рд╕рдордХाрд▓ीрди рдХрд╡िрддा рдоें рдиाрд░ी рдЬीрд╡рди рдХा рд╕ंрджрд░्рдн

Dr. Mulla Adam Ali
0

Reference to women's life in contemporary poetry

reference to women's life in contemporary poetry

рд╕рдордХाрд▓ीрди рдХрд╡िрддा рдоें рдиाрд░ी рдЬीрд╡рди рдХा рд╕ंрджрд░्рдн

рд╕рдордХाрд▓ीрди рдХрд╡िрддा рдоें рдкूрд░्рд╡рд╡рд░्рддी рдХрд╡िрддा рд╕े рдкрд░िрдоाрдгाрдд्рдордХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рд░ूрдк рдоें рд╣ी рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдЧुрдгाрдд्рдордХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдоें рдкрд░िрд▓рдХ्рд╖िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЫाрдпाрд╡ाрджी рдХрд╡िрддा рдоें рдиाрд░ी рдиाрдпिрдХा, рдк्рд░ेрдоिрдХा, рдЪिрд░- рд╡िрд░рд╣рдгी, рддрди्рд╡ंрдЧी-рдмाрд▓ा, рд░рд╣ рд╕рдХрддी рдеी-рдоांрд╕рд▓ рд╡ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдк्рд░ेрдо рдХा рдк्рд░рдХृрддि-рдк्рд░рддीрдХ рдоाрдз्рдпрдо рд░рд╣ा рдХрд░рддी рдеी, рд╡рд╣ाँ рдЫाрдпाрд╡ाрджोрдд्рддрд░ рдХाрд▓ рдоें рд╣ी рдпाрдеाрд░्рдд рдЬीрд╡рди рдХे рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें рдиाрд░ी рдХेрд╡рд▓ рдк्рд░рд╕ाрдж рдХे рднाрд╡ рд╡ाрд▓ी рд╢्рд░рдж्рджा рдХे рд░рдЬрдд рдирдн-рдиीрд▓ рдоें рдкीрдпूрд╖ рд╕्рдд्рд░ोрдд рдирд╣ीं рд░рд╣ी рдеी рдмрд▓्рдХि рдиिрд░ाрд▓ा рдХी "рд╕рд░ोрдЬрд╕्рдоृрддि" рдоें рдХाрд╡्рдп рдк्рд░ेрд░рдгा рдХी рд╕्рдоृрддि рдоें рд╡ाрдд्рд╕рд▓्рдп рдк्рд░ेрдо рдХी 'рдз्рдпोрддрдХ рднी рдмрдиी рдЬрд╣ाँ рдзрди्рдп рддेрд░ा рдкिрддा рдоै рдиिрд░рд░्рдердХ' рдХी рднाрд╡рдиा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ-рдЖрд░्рдеिрдХ рджрдмाрд╡ों рдХे рддрд▓े рднी рдЬाрд╣िрд░ рд╣ुрдИ рд╣ैं।

рд╕ाрддрд╡ें рджрд╢рдХ рдоें рднाрд░рдд-рдЪीрди рд╕ीрдоा рд╕ंрдШрд░्рд╖ рд╕े рдоोрд╣рднंрдЧ рдХी рд╕्рдеिрддि рдПрдХ рдУрд░ рд╕рд░्рд╡ рдиिрд╖ेрдз рдХी 'рдЕрдХрд╡िрддाрд╡ाрджी' рднाрд╡рдиा рдкрдирдкी рдЬिрд╕рдХे рд╢рдм्рджों рдХे рдЬрдШрди्рдп рд╡िрд╕्рдлोрдЯ рдж्рд╡ाрд░ा рдиाрд░ी рдХे рдпौрди рдк्рд░рддीрдХों рдмрдиाрдо рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рдЕрдиाрд╡ृрдд рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпрдд्рди рдХिрдпा рдкрд░ рдЗрд╕ рдиिрд╖ेрдз рдХा рдиिрд╖ेрдз рдк्рд░рдЧрддिрд╢ीрд▓ рдЪेрддрдиा рдХी 'рдЬрдирд╡ाрджी' рд╕рдордЭ рд▓ी рдеी рдЬो рдЕрдХрд╡िрддाрд╡ाрджी рдЬрдЧрджीрд╢ рдЪрддुрд░्рд╡ेрджी, рдоोрдиा рдЧुрд▓ाрдЯी, рд╕ौрдоिрдд्рд░ рдоोрд╣рди, рдХैрд▓ाрд╢ рд╡ाрдЬрдкेрдпी рдХी рдХाрд╡्рдп рд░рдЪрдиाрдУं рдХे рдмрд░рдХ्рд╕ 'рдзूрдоिрд▓', рдХुрдоाрд░ рд╡िрдХрд▓, рд╡िрдЬेंрдж्рд░, рдЖрд▓ोрдХ рдзрди्рд╡ा рдЖрджि рдж्рд░рд╖्рдЯрд╡्рдп рд░рд╣ी рд╣ै рдФрд░ рдЖрда्рд╡े рджрд╢рдХ рдоें рддो рдЕрдХрд╡िрддाрд╡ाрджी рдЦेрдд рд░рд╣े рд╣ै; рдпा рдЪोрд▓ा рдмрджрд▓рдиे рдХी рдлिрд░ाрдХ рдоें рд╕рдмрдХी рдПрдХ рдФрд░ рдирдпी рдкीрдв़ी рд░рдЪрдиाрдХाрд░ों 'рдиाрд░ी рдЬीрд╡рди' рдХो рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рд╣ै।

