рднाрд░рддीрдп рдХिрд╕ाрди рдЬीрд╡рди рдХी рд╕्рдеिрддि

Dr. Mulla Adam Ali
0

Indian farmer life condition

рднाрд░рддीрдп рдХिрд╕ाрди рдЬीрд╡рди рдХी рд╕्рдеिрддि

рднाрд░рддीрдп рдХिрд╕ाрди рдЬीрд╡рди рдХी рд╕्рдеिрддि

рднाрд░рдд рдХृрд╖ि рдк्рд░рдзाрди рджेрд╢ рд╣ै। рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ рдЧाँрд╡ों рдоें рдмрд╕ा рд╣ै। рдХुрдЫ рд▓ोрдЧ рдХृрд╖ि рдХो рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рд▓िрдП рд░ीрдв़ рдХी рд╣рдб्рдбी рдоाрдирддे рд╣ै рддो рдХुрдЫ рд▓ोрдЧ рднाрд░рдд рдХे рджो рддिрд╣ाрдИ рдиाрдЧрд░िрдХों рдХे рд▓िрдП рдЬीрд╡िрдХोрдкाрд░्рдЬрди рдХा рд╕ाрдзрди। рдХृрд╖ि рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рднाрдЧ्рдп рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдХрд░рддी рд╣ै। рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рджाрд░्рд╢рдиिрдХ 'рд╕ुрдХрд░ाрдд' рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ :

"рдЬрдм рдЦेрддी рдлрд▓рддी-рдлूрд▓рддी рд╣ै, рддрдм рдзंрдзे рдкрдирдкрддे рд╣ै, рдХिрди्рддु рдЬрдм рднूрдоि рдХो рдмंрдЬрд░ рдЫोрдб़ рджेрдиा рдкрдб़рддा рд╣ै, рддрдм рд╕рдм рдзंрдзे рд╢ीрдШ्рд░ рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।" рдЕрд░्рдеाрдд् рдЦेрддी рд╣рдоाрд░े рдЬीрд╡рди рдХा рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЕंрдЧ рд╣ै। рдХृрд╖ि рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХृрд╖рдХ рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं, рдЬो рдХि рдЧ्рд░ाрдо्рдп рдЬीрд╡рди рдХा рдПрдХ рдоुрдЦ्рдп рдЕंрдЧ рд╣ै। рднाрд░рдд рд╡рд░्рд╖ рдЧाँрд╡ों рд╕े рдмрдиा рд╣ै, рдЧाँрд╡ें рдоें рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рдЕрдзिрдХрддрд░ рд▓ोрдЧ рдХृрд╖ि рд╕े рд╕рдо्рдмрдж्рдз рд░рд╣рддे рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рднाрд░рдд рдХृрд╖рдХों рдХा рджेрд╢ рд╣ै।

рд╕्рд╡ाрддंрдд्рд░्рдп рдкूрд░्рд╡ рдХाрд▓ рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХा рдХाрд▓ рдеा। рдХिрд╕ाрди рд╕ाрдорди्рдд рдФрд░ рдорд╣ाрдЬрдиी рд╕рдн्рдпрддाрдУं рд╕े рд╢ोрд╖िрдд рд╣ो рд░рд╣ा рдеा। рднाрд░рддीрдп рдХृрд╖рдХ рдЬीрд╡рди рдмрд╣ुрдд рд╣ी рджрд░िрдж्рд░, рдЛрдгрдЧ्рд░рд╕्рдд рддрдеा рдЕрд╕рд╣्рдп рдХрд╖्рдЯों рд╕े рднрд░ा рд╣ुрдЖ рд╣ै।

"рднाрд░рддीрдп рдХिрд╕ाрди рдЕрднी рднी рдк्рд░ाрдпः рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд рдХृрд╖ि-рдвंрдЧों рд╕े рдЪिрдкрдХा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЬ्рдЮाрди рдХे рдЕрднाрд╡ рдоें рд╡рд╣ рдХृрд╖ि рдоें рдЖрдзुрдиिрдХ рдк्рд░рдпोрдЧों рдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХी рдУрд░ рдз्рдпाрди рдирд╣ीं рджेрддा"

