों рдоें рд╕े рдПрдХ рдоाрдирддी рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиे рдкрддि рдХो рдк्рдпाрд░ рдХрд░рддी рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рдк्рд░рддि рднी рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рддी рд╣ै рдЬिрд╕рдиे рдЙрд╕рдХी рднाрд╡рдиाрдУं рдХो рдирд╣ीं рд╕рдордЭा, рдиाрдо рдХी рдЕрд░्рдзांрдЧिрдиी рдФрд░ рдХाрдо рдХी рджाрд╕ी рдоाрдд्рд░ рдоाрдиा।

рдЪिрдд्рддрдХोрдмрд░ा рдЗрди्рд╣ीं рдХा рдПрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдХुंрдаा рдФрд░ рдкрд░िрд╣ाрд░ рдкрд░ рдмрд▓ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рд╕ेрдХ्рд╕ рдЬрдиिрдд рдХुंрдаा рдХे рдкрд░िрдоाрд░्рдЬрди рдоें рд╣ी рд▓ेрдЦिрдХा рдХी рджृрд╖्рдЯि рдХेंрдж्рд░िрдд рд╣ै, рд╡िрд╡ाрд╣ рд╕ंрд╕्рдеा рдЖрдЬ рдХिрддрдиी рдЕрд░्рдерд╣ीрди рд╣ोрддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै, рдЗрд╕рдХी рдоिрд╕ाрд▓ рд░िрдЪाрд░्рдб рдФрд░ рдордиु рдХे рд╡ैрд╡ाрд╣िрдХ рдЬीрд╡рди рдоें рджेрдЦी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै।

рд╢рд╢िрдк्рд░рднा рд╢ाрд╕्рдд्рд░ी рдХे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╕ीрдв़िрдпां рдХी рдордиीрд╖ा рдПрдХ рдкрдв़ी-рд▓िрдЦी рдиाрд░ी рд╣ै, рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдмрдирдХрд░ рдЕрдкрдиा рдЬीрд╡рди рд╕рдлрд▓ рдХрд░рддी рд╣ै, рд╡рд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ों рдХे рдж्рд╡ंрдж рдоें рдЭूрд▓рддी рд░рд╣рддी рд╣ै। рдЕंрдд рдоें рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рд╣ी рдЙрд╕рдХी рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдкрд░ рд╣ाрд╡ी рд░рд╣рддे рд╣ैं।

рдордорддा рдХाрд▓िрдпा рдЬी рдХा рдПрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдПрдХ рдкрдд्рдиी рдХे рдиोрдЯ्рд╕ рдоें рд╡рд╣ рдХрд╣рддी рд╣ै рдмाрд╣рд░ी рджुрдиिрдпा рдХे рджрдмाрд╡ рдФрд░ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рджाрдпिрдд्рд╡ рдЖрдЬ рдиाрд░ी рдХो рдЬрдЯिрд▓ рдЖрдд्рдорд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХा рдкाрда рдкрдв़ा рд░рд╣े рд╣ैं।

рдЗрдирдХी рд╣ी рдПрдХ рдХрд╣ाрдиी рд╣ै рдлिрд░ рдк्рдпाрд░ рдЗрд╕рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡рд╣्рдиिрд╢िрдЦा рдХे рджрд░्рдж рдХो рдЙрдЬाрдЧрд░ рдХिрдпा рд╣ै рдХि рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдкрддि рдХे рджेрд░ рд╕े рдЖрдиे рдкрд░ рдлोрди рдХрд░рддी рд╣ै рддो рдЙрд╕े рдпрд╣ рд╕ुрдирдиे рдХो рдоिрд▓рддा рд╣ै рдХि рддुрдордиे рдоुрдЭे рдкिंрдЯू рд╕рдордЭ рд░рдЦा рд╣ै рдЬो рдкूрд░े рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ рдоें рдлोрди рдЦрдЯрдЦрдЯा рджेрддी рд╣ो।

рдоैрдд्рд░ेрдпी рдкुрд╖्рдкा рдХे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдмेрддрд╡ा рдмрд╣рддी рд░рд╣ी рдоें рдЙрд░्рд╡рд╢ी рдХे рджुःрдЦ, рдЙрд╕рдХी рдкीреЬा-рдЬो рдХिрд╕ी рднी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХрди्рдпा рдХी рд╡्рдпрдеा рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै рдХे рдпाрддрдиाрдордпी рдиाрдЯрдХीрдп рдЬीрд╡рди рдХा рдпрдеाрд░्рдердордп рдЪिрдд्рд░ рдХो рдЙрдж्рдШрдЯिрдд рдХिрдпा рд╣ै। рд╣рд░ рддрд░рдл рд╕े рдЙрд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓ा рдХрд╡рдЪ рдЯूрдЯ рдЧрдпा рд╣ै। рдкрддि рдХी рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдЕрдЬिрдд рдиे рдЬाрди-рдмूрдЭрдХрд░ рдЕрдд्рдпाрдзिрдХ рдЙрдо्рд░рд╡ाрд▓े рдоीрд░ा рдХे рдкрддि рдХे рд╕ाрде рдЙрд░्рд╡рд╢ी рдХा рд╡िрд╡ाрд╣ рдХिрдпा।

рдХृрд╖्рдгा рд╕ोрдмрддी рдЬी рдХे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ 'рд╕ूрд░рдЬрдоुрдЦी рдЕंрдзेрд░े рдХे' рдоें рдиाрд░ी рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдХे рд╕ुрдирд╕ाрди рдЬंрдЧрд▓, рдоाрдирд╡ीрдп рдорди рдХी рдиिрддांрдд рдЙрд▓рдЭी рд╣ुрдИ рдЪाрд╣рдд рдФрд░ рдЬीрд╡рди рднрд░े рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХा рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рджрд░्рд╢ाрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