рд╕ौंрджрд░्рдп рд░ूрдкाрди्рддрд░рдг рдоें рдиाрд░ी рдХे рд╢ोрд╖рдг, рд╢ोрд╖рдг- рд╡िрд░ोрдз рд╡ рд░ाрдЧाрдд्рдордХ-рдмोрдз рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рд╕ंрдШрд░्рд╖рд╢ीрд▓ рд░ूрдк рдХो рд╕ृрдЬрдиाрдд्рдордХ рдХрд▓ाрдд्рдордХ рд░ूрдк рдоें рджрд░्рд╢рдиा рд╣ी рд╢्рд░ेрдпрд╕्рдХрд░ рд╣ोрдЧा। рдХрд╡िрддा 'рдиाрд░ी рд╕ंрджрд░्рднों' рдоें рдХेрд╡рд▓ 'рдЖрд╣-рдЖрд╣' рдпा 'рд╡ाрд╣-рд╡ाрд╣' рдХी рдкрд░्рдпाрдп рдирд╣ीं рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП। рдоेрд╣ंрджी, рд░ोрд▓ी, рдЕрд▓рд╡ाрд░, рдХुँрд╡ाрд░ा рдк्рдпाрд░, рд░ाрдЧाрдд्рдордХрддा рдпрдеाрд░्рде рдЪेрддрдиा рд╡िрд▓рдЧрддा рдХा рд╡рд░्рдгрди рд╣ी рд╕рдм рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╣ै। рд╕рдордХाрд▓ीрди рдХрд╡िрддा рдоें рдПрдХ рдУрд░ 'рдХ्рд▓ाрд╕िрдХी-рдк्рд░ेрдо' рдХी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рд╢рдорд╢ेрд░, рдоुрдХ्рддिрдмोрдз, рдд्рд░िрд▓ोрдЪрди рдХे рдпрд╣ाँ рдиाрд░ी рдЬीрд╡рди рдХे рд╕ंрджрд░्рднों рдоें рд╣ै рддो рджूрд╕рд░ी рдУрд░ рдиाрд░ी рдХे рдпौрди-рдк्рд░рддीрдХों рдоें рд╕ाрд░ा рдЧुрд╕्рд╕ा рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХे рдк्рд░рддि рд░ाрдЬрдХрдорд▓ рдЪौрдзрд░ी, рдЬрдЧрджीрд╢ рдЪрддुрд░्рд╡ेрджी рдоें рд╣ै। рддीрд╕рд░ी рдУрд░ рд╕्рд╡рд╕्рде, рдоांрд╕рд▓ рдк्рд░ेрдо рд╡ рд░ाрдЧाрдд्рдордХ рдмोрдз рдХे рд╕ाрдд рдХे рд╕ाрде рд╕ंрдШрд░्рд╖рд╢ीрд▓ рдЬीрд╡рди рдХी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдоें 'рдиाрд░ी рд╕ंрджрд░्рдн' рд╡िрдЬेंрдж्рд░, рдЖрд▓ोрдХ рдзрди्рд╡, рд╡िрдиोрдж рдХुрдоाрд░ рд╢ुрдХ्рд▓, рдЙрджрдп рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी рд░рдЪрдиाрдУं рдоें рд╣ै।