1. рдзрд░्рдо рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд╢ोрд╖рдг : рдХृрд╖рдХ рднрдЧрд╡ाрди рдоें рдЧрд╣рди рдЖрд╕्рдеा рд░рдЦрддा рд╣ै। рдХрд░्рдорд╡ाрдж рддрдеा рднाрдЧ्рдпрд╡ाрдж рдоें рд╡рд╣ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд░рдЦрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рдХाрд░рдг рд╕्рд╡ाрддंрдд्рд░्рдп рдкूрд░्рд╡ рдХिрд╕ाрди рдХा рдзрд░्рдо рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдкूँрдЬीрдкрддिрдпों рдПрд╡ं рд╕ाрд╣ूрдХाрд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рд╢ोрд╖рдг рдХिрдпा рдЧрдпा।

'рдбॉ. рд░ाрдорджрд░рд╢ рдоिрд╢्рд░' рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдзрд░्рдо рдХे рд░ूрдк рдоें рдХिрд╕ाрди рдХा рд╢ोрд╖рдг рд╣ोрддा рдеा। рдХिрд╕ाрди рдЕрдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдЕрд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдХाрд░рдг рдЬुрд▓्рдо рд╕рд╣рддे рд╣ुрдП рднी рдЦाрдоोрд╢ рдеे। рдЕрд╕ंрддोрд╖ рдХो рднी рд╡े рдзрд░्рдо рдХे рдбрд░ाрд╡рдиे рд░ूрдк рдХे рдХाрд░рдг рдЙрднाрд░ рдирд╣ीं рдкाрддे рдеे। рдзрд░्рдо рднी рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиी рдоाрдирд╡ीрдп рдорд╣рдд्рддा рдЦोрдХрд░ рдЧрд░ीрдм рдЗंрд╕ाрди рдХो рд╢िрдХंрдЬे рдоें рдЬрдХрдб़рдиे рд╡ाрд▓ा рдЕंрдзрд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдФрд░ рд░ुрдв़ि рдоाрдд्рд░ рд░рд╣ рдЧрдпा рдеा। рдЗрд╕ी рдзрд░्рдо рдиे рдХिрд╕ाрди рдХो рдЗрддрдиा рд╕рд╣िрд╖्рдгु рдФрд░ рдХुंрдаिрдд рдмрдиा рджिрдпा рдеा рдХि рд╡े рд╣рд░ рдЬुрд▓्рдо рдХो рдЕрдкрдиे рдкाрдк рдХा рдлрд▓ рдоाрди рд▓ेрддे рдеे рдФрд░ рдЬрдоींрджाрд░ рдХो, рдкंрдбिрдд рдХो, рдкुрд░ोрд╣िрдд рдХो, рд╢ोрд╖рдг рдк्рд░рдеाрдУं рдХो рдзрд░्рдо рдХे рдиाрдо рдкрд░ рд╕िрд░ рдоाрдеे рдУрдвे рд╣ुрдП рдеे। рдкंрдбिрддों рдХा рдзрд░्рдо рдХिрд╕ाрдиों рдХा рдЦूрди рдЪूрд╕рдиे рдХा рдзрд░्рдо рдеा।

2) рдЕंрдзрд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХे рдк्рд░рддि рдЖрд╕्рдеा : рдХृрд╖рдХ рд╕рдоाрдЬ рдХे рд▓ोрдЧ рдЕंрдзрд╢्рд░рдж्рдзा, рд░ूрдв़िрд╡ाрдж рдЖрджि рдоें рдЬрдХрдб़ा рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЬाрджू-рдЯोрдиे, рдорд░рдгोрдкрд░ाрди्рдд рдкूрд░्рд╡рдЬों рдХी рдкूрдЬा, рд╕рд░्рд╡ाрдд्рдорд╡ाрдж рдФрд░ рднूрдд-рдк्рд░ेрдд, рджेрд╡ी-рджेрд╡рддाрдУं рдЖрджि рдоें рдЙрдирдХा рдЧрд╣рд░ा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд░рд╣рддा рд╣ै।

