рдЧाँрдзीрд╡ाрдж рдФрд░ рд╕рдоाрдЬрд╡ाрдж рдХे рдЕрди्рддрд░्рд╡िрд░ोрдзी рдХрдеाрдХाрд░ рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж

Dr. Mulla Adam Ali
0

Premchand, the author of the contradictory narratives of Gandhism and Socialism

Munshi Premchand Jayanti

Munshi Premchand Jayanti 31 July : рдоुंрд╢ी рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдХी рдХрд╣ाрдиिрдпों рдоें рд╕рдоाрдЬрд╡ाрджी рдФрд░ рдЧांрдзीрд╡ाрдж рдХे рдЕрди्рддрд░्рд╡िрд░ोрдзिрддा рдХे рдмाрд░े рдоें рдЗрд╕ рд▓ेрдЦ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЬाрдиेंрдЧे, рдоुंрд╢ी рдк्рд░ेрдордЪंрдж рд╣िंрджी рдХे рдорд╣ाрди рдЙрдкрди्рдпाрд╕рдХाрд░ рдФрд░ рдХрдеाрдХाрд░ рд╣ै। рдЙрдирдХे рдЬрди्рдорджिрди рдкрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдпे рдЖрд▓ेрдЦ рд╣िрди्рджी рдоें рдкрдв़े рдФрд░ рд╢ेрдпрд░ рдХрд░ें।

рдк्рд░ेрдордЪंрдж : рдЧाँрдзीрд╡ाрдж рдФрд░ рд╕рдоाрдЬрд╡ाрдж рдХे рдЕрди्рддрд░्рд╡िрд░ोрдзी рдХрдеाрдХाрд░

рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдкрдиे рдпुрдЧ рдХा рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдм рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो рдирдИ рджिрд╢ा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдкрд╣рд▓ा рд╕ंрдХेрдд рдФрд░ рдЖंрджोрд▓рди рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдоें рдЕрдкрдиे рдпुрдЧ рдХो рдаीрдХ- рдаीрдХ рдЪिрдд्рд░िрдд рдХिрдпा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдоें рдРрд╕े рд╕ंрдХрдЯ рдХाрд▓ीрди рдпुрдЧ рдоें рд▓ाрдЦों рдХिрд╕ाрдиों рдХी рдордиःрд╕्рдеिрддि рдФрд░ рд╡िрдЪाрд░ों рдХो рд╕ाрдХाрд░ рд░ूрдк рджिрдпा, рдЬрдмрдХि рдкूँрдЬीрд╡ाрджी рд╕рдн्рдпрддा рдк्рд░ाрдЪीрди рдЧ्рд░ाрдо- рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рдЫिрди्рди-рднिрди्рди рдХрд░ рд░рд╣ी рдеी рдФрд░ рдХिрд╕ाрдиों рдХा рдЧрд▓ा рдШोंрдЯ рд░рд╣ी рдеी। рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рд╕े рдкूрд░्рд╡ рдХрднी рднी рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬрдирддा-рдХृрд╖рдХ рдФрд░ рд╢्рд░рдоिрдХ-рд╡рд░्рдЧ рдХो рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЖрд▓рдо्рдмрди рдирд╣ीं рдЪुрдиा рдЧрдпा рдеा, рдЙрдирдХे рдЬीрд╡рди-рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╕े рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рд╕рдЬीрд╡рддा рдкैрджा рдирд╣ीं рд╣ुрдИ рдеी। рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдиे рд╣ी рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬीрд╡рди рд╕े рдк्рд░ेрд░рдгा рд▓ेрдХрд░ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬрдирддा рдФрд░ рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЖрд▓рдо्рдмрди рдмрдиाрдпा। рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो рдПрдХ рдирдпा рдоोрдб़ рджिрдпा।

рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХे рд▓ेрдЦрдХीрдп рдЬीрд╡рди рдХा рдЖрд░ंрдн рдЙрд░्рджू рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХрд╣ाрдиी рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ 'рд╕ोрдЬेрд╡рддрди' рдХो рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЬрдм्рдд рдХрд░ рд▓िрдпा। рдЗрд╕ рдЬрдм्рддी рд╕े рдХрд╣ाрдиिрдпों рдХा рдоिрд▓ाрдЬ рддрдеा рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХे рднाрд╡ी рд▓ेрдЦрди рдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рдЬाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХे рдЬрдм्рдд рд╣ोрдиे рдХे рдЪाрдж рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиा рдиाрдо рдирд╡ाрдмрд░ाрдп рд╕े рдмрджрд▓ рдХрд░ рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рд░рдЦ рд▓िрдпा।

рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХे рдЙрд░्рджू рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рд╣िрди्рджी рдоें рд╣ुрдЖ рдФрд░ рд╣िрди्рджी рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдХा рдЕрдиुрд╡ाрдж рдЙрд░्рджू рдоें। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╡े рд╣िрди्рджी-рдЙрд░्рджू рджोрдиों рднाрд╖ाрдУं рдХे рдЕрди्рдпрддрдо рдХрдеाрдХाрд░ рдард╣рд░рддे рд╣ैं। рдЙрдирдХा рдкрд╣рд▓ा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЙрдкрди्рдпाрд╕ 'рд╕ेрд╡ा рд╕рджрди' рдЙрдирдХे рдЙрд░्рджू рдЙрдкрди्рдпाрд╕ 'рдмाрдЬाрд░े рд╣ुрд╕्рди' рдХा рд╣िрди्рджी рдЕрдиुрд╡ाрдж рд╣ै। 'рдХाрдпा рдХрд▓्рдк' рдЙрдирдХा рдкрд╣рд▓ा рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рдкांрдбुрд▓िрдкि рд╣िрди्рджी рдоें рдоिрд▓рддी рд╣ै।

рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдиे рдЕрдкрдиे рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдЬीрд╡рди рдоें рдПрдХ рджрд░्рдЬрди рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рдЬिрдирдХे рдиाрдо рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ैं-рд░ूрдаी рд░ाрдиी, рд╡рд░рджाрди, рдк्рд░рддिрдЬ्рдЮा, рд╕ेрд╡ाрд╕рджрди, рдк्рд░ेрдоाрд╢्рд░рдо, рдиिрд░्рдорд▓ा, рдХाрдпाрдХрд▓्рдк, рд░ंрдЧрднूрдоि, рдЧрд╡рди, рдХрд░्рдорднूрдоि, рдЧोрджाрди, рдоंрдЧрд▓ рд╕ूрдд्рд░।

рд░ूрдаी рд░ाрдиी : рдПрдХ рдоाрдд्рд░ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै, рдЬिрд╕рдХी рдХрдеा-рд╡рд╕्рддु рдкрдаाрдиों рдФрд░ рдоुрдЧрд▓ों рдоें рд░ाрдЬрд╕рдд्рддा рдХे рд▓िрдпे рдЪрд▓ рд░рд╣ी рд╣ोрдб़ рдФрд░ рд░ाрдЬрдкूрддों рдХे рдкाрд░рд╕्рдкрд░िрдХ рдж्рд╡ेрд╖-рд╡ैрд╖рдо्рдп рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै।

рд╡рд░рджाрди : 1905-1906 рдХे рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрдХрдЯ, рдЬाрдкाрди рдХी рдХ्рд░ांрддि рдФрд░ рднाрд░рддीрдп рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдЖंрджोрд▓рди рдХी рдкृрд╖्рдарднूрдоि рдоें рд▓िрдЦे рдЧрдпे рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХा рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╖рдп рджेрд╢рднрдХ्рддि рд╣ै।

рдк्рд░рддिрдЬ्рдЮा : рд╕рди् 1906 рдоें рд▓िрдЦा рдЧрдпा рдпрд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╡िрд╖рдп-рд╡рд╕्рддु рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХा рдкрд╣рд▓ा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рд╕рдоाрдЬ рдХी рд╕рдмрд╕े рдкीрдб़िрдд рд╡िрдзрд╡ा рдиाрд░ी рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рд╕ाрдордиे рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै।

рд╕ेрд╡ाрд╕рджрди : рдпрд╣ рд╕्рдд्рд░ी рдХी рджीрди рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рд▓ेрдХрд░ рд▓िрдЦा рдЧрдпा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╡ेрд╢्рдпा рд╕рдорд╕्рдпा рдкрд░ рдк्рд░рдоुрдЦ рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓ा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдиे рд╡ेрд╢्рдпाрдУं рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рдЕрдиेрдХ рдкрдХ्рд╖ों рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рд╣ै, рдоूрд▓рддः рдпрд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдЙрд░्рджू рдоें рд▓िрдЦा рдЧрдпा рдеा, рдкрд░ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣िрди्рджी рдоें рд╣ुрдЖ।