рд╕рдордХाрд▓ीрди рдХрд╡िрддा рдоें рдиाрд░ी рд░рдЪрдиाрдХाрд░ों рдиे рднी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд░ोрд▓ рдиिрднाрдпा рд╣ै рдорд╣ाрджेрд╡ी рд╡рд░्рдоा рдХी 'рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд-рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ' рд░рдЪрдиा-рдкрд░ंрдкрд░ा рдХे рд╡िрдкрд░ीрдд рд╕ंрдШрд░्рд╖рд╢ीрд▓- рдЧृрд╣ीрдХ, рд░ाрдЧाрдд्рдордХ рдЬीрд╡рди рдХी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि, рд╢рдХुंрддрд▓ा рдоाрдеुрд░, рдордгिрдХा рдХा рдоोрд╣िрдгी, рдЗंрджुрд╡рд╢िрд╖्рда, рд╕ुрдорди рд╡рд╢िрд╕्рда, рд╕ुрдорди рд░ाрдЬे, рдкुрд╖्рдкрд▓рддा рдХрд╢्рдпрдк, рдХांрддाрдкрд▓ी, рд╢ीрд░ीрди рднाрд░рддी рдбॉ. рдЕрд╣िрд▓्рдпा рдоिрд╢्рд░ рдЖрджि рдХрдИ рдХрд╡рдпिрдд्рд░िрдпों рдиे рдХी рд╣ै।

рдХ्рд▓ाрд╕िрдХ рдФрд░ рд░ोрдоांрдЯिрдХ рд╕ौрди्рджрд░्рдп рдкрд░ंрдкрд░ा рдХे рдмीрдЪ рдиाрдЧाрд░्рдЬुрди 'рдиाрд░ी рдЬीрд╡рди рдЪिрдд्рд░рдг' рдоें рдиाрдЧाрд░्рдЬुрдиी рд╕ौंрджрд░्рдп рдХी 'рд╕рд░्рд╡рд╣ाрд░ा рд╡рд░्рдЧ-рдмोрдз' рдХी рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЕрдиुрдкрдо рд╕ृрд╖्рдЯि рд░рдЪрддे рд╣ैं, рдЬрд╣ाँ рди рддो рдЕрдЬ्рдЮेрдп рдЕрднिрдЬाрдд्рдп рдХी рдХुрдЫ рдЪрд▓ рдкाрддी рд╣ै рди рд╣ी рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рд╡рд╣ाँ рдард╣рд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। 'рд╕िंрджूрд░ рддिрд▓рдХिрдд рднाрд▓' 'рдХाрд▓िрджाрд╕' рд╡ 'рдмाрджрд▓ рдХो рдЧिрд░рддे рджेрдЦा рд╣ै' рд╡े рдиाрд░ी рд╕ंрджрд░्рднों рдХी рд░ाрдЧाрдд्рдордХрддा, рдЬीрд╡рди्рддрддा, рд╕ंрдШрд░्рд╖рд╢ीрд▓рддा рдХो рдХрд╣ीं рдирд╣ीं рд╢ोрд╖рдг рдХी рдоूрд░्рддि-рд░ूрдкा' рд╡िрдЬ्рдЮाрдкрди-рд╕ुंрджрд░ी' рдЬैрд╕ी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХो рд╕рдордЧ्рд░рддा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдоें рд╣ी рджрд░्рд╢ाрддे рд╣ै।