'рдбॉ. рдЗрди्рдж्рд░рджेрд╡' рдХा рдордд рд╣ै рдХि рдХृрд╖рдХ рд╕рдоाрдЬों рдоें рдзрд░्рдо рдХे рдПрдХ рдФрд░ рдкрдХ्рд╖ рд╕े рднी рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рдорд╣рдд्рд╡ рдХो рдмрд▓ рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдЗрди рд╕рдоाрдЬों рдоें рдкूрд░्рд╡рдЬ рдкूрдЬा рд╡्рдпाрдкрдХ рд░ूрдк рд╕े рдкाрдИ рдЬाрддी рд╣ै। рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХे рдкूрд░्рд╡рдЬों рдХो рджेрд╡рддा рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоाрдирдиा рдиिःрд╕ंрджेрд╣ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो рдзाрд░्рдоिрдХ рдмрд▓ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा। рднाрд░рддीрдп рдХृрд╖рдХ рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╡िрд╡ाрд╣ рдЖрджि рдЕрд╡рд╕рд░ों рдкрд░ рдкूрд░्рд╡рдЬों рдХो рдиिрдоंрдд्рд░िрдд рдХрд░рдХे рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрдирдХी рдкूрдЬा рд╣ोрддी рд╣ै।

3) рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд▓ोрдЧ рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдУं рдХे рдк्рд░рддिрд╢्рд░рдж्рдзा : рднाрд░рддीрдп рдХृрд╖рдХ рдХा рд╕рдорд╕्рдд рдЬीрд╡рди рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╕े рдЕрдиुрдк्рд░ाрдгिрдд рд╣ै। рдЧ्рд░ाрдоीрдг-рдХрд▓ाрдПँ, рдкрд░्рд╡, рдд्рдпौрд╣ाрд░, рд╕ंрд╕्рдХाрд░, рд░ुрдвिрдпाँ, рдк्рд░рдеाрдПँ, рд░ीрддि-рд░िрд╡ाрдЬ, рдЦेрд▓-рдХूрдж рдЖрджि рдХे рдпोрдЧ рд╕े рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдмрдирддी рд╣ै। рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХृрд╖рдХ рдЬीрд╡рди рдХी рдЖрдд्рдоा рд╣ै।

"рдХृрд╖рдХ рдХा рдЬीрд╡рди рдЪाрд╣े рдХिрддрдиे рд╣ी рджुрдЦों рд╕े рднрд░ा рдХ्рдпों рди рд░рд╣рддा рд╣ो рдХिрди्рддु рдд्рдпौрд╣ाрд░ рдЖрджि рдХो рд╡े рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЙрдд्рд╕ाрд╣-рдЙрд▓्рд▓ाрд╕ рд╕े рдоाрдирддे рд╣ै। рджेрд╣ाрддों рдоें рд╕ाрд▓ рдХे рдЫः рдорд╣ीрдиे рдХिрд╕ी рди рдХिрд╕ी рдЙрдд्рд╕рд╡ рдоें рдвोрд▓-рдордЬीрд░ा рдмрдЬрддा рд░рд╣рддा рд╣ै। рд╣ोрд▓ी рдХे рдПрдХ рдорд╣ीрдиे рдкрд╣рд▓े рд╕े рдПрдХ рдорд╣ीрдиा рдмाрдж рддрдХ рдлाрдЧ рдЙрдб़рддी рд╣ै, рдЖрд╖ाрдв़ рд▓рдЧрддे рд╣ी рдЖрд▓्рд╣ा рд╢ुрд░ु рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рд╕ाрд╡рди-рднाрджों рдоें рдХрдЬाрд▓िрдпाँ рд╣ोрддी рд╣ै। рдХрдЬрд▓िрдпों рдХे рдмाрдж рд░ाрдоाрдпрдг рдЧाрди рд╣ोрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै।"