рдк्рд░ेрдоाрд╢्рд░рдо : 1922 рдоें рд▓िрдЦिрдд рд╣िрди्рджी рдХा рдкрд╣рд▓ा рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХिрд╕ाрди рдЖंрджोрд▓рди рд╕े рдЬुрдб़ рдЬाрддे рд╣ैं। рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी рдиे рд╕ंрдкूрд░्рдг рджेрд╢ рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЪेрддрдиा рдХी рдЬो рдЬ्рдпोрддि рдЬрдЧाрдИ рдпрд╣ рдиिрд░рди्рддрд░ рдЬрд▓рддी рд░рд╣ी। рдЧाँрдзी рдЬी рдХा рд╕рдмрд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХाрд░्рдп рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬрдирддा рдоें рдЗрд╕ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХो рджृрдв़ рдХрд░рдиा рдеा рдХि рд╡рд╣ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдпрд╡ाрдж рддрдеा рдЙрд╕рдХे рдкोрд╖рдХ рдЬрдоींрджाрд░ों, рджेрд╢ी- рд░ाрдЬ्рдпों, рдкूँрдЬीрдкрддिрдпों рдХे рд╡िрд░ुрдж्рдз рд▓рдб़ рд╕рдХрддी рд╣ै।

рдиिрд░्рдорд▓ा : рдХрд░ुрдг рдПрд╡ं рдЧрд╣рди рдоाрдирд╡ीрдп рд╕ंрд╡ेрджрдиाрдУं рд╕े рдЖрдк्рд▓ाрд╡िрдд рдпрд╣ рд╕рд░्рдЬрдиा рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдЬी рдХी рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рдХрд▓ाрдд्рдордХ рдПрд╡ं рдк्рд░рднाрд╡ी рд░рдЪрдиा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рднाрд░рддीрдп рдЬीрд╡рди рдоें рдЖрдЬ рд╡िрдж्рдпрдоाрди рджрд╣ेрдЬ рдХी рдЬ्рд╡рд▓ंрдд рдПрд╡ं рджрд╣ेрдЬ рдкाрдиे рдХी рдЕрд╕рдорд░्рдерддा рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдЕрдирдоेрд▓ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХा рдЬीрд╡рди्рдд рдЪिрдд्рд░рдг рдХिрдпा рд╣ै।

рдХाрдпाрдХрд▓्рдк : 1926 рдХे рдЕрд▓ौрдХिрдХ рдФрд░ рдЕрддिрд░ंрдЬрдиा рдкूрд░्рдг рдк्рд░рд╕ंрдЧ рдЬैрд╕े-рдмाрдмाрдЬी рдХे рдЪрдордд्рдХाрд░, рдкूрд░्рд╡рдЬрди्рдо рдХी рд╕्рдоृрддिрдпाँ, рд╡ृрдж्рдзा рдХो рддрд░ुрдгी рдоें рдмрджрд▓рдиा, рдк्рд░ेрдоी рдпुрдЧрд▓ рдХा рдирдХ्рд╖рдд्рд░ рд▓ोрдХ рдХा рд╕ैрд░-рд╕рдкाрдЯा, рдЗрд╕рдоें рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЬрди्рдо-рдЬрди्рдоाрди्рддрд░ рддрдХ рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░ेрдо рдХी рдЕрдж्рднुрдд рдХрд╣ाрдиी рдХा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рднी рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЕрдиेрдХ рдЕрд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рдк्рд░рд╕ंрдЧों рдХा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдпрд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдиीрд░рд╕ рдФрд░ рдХृрдд्рд░िрдо рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै।

рд░ंрдЧрднूрдоि : 1926-28 рдоें рд▓िрдЦी рдЧрдИ рдпрд╣ рд░рдЪрдиा рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╕рдм рд╕्рддрд░ों рдХो рдЙрдзेрдб़рдХрд░ рд╕ाрдордиे рд░рдЦрддी рд╣ै। рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рд╢ैрд▓ी рдоें рд▓िрдЦा рдЧрдпा рдпрд╣ рддрдд्рдХाрд▓ीрди рд╕рдоाрдЬ рдХा рдЪिрдд्рд░рдг рдХрд░рддा рд╣ै। рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдФрд░ рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рддрдд्рд╡ों рдХे рдкूрд░्рдг рд╕рдорди्рд╡рдп рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдд्рдпाрдЧ, рдк्рд░ेрдо рдФрд░ рдмрд▓िрджाрди рдХा рдЖрджрд░्рд╢ рднी рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдиे рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рд╣ै।