рдзूрдоिрд▓ рдХी рдЕрдиेрдХ рд░рдЪрдиाрдУं рдоें 'рдиाрд░ी рдЬीрд╡рди' рдХे рд╕ाрд░्рдердХ рд╕ौрди्рджрд░्рдп рдЙрднрд░े рд╣ैं рдЬрд╣ाँ рд▓ेрдиिрди рдХा рд╕िрд░ рдХिрд╕ी рдиीрдЧ्рд░ो рдФрд░рдд рдХे рд╕ुрдкुрд╖्рдЯ рд╕्рддрдиों рдоें; рдЙрди्рдирдд рд░ूрдк рдоें рдирдЬрд░ рдЖрддा рд╣ै рдк्рд░рддीрдХाрдд्рдордХрддा рдоें; рдХрд▓ рд╕ुрдирдиा рдоुрдЭे рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें рдХрдо рдЙрдо्рд░ 'рд░ोрд╢рди рдЖрд░ा' рдмेрдЧрдо рдХा рд╡рд░्рдгрди 'рдкाрдХ-рдпुрдж्рдз' рд╕рди्рджрд░्рдн рдоें рдХрдЪ्рдЪी рдЫाрддिрдпों рдкрд░ рдмू рдмाँрдзрдХрд░ рдЯैंрдХ рдкрд░ рдЯूрдЯ рдкрдб़рдиा рдЖрджि рдиाрд░ी рдХे рдЖрдд्рдоोрдд्рд╕рд░्рдЧ рд╡ рдзूрдоिрд▓ рдХी рдк्рд░рддिрдмрдж्рдзрддा рд╡ाрд▓े рд░рдЪрдиाрдХрд░्рдо рдХा рдж्рдпोрддрдХ рд╣ै рд╡ैрд╕े рдзूрдоिрд▓ рдХी рд╡рд░्рдЧ рдЪेрддрдиा 'рдиाрд░ी рдк्рд░рддिрдХोрдг рдоें рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╣ै рдХि-

"рд╡рд╣ рдХौрдирд╕ा рдк्рд░рдЬाрддांрдд्рд░िрдХ рдиुрд╕्рдЦा рд╣ै рдХी рдЬिрд╕ рдЙрдо्рд░ рдоें / рдоेрд░ी рдоाँ рдХा / рдЪेрд╣рд░ा। рдЭुрд░्рд░िрдпों рдХी рдЭोрд▓ी рдмрди рдЧрдпा рд╣ै рдЙрд╕ी рдЙрдо्рд░ рдХी / рдоेрд░े рдкрдб़ोрд╕ рдХी / рдорд╣िрд▓ा /рдХे рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдоेрд░ी рдк्рд░ेрдоिрдХा рдХे рдЪेрд╣рд░े рд╕ा рд▓ोрдЪ рд╣ै" ¹

рд╕рдордХाрд▓ीрди рдХрд╡िрддा рдоें рдиाрд░ी рдЬीрд╡рди, рдк्рд░ेрдоिрдХा, рд╕рд╣рдпाрдд्рд░ी рдкрдд्рдиी, рдоाँ, рдмेрдЯी, рдмрд╣рди рдХे рд░ूрдк рдоें рд╣ी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рдд рдирд╣ीं рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЪेрддрдиा рдХे рд╕рдоाрдЬ-рд╕ाрдкेрдХ्рд╖ рд╕ंрджрд░्рднों рдоें рдЙрдирдХे рд╢ोрд╖िрдд рд╕्рд╡рд░ूрдкों рдХो рднी рдЙрдЬाрдЧрд░ рдХिрдпा рд╣ै-рдЬ्рдЮाрдиेрдж्рд░ рдкрддि рдХे рдпрд╣ाँ 'рдкूрдЫрддी рд╣ै рдоाँ' рдХрд╡िрддा рдоें рдоाँ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдкрдиे рдмेрдЯे рдХो рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдкрд▓ рдЬाрдирдиे, рдЧाрдЫ рдХी рд╢ाрдЦ рдХे рд╕рдоाрди-рдлूрд▓ рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдиे рдХा рдЬिрдХ्рд░ рд╣ै рддो 'рдЗंрддेрдЬाрд░' рдХрд╡िрддा рдоें рдЙрд╕ рд▓рдб़рдХी рдХा рднी рдЬिрдХ्рд░ рд╣ुрдЖ рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиे рд╢िрдХाрд░ рдХे рддрд▓ाрд╢ рдоें рджрдпрдиीрдп рд╣ै'

"рдХрд▓рдХрдд्рддा/рдХрд░्рдЬрди рдкाрд░्рдХ / рджिрди рдХे рдЪाрд░ рдмрдЬे / "рдШुрдЯрдиे рдоोрдб़рдХрд░ рдмैрдаी рд╣ुрдИ

рдпрд╣ рд▓рдб़рдХी / рджिрди рдХे рдЕрдкрдиे рдкैрд░ों рддрд▓े рдЖ рдЬाрдиे рдХे рдЗंрддेрдЬाрд░ рдоें рд╣ै।