рдордХрд░ рд╕ंрдХ्рд░ाрди्рддि, рдмрд╕ंрдд рдкंрдЪрдоी, рд╢िрд╡рд░ाрдд्рд░ि, рдиाрдЧ рдкंрдЪрдоी, рд╣ोрд▓ी, рджीрдкाрд╡рд▓ी, рдЬрди्рдоाрд╖्рдЯрдоी, рд░ाрдордирд╡рдоी рдЖрджि рдХृрд╖рдХ рд╕рдоाрдЬ рдХे рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рджिрди рд╣ै। рднाрд░рддीрдп рдХृрд╖рдХ рдХा рдк्рд░рдзाрди рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХृрд╖ि рд╣ै। рдЗрд╕ीрдХाрд░рдг рд▓ोрдХ рдиृрдд्рдпों рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рдЗрди्рд╣ीं рд╕े рдЬुрдб़ी рд╣ुрдИ рд╣ै। рд╣ोрд▓ी, рджीрдкाрд╡рд▓ी, рджрд╢рд╣рд░ा рдЖрджि рдд्рдпौрд╣ाрд░ों рдХे рд╕рдордп рдХृрд╖рдХ рдЗрдирдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХрд░рддे рд╣ै। рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдХृрд╖рдХ рдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХрддा рддрдеा рд╕ाрдоूрд╣िрдХрддा рдХी рднाрд╡рдиा рднी рдмрдиी рд░рд╣рддी рд╣ै। рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рдмाрдж рдЧाँрд╡ों рдоें рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рдк्рд░рд╕ाрд░ рд╣ुрдЖ, рдЬिрд╕рд╕े рдЧ्рд░рдоीрдг рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд╡ैрдЪाрд░िрдХ рдПрд╡ं рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЬीрд╡рди рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╣ुрдЖ।

рд╕्рд╡ाрддंрдд्рд░्рдп рдкूрд░्рд╡ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЬीрд╡рди рдХी рд╕्рдеिрддिः

"рд╕्рд╡ाрддंрдд्рд░्рдп рдкूрд░्рд╡ рднाрд░рддीрдп рдЧ्рд░ाрдо्рдпрдЬीрд╡рди рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХीрдЖрд░्рдеिрдХ рдФрдкрдиिрд╡ेрд╢िрдХрддा рдХे рджुрд╢्рдЪрдХ्рд░ рдоें рдкिрд╕рддे рдШोрд░ рдЬीрд╡рди рджाрд░िрдж्рд░рдп рдФрд░ рдЙрдд्рдкीрдб़рди рдХी рдПрдХ рджाрд░ुрдг рдЧाрдеा рд╣ै। рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд░ाрдЬ рдХी рдЫрдд्рд░рдЫाрдпा рдоें рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдЬрдоींрджाрд░ рдФрд░ рдорд╣ाрдЬрди рддो рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХिрд╕ाрди рдХा рдЕрд╢ेрд╖ рджोрд╣рди рдХрд░рддे рд╣ी рд░рд╣े, рдоुрдЦिрдпा рдкрдЯрд╡ाрд░ी, рдкुрд░ोрд╣िрдд рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдЪौрдХीрджाрд░ рдеाрдиेрджाрд░ рддрдХ рдФрд░ рдЕрдоीрди, рддрд╣рд╕ीрд▓рджाрд░ рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдбिрдк्рдЯी рдХрд▓ेрдХ्рдЯрд░ рддрдХ рд╢ोрд╖рдХों рдФрд░ рдЙрдд्рдкीрдб़рдХों рдХी рдПрдХ рд╡िрдХрд░ाрд▓ рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा рд░рд╣ी рдЬो рдмाрдв़ рд╕ूрдЦा, рд╕ुрдиाрдоी рдЬैрд╕ी рдЕрдирд╡ृрдд рдЧрд╣рд░ाрддी рдЖрдкрджाрдУं рдоें рдХрднी рд╕рджैрдп рдирд╣ीं рд░рд╣ी। рдоौрдЬे рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдкрдЯ्рдЯी рдоें рд╡िрднाрдЬिрдд рдЧाँрд╡ों рдоें рд▓рдЧाрди рд╡рд╕ूрд▓ी, рдХुрд░्рдХी, рдмेрджрдЦрд▓ी рдФрд░ рдкрдЯाрдИ рдХी рдЕрднिрд╢рдк्рдд рдиंрдЧी рддрд▓рд╡ाрд░ рд╕рджा рдХिрд╕ाрди рдХी рдЧрд░्рджрди рдкрд░ рд▓рдЯрдХी рд░рд╣рддी рд╣ै।"¹

рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдкूрд░्рд╡ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХिрд╕ाрди рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХे рдЖрдЧрдорди рдкूрд░्рд╡ рдХे рд╕ाрдоंрддрд╡ाрджी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдФрд░ рдЙрдирдХे рдЖрдЧрдорди рдХे рд╕ाрде рдЖрдИ рдкूँрдЬीрд╡ाрджी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рджो рдкाрдЯों рдХे рдмीрдЪ рдкिрд╕рддा рд░рд╣ा। рдкрд╣рд▓ी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рд░ूрдк рдЕрд╡рд╢िрд╖्рдЯ рдеी рдФрд░ рд╕рдорддा рдмрдирдХрд░ рдЖрдИ рддрдеा рдЗрд╕рдХे рдЖрдЧрдорди рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЬीрд╡рди рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рдЗрдХाрдИ рд╡िрд╢्рд░ृंрдЦрд▓िрдд рд╣ो рдЧрдИ।

"рд╕рди 1793 рдоें рд╕्рдеाрдИ рдмंрджोрдмрд╕्рдд рд╕े рдпрдж्рдпрдкि рднूрдоि рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╕ुрдзाрд░ рд╣ुрдЖ рдФрд░ рд▓рдЧाрди рддрдеा рднूрдоि рдХा рд╕्рд╡ाрдоिрдд्рд╡ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ो рдЬाрдиे рд╕े рд╕ुрд╡िрдзा рдмрдв़ी। рдкрд░рди्рддु рдпрд╣ рд╕ुрд╡िрдзा рд╢ाрд╕рди рдХी рд╕ुрджृрдв़рддा, рдиौрдХрд░рд╢ाрд╣ी рдФрд░ рдкूँрдЬीрд╡ाрджी рд▓рдХ्рд╖рдгों рдХी рдЖрдкूрд░्рддि рдХे рд╢्рд░рдо рдоें рд╢ाрд╕рдХों рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рдЬिрд╕ рдоाрдд्рд░ा рдоें рдмрдв़ी рдЙрд╕ी рдоाрдд्рд░ा рдоें рдХिрд╕ाрди рдХे рдкрдХ्рд╖ рдоें рдирд╣ीं।"²

рд╕्рд╡ाрддंрдд्рд░्рдп рдкूрд░्рд╡ рдЧाँрд╡ों рдоें рдеोрдбी рд╕ी рдЬाрдЧृрддि рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХे рдЖрди्рджोрд▓рдиों рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рд░рдЪрдиाрдд्рдордХ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоों рдХे рд╕िрд▓рд╕िрд▓े рдоें рдЖрдИ। 'рд╕рди 1920 рдХे рдмाрдж рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी рдХा рдиाрдо рднाрд░рдд рдХे рдЧाँрд╡ों рдоें рдЧूँрдЬ рдЧрдпा. рдФрд░ рдЕрдзрдХрдЪрд░े рд╣ी рд╕рд╣ी рдкрд░ рдЧाँрд╡ рдХे рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ी рдХрд░्рдоी рдирдИ рдЬाрдЧृрддि рдХे рдЕрдЧ्рд░рджूрдд рдмрдиे।

рд╕ंрджрд░्рдн рд╕ूрдЪी рдЧ्рд░ंрде :

1. рдЕंрддिрдо рджрд╢рдХ рдХे рд╣िंрджी рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдоें рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЬीрд╡рди рдХा рдЪिрдд्рд░рдг

рд▓ेрдЦрдХ - рдбॉ. рдоोрд╣рдо्рдордж рдЬрдоीрд▓ рдЕрд╣рдордж

2. рд╣िंрджी рдХрдеा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЪेрддрдиा рд▓ेрдЦрдХ рдбॉ. рд╢िрд╡ाрдЬी рд╕ांрдЧोрд▓े

- рдПрдо. рд░ाрдзा

рдпे рднी рдкрдв़ें; Hindi Kavita : Ek Kisan Ki Vyatha - рдПрдХ рдХिрд╕ाрди рдХी рд╡्рдпрдеा

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें (0)
To Top