рдХृрдд्рд░िрдо рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा : рднрд╡िрд╖्рдп рдХी рдУрд░ рдмрдв़рддे рдХрджрдо
рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди рдоें рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╣ुрдП рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдмрджрд▓ाрд╡ों рдиे рдирдП рджिрд╢ाрдУं рдХी рдУрд░ рдЬाрдиे рдХा рдоाрд░्рдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рдд рдХिрдпा рд╣ै। рдЗрдирдоें рд╕े рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै рдХृрдд्рд░िрдо рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा, рдЬिрд╕े рд╣िंрджी рдоें 'рдХृрдд्рд░िрдо рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा' рдпा 'Artificial Intelligence' (AI) рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। AI рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдХि рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдФрд░ рдорд╢ीрдиों рдХो рдоाрдирд╡ рдЬैрд╕ी рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा рддाрдХрддрд╡рд░ рддрд░ीрдХे рд╕े।
Artificial Intelligence (AI)
AI рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХाрдлी рдкुрд░ाрдиा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдХा рдЕрд╕рд▓ी рдмрджрд▓ाрд╡ рдФрд░ рд╡िрдХाрд╕ 20рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдоें рд╣ुрдЖ। рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ों рдХी рдЧрддि рдХी рд╡ृрдж्рдзि, рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди рдоें AI рдХे рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рдЙрдкрдпोрдЧ рдХी рджिрд╢ा рдоें рдмрджрд▓ рджी рд╣ै। AI рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдПрдХ рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै рдорд╢ीрди рд▓рд░्рдиिंрдЧ (Machine Learning)। рдпрд╣ाँ рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рд╣ोрддी рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рд╡े рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдбेрдЯा рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдХे рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрддे рд╣ैं рдФрд░ рддрдмाрджрд▓ों рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ैं। рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╕्рд╡рд░ूрдк, рдорд╢ीрди рд▓рд░्рдиिंрдЧ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╡िрдд्рддीрдп рд╡िрдкрдгрди, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рджेрдЦрднाрд▓, рдФрд░ рд╕्рд╡ाрдпрдд्рдд рдЧाрдб़िрдпों рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕ुрдзाрд░ рдХिрдП рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं।
AI рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рд▓ाрдн рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдоाрдирд╡ों рдХे рд▓िрдП рдХाрд░्рдпों рдХो рд╕рд░рд▓ рдмрдиाрддा рд╣ै рдФрд░ рддाрдХрддрд╡рд░ рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी, рдпрд╣ рдирдИ рдиौрдХрд░िрдпों рдХी рд░рдЪрдиा рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै рдФрд░ рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рд╡िрдХाрд╕ рдХी рджिрд╢ा рдоें рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдкрд░ рдиिрдмंрдз, рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХ्рдпा рд╣ै, рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕, рдЖрдк рдХ्рдпा рд╕рдордЭрддे рд╣ैं рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХो, рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХ्рдпा рд╣ै, рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХ्рдпा рд╣ैं рдЙрдкрдпोрдЧ рдФрд░ рд╡िрд╢ेрд╖рддा, рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдкрд░ рдиिрдмंрдз, рднाрд░рдд рдоें рдХृрдд्рд░िрдо рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी, рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдорд╣рдд्рд╡, Human Intelligence, Artificial intelligence Meaning in Hindi, Artificial Intelligence essay in Hindi, artificial intelligence and how it is dangerous for humans, Artificial Intelligence History and Significance, Waht is Artificial Intelligence, Artificial Intelligence in Hindi, Essay on Artificial Intelligence, Artificial Intelligence Types, Advantages of Artificial Intelligence, Disadvantages of Artificial Intelligence, Imporatance of Artificial Intelligence in Hindi...
рдЬाрдиिрдП рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХ्рдпा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рдк्рд░рдХाрд░ : Artificial Intelligence
рд╣ेрд▓ो рджोрд╕्рддों рдирдорд╕्рдХाрд░.! рдЖрдЬ рд╣рдо рдЗрд╕ рдЖрд░्рдЯिрдХрд▓ рдоें рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХ्рдпा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рдк्рд░рдХाрд░ рдХ्рдпा рд╣ै (Artificial Intelligence in Hindi) рдХे рдмाрд░े рдоें рдЬाрдирдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░ेंрдЧे, рдЕрдкрдХो рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рдмाрд░े рдоें рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рд╕рдордЭ рдоें рдЖрдПрдЧा рдпे рд▓ेрдЦ рдкूрд░ा рдкрдв़рдиे рдХे рдмाрдж, рддो рдЪрд▓िрдП рд╢ुрд░ू рдХрд░рддे рд╣ैं।
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХ्рдпा рд╣ै? (Artificial Intelligence in Hindi) :
AI - Artificial intelligence рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рддрдХрдиीрдХी рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдмुрдж्рдзिрдоाрди (Intelligent) рдорд╢ीрдиों рдХो рдмрдиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬो рд░ूрдмрд░ू рдЗंрд╕ाрдиों рдХी рддрд░рд╣ рд╕ोрдЪрддे рд╣ैं।