рдЙрд╕рдХे рд╕рдкाрдЯ рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдЬрд▓ рдЙрдаेंрдЧी рдЙрд╕рдХी рдЖँрдЦें। рдЖ рдЬрдпेрдЧी рдЙрдирдоें

рд╡рд╣ рдЪрдордХ рдЬो рдХेрд╡рд▓ / рдмुрд░ी рд╕्рдд्рд░िрдпों рдоें рд╣ोрддी рд╣ै। рдФрд░ рдПрдХ рдмाрд░

рдлिрд░ / рдХिрд╕ी рд▓ोрд▓ुрдк рд╡्рдпाрдШ्рд░ рдХा рд╢िрдХाрд░ рд╣ोंрдЧी। рдЕрдкрдиे рд╡िрд▓ाрдк рдХो

рдоुрд╕्рдХुрд░ाрд╣рдЯ рдоें рдмрджрд▓рддी рд╣ुрдИ।"²

рдЙрджрдп рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी 'рдмрд╣ेрд▓िрдП', 'рдЧेрдо рд╕ेंрдЪुрд░ी' рдФрд░ рд╕ूрдЕрд░ рдЖрджि рдХрд╡िрддाрдУं рдХे 'рд╕ुрдиो рдХाрд░ीрдЧрд░' рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें рдиाрд░ी рдХे рд╢ोрд╖рдг рд╡ рдЙрдирдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрднिрд╢рдк्рдд рдЬीрд╡рди рдХा рдЬिрдХ्рд░ рд╣ुрдЖ рд╣ै рдЬो рд╡рд░्рдЧ рдЪेрддрдиा рд╕े рджेрдЦрддी рд╣ै; рдоाँ рджूрдзिрдпा рд╡рдд्рд╕рд▓ рдиिрдЧाрд╣ों рд╕े, рдЧाрдп рдиिрдЧाрд╣ों рд╕े рджेрдЦрдиे рдХा рдЬिрдХ्рд░ 'рд╣рд╡ाрдПँ рдЪुрдк рдирд╣ीं рд░рд╣рддीं' рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें рд╣ुрдЖ рд╣ै। рд╡िрдиोрдж рдХुрдоाрд░ рд╢ुрдХ्рд▓ рдиे 'рдХाрдо рдкрд░ рдЬाрддी рд╣ुрдИ рдФрд░рдд' рдХी рдд्рд░ाрд╕рджी рдХो 'рд╡рд╣ рдЖрджрдоी рдирдпा рдЧрд░рдо рдХोрдЯ рдкрд╣рдирдХрд░ рдЪрд▓ा рдЧрдпा' рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдоें рджрд░्рд╢ाрдпा рд╣ै।

рд╕рдордХाрд▓ीрди рдХрд╡िрддा рдоें рдоाрддृрдмोрдз рдХी рд░рдЪрдиाрдПँ рд╕्рд╡ाрддि рдирдХ्рд╖рдд्рд░ рдХी рдиीрд░ рдмूंрджों рдХे рд╕рдоाрди рд╕ंрднрд╡рддः рдХрдо рд╣ी рд╣ैं। рд╡िрд╖्рдгु рдЦрд░े рд╡ рд╡िрдЬेंрдж्рд░ рдХी рдХाрд╡्рдп рд╕ाрдХ्рд╖िрдпाँ рдЗрд╕ рд╕ंрдмंрдж рдоे рдж्рд░рд╖्рдЯрд╡्рдп рд╣ोंрдЧी

"рдЙрд╕рдХी рдПрдб़िрдпाँ рдлрдЯ рдЧрдИं рд╣ैं। рдФрд░ рд╣ाрде рд░ाрдЦ़ рд╕े рдЦुрд░рджрд░े / рд╢рд░ीрд░ рдкрд░ рдХोрдИ /рдЙрд▓्рд▓ेрдЦрдиीрдп рдЧрд╣рдиा рдирд╣ीं рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдХिрддрдиी рдЦुрд╢ рдФрд░ рд╕ंрддुрд╖्рдЯ рд╣ै рд╡рд╣ /

рдЬрдм рдЕрдкрдиे рджрд╕рдмрд░рд╕ рдкुрд░ाрдиे рд▓ोрд╣े рдХे рдиीрд▓े рдмрдХ्рд╕े рдоें / рдЕрдкрдиा рдФрд░ рдЕрдкрдиे/рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд╕рдоाрди рд╕рд╣ेрдЬрддी рд╣ै।"³