рдЧрдмрди : рдпрд╣ рдордз्рдпрдорд╡рд░्рдЧ рдХे рдЬीрд╡рди рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдФрд░ рдиाрд░ी рдХे рдЖрднूрд╖рдг рдк्рд░ेрдо рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ै। рдордз्рдпрдо рд╡рд░्рдЧ рдХे рдЬीрд╡рди рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдоाрдиा рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдХे рдпрдеाрд░्рде рдЪिрдд्рд░рдг рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдпрд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдкूрд░्рдг рд░ूрдкेрдг рд╕рдлрд▓ рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдордз्рдпрдо рд╡рд░्рдЧ рдХे рджिрдЦाрд╡े рдФрд░ рдЖрдд्рдо рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХा рдЗрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдоें рд╕рдЬीрд╡ рдЪिрдд्рд░рдг рд╣ुрдЖ рд╣ै।

рдХрд░्рдорднूрдоि : 1932 рдоें рд▓िрдЦिрдд рдпрд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╕рдд्рдпाрдЧ्рд░рд╣ рдЖंрджोрд▓рди рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдЕрдЫूрддोрдж्рдзाрд░, рд╕ूрджрдЦोрд░ी рдФрд░ рдЪोрд░ी рдХे рдоाрд▓ рдкрд░ рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓े рд╡्рдпाрдкाрд░, рдкिрддा-рдкुрдд्рд░ рдФрд░ рдкрддि-рдкрдд्рдиी рдХे рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХो рдЧुрд▓ाрдо рдмрдиाрдпे рд░рдЦрдиे рдХे рд╕ंрдмंрдз, рдиिрдХрдо्рдоी рд╢िрдХ्рд╖ा рдкрдж्рдзрддि, рдкрдв़े-рд▓िрдЦे рд▓ोрдЧों рдХा рд╕्рд╡ाрд░्рде, рд╕рд░рдХाрд░ी рдШूрд╕рдЦोрд░ी рдФрд░ рдЬрдоींрджाрд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд╢ोрд╖рдг рдкрд░ рднी рдЕрдЪ्рдЫा рдк्рд░рдХाрд╢ рдбाрд▓ा рдЧрдпा рд╣ै।

рдЧोрджाрди : рдпрд╣ рддो рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдЬी рдХा рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдФрд░ рдЙрдирдХी рдЙрдкрди्рдпाрд╕-рдХрд▓ा рдХрдж рдЪрд░рдо рдиिрджрд░्рд╢рди рд╣ै। рдпрд╣ рддрдоाрдо рдЧрд░ीрдм рдХिрд╕ाрдиों рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПँ рд▓िрдпे рд╣ुрдП рд╣ै। рдЧोрджाрди рдоें рджोрд╣рд░ा рдХрдеाрдирдХ рд╣ै-рдПрдХ рдЧрд░ीрдм рдХिрд╕ाрди рд╣ोрд░ी рдХा, рджूрд╕рд░ा рдЬрдоींрджाрд░ рд░ाрдп рд╕ाрд╣рдм, рдоिрд▓ рдоाрд▓िрдХ рдЦрди्рдиा, рдмीрдЪ рдХे рд▓ोрдЧ рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░ рдоेрд╣рддा рдФрд░ рдбॉрдХ्рдЯрд░ рдоाрд▓рддी рдХा рдХрдеाрдирдХ। рдЧोрджाрди рдоें рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдиे рдПрдХ- рд╕ाрде рдЗрди рджोрдиों рд╕ंрд╕ाрд░ों рдХा рдЪिрдд्рд░ рдЦींрдЪा рд╣ै। рдЬिрд╕рдоें рджो рд╡рд░्рдЧों рдХा рднेрдж рдмрд╣ुрдд рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд░ूрдк рдоें рджिрдЦाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХी рдпрдеाрд░्рдерд╡ाрджी рдХрд▓ा рдХा рднी рдЪрд░рдо рд╡िрдХाрд╕ рджेрдЦрдиे рдХो рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдиेрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдЧाँрд╡ों рдХो рдзीрд░े-рдзीрд░े рдЙрдЬрдб़рддे рдФрд░ рдирдЧрд░ों рдХो рдЖрдмाрдж рд╣ोрддे рджेрдЦा, рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдордЬрджूрд░ों рдоें рдкрд░िрдгрдд рд╣ोрддे рджेрдЦा рдФрд░ рдЗрди рд╕ाрд░ी рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпों рдХो 'рдЧोрджाрди' рдоें рд╣ोрд░ी рдФрд░ рдЧोрдмрд░ рдХी рдЬीрд╡рди рдЧाрдеा рдж्рд╡ाрд░ा рдЪिрдд्рд░िрдд рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै।