рдоंрдЬुрд▓ рднрдЧрдд рдиे рдЕрдкрдиे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдЕрдиाрд░ो рдоें рдЬीрд╡рди рдХे рдпрдеाрд░्рде рдХो рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рдиाрдпिрдХा рдиिрдо्рдирд╡рд░्рдЧीрдп рдиाрд░ी рд╣ै рдЬो рдорд╣рдд्рд╡рдХांрдХ्рд╖ी рд╣ै рддрдеा рд╕рдордп рдФрд░ рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдХो рдЭрдЯ рдмрджрд▓ рд▓ेрддी рд╣ै। рдЗрддрдиा рд╣ी рдирд╣ीं, рд╡рд╣ рдЖрдзुрдиिрдХрддा рдФрд░ рдкрд░ंрдкрд░ा рджो рдЫोрд░ рдХे рдмीрдЪ рдЬूрдЭрддी рд╣ै। рдЕрдиाрд░ों рдиे рдЕрдкрдиे рд╡рд░्рдЧ рдХी рд╕рдорд╕्рдд рд╡िрдж्рд░ूрдкрддाрдУं рдПрд╡ं рдорд╣рдд्рд╡рдХांрдХ्рд╖ाрдУं рдХे рд╕ाрде рдЬीрд╡рди рдХे рддीрдЦे рдпрдеाрд░्рде рдХो рд░ेрдЦांрдХिрдд рдХिрдпा рд╣ै।

рдРрд╕ा рдирд╣ीं рдХि рдХेрд╡рд▓ рдиाрд░ी рд╣ी рдиाрд░ी рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рджрд░्рд╢ाрддी рд╣ै। рдзрд░्рдорд╡ीрд░ рднाрд░рддी рдЬी рдХा рд╕ाрд╡िрдд्рд░ी рдиं. 2, рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдпाрджрд╡ рдЬी рдХा рдПрдХ рдХрдордЬोрд░ рд▓рдб़рдХी рдХी рдХрд╣ाрдиी рдЖрджि рднी рдЗрд╕рдХे рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ैं।

рдЕрдЧрд░ рд╣рдо рдХрд╣ें рдХि рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рд╕्рдд्рд░ी рд▓ेрдЦिрдХा рдФрд░ рдкुрд░ुрд╖ рд▓ेрдЦрдХ рдЕрдкрдиी рдЬрдЧрд╣ рдкूрд░्рдгрдд्рд╡ рдХी рдЦोрдЬ рдоें рдк्рд░рдпрдд्рдирд╢ीрд▓ рд╣ैं рддो рдХोрдИ рдЕрддिрд╢्рдпोрдХ्рддि рди рд╣ोрдЧी।

рдорд╣ाрджेрд╡ी рд╡рд░्рдоा рдиे рд╕рдЪ рд╣ी рдХрд╣ा рд╣ै- рднाрд░рддीрдп рдиाрд░ी рднी рдЬिрд╕ рджिрди рдЕрдкрдиे рд╕ंрдкूрд░्рдг рдк्рд░ाрдг рдк्рд░рд╡ेрдЧ рд╕े рдЬाрдЧ рд╕рдХे рдЙрд╕ рджिрди рдЙрд╕рдХी рдЧрддि рд░ोрдХрдиा рдХिрд╕ी рдХे рд▓िрдП рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं।²

рдЕंрдд рдоें рдоैं рдмрд╕ рдЗрддрдиा рдХрд╣рдиा рдЪाрд╣ूंрдЧी рдХि рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдиाрд░िрдпों рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЬो рдЬ्рдпाрджा рд╕े рдЬ्рдпाрджा рд▓िрдЦा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै рд╡рд╣ рдмрд╕ рдЗрд╕рд▓िрдП рдХि рдиाрд░ी рдХो рдЙрд╕рдХे рдЕрдзिрдХाрд░ों рд╕े рджूрд░ рди рд░рдЦा рдЬाрдП, рдЙрд╕े рдЬो рдЕрдзिрдХाрд░ рдоिрд▓рдиे рдЪाрд╣िрдП рд╡рд╣ рдк्рд░рджाрди рдХिрдП рдЬाрдПँ। рд╡рд╣ рднी рдПрдХ рдЗंрд╕ाрди рд╣ै। рдРрд╕ा рдирд╣ीं рдХि рд╕рдоाрдЬ рдЗрд╕ рдУрд░ рдЬाрдЧрд░ुрдХ рдирд╣ीं рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै рдЙрд╕рдХी рдЬाрдЧрд░ुрдХрддा рдХा рдк्рд░рдоाрдг рд╣рдоें рдЬीрд╡рди рдХे рд╣рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕्рдд्рд░ी рдХी рдЙрдкрд╕्рдеिрддि рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрд░्рдЬिрдд рд╕рдлрд▓рддा рджрд░्рд╢ाрддी рд╣ै।

рд╕ंрджрд░्рдн :

1. рд╕ाрд░िрдХा, 16-30 рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░, рдЕंрдХ 1984, рдкृ.48

2. рд╢्рд░ृंрдЦ्рд▓ा рдХी рдХрдб़िрдпाँ, рднूрдоिрдХा рд╕े

- рдЯी. рдХрд╡िрддा

рдпे рднी рдкрдв़ें; рдоेрд╣рд░ुрди्рдиिрд╕ा рдкрд░рд╡ेрдЬ рдХी рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рд▓ाрд▓ рдЧुрд▓ाрдм рдоें рдХाрдордХाрдЬी рдиाрд░ी

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें (0)
To Top