рд╡िрдЬेंрдж्рд░ рдиे 'рд░ेрд▓्рд╡े рдкोрд╕्рдЯрд░' рдХрд╡िрддा рдоें рднाрд░рдд рдХो рд╡िрд╡ेрдЪिрдд рдХिрдпा рд╣ै। рдЬिрд╕рдоें рдЬрд╡ाрди рдордЫुрдЖрд░िрди рдХा рдЬिрд╕्рдо, рд╕ुрдбौрд▓ рдиिрддंрдмों рд╡ рд▓рдо्рдмे рдмाрд▓ों рд╡ाрд▓ा рджрд░्рд╢ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдкрд░ рдлрдЯेрд╣ाрд▓ рдХिрд╕ाрдиों рдордЬूрд░ рдФрд░рддों рдХा рдЬिрдХ्рд░ 'рдЙрдкрднोрдХ्рддा рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╡ рдкूंрдЬीрд╡ाрджी рд╢ोрд╖рдХ рдиीрддि' рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдирд╣ीं рджрд░्рд╢ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। 'рд╕ाрдордиे' рдХрд╡िрддा рдПрдХ рдЕंрд╢ рдоाрддृрдмोрдз рд╕े рдж्рд░рд╖्рдЯрд╡्рдп рд╣ोрдЧा।

"рдПрдХ рдоाँ / рдЕрдкрдиे рдмрдЪ्рдЪे рдХो / рдЧोрдж рдоे рдбाрд▓े рд╣ुрдП рдЦाрдиा рдкрдХा рд░рд╣ी рд╣ै /

рдмुрдЦाрд░ рд╕े рдЬрд▓рддे рдоाрддे рдХो / рдЗрдзрд░ рдЙрдзрд░ рд╣िрд▓ाрддा рд╣ुрдЖ / рдмрдЪ्рдЪा рдЕрдм рдХुрдЫ

рджेрд░ рд╕े рдЪुрдк рд╕ो рдЧрдпा рд╣ै / рдирдпोрд░ों рд╕े / рдЧрд░рдо рд╕ाँрд╕ рдлेंрдХ рд░рд╣ा рд╣ै /

рдЬो рдоाँ рдХे рдЕрдзрдЦुрд▓े рд╕ीрдиे рдХो рдЫू рд░рд╣ी рд╣ै ..⁴

рдиाрд░ी рдЬीрд╡рди рдХे рд╡िрднिрди्рди рд╕ंрджрд░्рднों рдХा рд╡рд░्рдгрди рдоाрд░्рдоिрдХ рдвंрдЧ рд╕े рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдиाрд░ी рдХे рдЕрдиेрдХ рд░ूрдкों рдХा рдЪिрдд्рд░рдг рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

рд╕ंрджрд░्рдн рдЧ्рд░ंрде рд╕ूрдЪीः

  1. рдзूрдоिрд▓ рдЕрдХाрд▓ рджрд░्рд╢рди - рд╕ंрд╕рдж рд╕े рд╕рдб़рдХ рддрдХ - рдкृрд╖्рдЯ рд╕ं ; 20
  2. рдЬ्рдЮाрдиेрдж्рд░ рдкрддि - рд╢рдм्рдж рд▓िрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рд╣ी рдпрд╣ рдХाрдЧрдЬ рдмрдиा рд╣ै рдкृрд╖्рдЯ рд╕ं ;75
  3. рд╡िрд╖्рдгु рдЦрд░े - рдЦुрдж рдЕрдкрдиी рдЖँрдЦ рд╕े - рдкृрд╖्рдЯ рд╕ं ; 27
  4. рд╡िрдЬेрди्рдж्рд░ - рдпे рдЖрдХृрддिрдпाँ рддुрдо्рд╣ाрд░ी рд╣ैं- рдкृрд╖्рдЯ рд╕ं ; 41

- рдЬे. рд░ाрдЬेंрджрд░ рдЬी

рдпे рднी рдкрдв़ें; рд╕рдордХाрд▓ीрди рд╣िंрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рд╕्рдд्рд░ी рд╡िрдорд░्рд╢

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें

0 рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें (0)
To Top