рдоंрдЧрд▓рд╕ूрдд्рд░ : рдпрд╣ рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХा рдЕрдзूрд░ा рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рд╡े рдХेрд╡рд▓ рдЪाрд░ рд╣ी рдкрд░िрдЪ्рдЫेрдж рд▓िрдЦ рдкाрдпे рдеे। рдпрд╣ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдЬिрддрдиा рд▓िрдЦा рд╣ुрдЖ рдоिрд▓рддा рд╣ै рдЙрд╕рдоें рдордз्рдпрдо рд╡рд░्рдЧ рдХा рдЪिрдд्рд░рдг рдоिрд▓рддा рд╣ै।

рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдоें рджो рдПрдХ рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдХृрддिрдпों рдХो рдЫोрдб़рдХрд░ рдЕрди्рдп рд░рдЪрдиाрдУं рдоें рдЙрдирдХी рдЙрдкрди्рдпाрд╕-рдХрд▓ा рдХा рд╕ुрди्рджрд░ рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рдЙрдд्рдХрд░्рд╖ рддрдеा рдЙрдирдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рдд्рд╡ рдХी рдЙрдирдХे рд╡िрдЪाрд░ों рдХी рдкूрд░्рд╡ी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдоिрд▓рддी рд╣ै।

рдХुрдЫ рд╡िрдж्рд╡ाрди рдЙрдкрди्рдпाрд╕рдХाрд░ рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдХрд╣ाрдиीрдХाрд░ рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдХा рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рдЦрд░ рдПрд╡ं рд╕рдлрд▓ рдоाрдирддे рд╣ैं। рдк्рд░ेрдордЪрди्рдж рдЬी рдиे рддीрди рд╕ौ рд╕े рднी рдЕрдзिрдХ рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рд░рдЪрдХрд░ рд╣िрди्рджी- рдХрд╣ाрдиी-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХो рд╕рдлрд▓рддा рдПрд╡ं рд╕рдоृрдж्рдзि рдХे рдЪрд░рдо рд╢िрдЦрд░ों рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪा рджिрдпा। 'рдоाрдирд╕рд░ोрд╡рд░' рдХे рдЖрда рднाрдЧों рдоें рдЙрдирдХा рд╕рдорд╕्рдд рдХрд╣ाрдиी-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдЖ। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХी рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХрд╣ाрдиी рдорди рдХो рдирд╣ीं рдЦींрдЪ рдкाрддी। рдЙрдирдХी рдХुрдЫ рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рд╣ी рд╣ैं, рдЬिрдирдХा рдкाрдардХ рдХे рдорди рдкрд░ рдЧрд╣рд░ा рдк्рд░рднाрд╡ рдкрдб़рддा рд╣ै। рдЙрдирдоें 'рд╢рддрд░ंрдЬ' рдХे рдЦिрд▓ाрдбी', 'рдХрдлрди', 'рдкंрдЪ рдкрд░рдоेрд╢्рд╡рд░' рдФрд░ 'рдордиोрд╡ृрдд्рддि' рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣ै।

рд╣िрди्рджी рдХा рдХрдеा-рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕рдЪрдоुрдЪ рдмрд╣ुрдд рдЧрддि рд╢ीрд▓ рд╣ै рдЙрд╕рдоें рдоाрдирд╡ рдорди рдХे рд╕ुрдЦ-рджुрдЦ рдХे рдк्рд░рдХрдЯ-рдЕрдк्рд░рдХрдЯ рдЖрдЪ्рдЫाрджрдиों рдХो рдмрдб़े рдХौрд╢рд▓ рд╕े рдЗंрдЧिрдд рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै рдордиुрд╖्рдп рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХा рдпрд╣ рдПрдХ рдк्рд░рдмрд▓ рд╕ाрдзрди рд╣ै।

- рдбॉ. рдмी. рдоोрд╣िрдиी

рдпे рднी рдкрдв़ें; Premchand ka Jivan Aur Lekhan: рдк्рд░ेрдордЪंрдж рдХा рдЬीрд╡рди рдФрд░ рд▓ेрдЦрди

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें (0)
To Top