рджूрд╕рд░े рд╢рдм्рджों рджेрдЦा рдЬाрдП рддो, "рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (Artificial intelligence) рдПрдХ рддрд░рд╣ рдХी рд╡िрдзि (Method) рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд░ोрдмोрдЯ, рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдФрд░ рдорд╢ीрди рдЗंрд╕ाрди рдХी рддрд░рд╣ рд╕ोрдЪрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै।"
Artificial рдФрд░ Intelligence рджो рд╢рдм्рджों рд╕े Artificial Intelligence рдмрдиा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рдХृрдд्рд░िрдо (рдЗंрд╕ाрдиों рдж्рд╡ाрд░ा рдмрдиाрдпा рд╣ुрдЖ), рдФрд░ рджूрд╕рд░ा рд╢рдм्рдж Intelligence рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा (рд╕ोрдЪрдиे рдХी рд╢рдХ्рддि)। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рд╣िंрджी рдЕрд░्рде рд╣ै "рдХृрдд्рд░िрдо рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा", Artificial Intelligence Hindi Meaning рдХृрдд्рд░िрдо рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा। рдХृрдд्рд░िрдо рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рдорддрд▓рдм "рдЗंрд╕ाрдиों рдж्рд╡ाрд░ा рдмрдиाрдИ рд╣ुрдИ рд╕ोрдЪрдиे рдХी рд╢рдХ्рддि।"
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AI) рдХो рдорд╢ीрдиी рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (Machine Intelligence) рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдоें рдорд╢ीрди рдХे рдЕंрджрд░ рдЗंрд╕ाрди рдХी рддрд░рд╣ рд╕ोрдЪрдиे рдФрд░ рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдкैрджा рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЬैрд╕े рдмाрдд рдХрд░рдиा (рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕- AI рди्рдпूрдЬ рдПंрдХрд░ рдХो рд▓ॉрди्рдЪ), рдпाрдж рд░рдЦрдиा, рдХिрд╕ी рд╕рдорд╕्рдпा рдХा рд╣рд▓ рдиिрдХाрд▓рдиा рдФрд░ рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиा рдЖрджि।
рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рд╕ाрдЗंрд╕ рдХी рдПрдХ рдирдИ рддрдХрдиीрдХी рд╣ै рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AI), рдЬिрд╕рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди рдХो рдФрд░ рднी рдЖрд╕ाрди рдмрдиाрдиा рд╣ै, рдЗрд╕ी рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рджुрдиिрдпाрднрд░ рдоें рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै।
рдЬॉрди рдоैрдХाрд░्рдеी рдХो рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рдЬрдирдХ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। John McCarthy Father of Artificial Intelligence рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ "рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AI) рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдмुрдж्рдзिрдоाрди рдХंрдк्рдпूрдЯрд░, рдмुрдж्рдзिрдоाрди рдорд╢ीрди рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо рдмрдиाрдиे рдХा рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдЗंрдЬीрдиिрдпрд░िंрдЧ рд╣ै।
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AI) рдХे рдк्рд░рдХाрд░ (Types of Artificial Intelligence-AI in Hindi) :
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдЕрдиेрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ोрддे рд╣ैं рдЬो рдХि рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं :
1. рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рдорд╢ीрди (Reactive Machines)
2. рд╕ीрдоिрдд рд╕्рдоृрддि (Limited Memory)
3. рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд (Theory of Mind)
4. рдЖрдд्рдо рдЬाрдЧрд░ूрдХ рдПрдЖрдИ (Self-Awareness AI)
5. рдХрдордЬोрд░ рдпा рд╕ंрдХीрд░्рдг рдПрдЖрдИ (Weak or Narrow AI)
6. Artificial General Intelligence рдЖрд░्рдЯिрдлीрд╢िрдпрд▓ рдЬрдирд░рд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AGI)
7. Artificial Super Intelligence рдХृрдд्рд░िрдо рд╕ुрдкрд░ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (ASI)
1. рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рдорд╢ीрди : Reactive Machines
рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рдорд╢ीрди (Reactive Machines) рдХृрдд्рд░िрдо рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा (Artificial Intelligence) рд╕рдмрд╕े рд╕рд░рд▓ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै। рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рдорд╢ीрди рдмेрд╕िрдХ рдХाрд░्рдпों рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рддा рд╣ै। рдпрд╣ рдЙрдкрдпोрдЧрдХрд░्рддा (User) рдХी рдЬрд░ूрд░рддों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░рддा рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕े рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рдорд╢ीрди (Reactive Machines) рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рдорд╢ीрди рдХिрд╕ी рднी рдЖрдзाрд░-рд╕ाрдордЧ्рд░ी (Data) рдФрд░ рдоेрдоोрд░ी рдХो рдЗрдХрдЯ्рдаा рдХрд░рдХे рдирд╣ीं рд░рдЦрддी। рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рдорд╢ीрди рдХेрд╡рд▓ рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдХे рдХाрдоों рдкрд░ рд╣ी рдз्рдпाрди рджेрддी рд╣ै।
рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рдорд╢ीрди (Reactive Machines) Memory рдФрд░ Data рдХो store рдХрд░рдХे рдирд╣ीं рд░рдЦ рд╕рдХрддी рд╣ै рддो рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рднрд╡िрд╖्рдп рдХे рдХाрдоों рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдирд╣ीं рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। Reactive Machines рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै Google рдХा AlphaGo (рдЧूрдЧрд▓ рдЕрд▓्рдлाрдЧो)।
2. рд╕ीрдоिрдд рд╕्рдоृрддि : Limited Memory
рд╕ीрдоिрдд рд╕्рдоृрддि (Limited Memory) рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा Artificial Intelligence рд╣ै рдЬो рдкुрд░ाрдиे рдбाрдЯा рдХो рдХुрдЫ рд╕рдордп рдХे рд▓िрдП рд╕्рдЯोрд░ рдХрд░рдХे рд░рдЦ рд╕рдХрддा рд╣ै।
рд╕ीрдоिрдд рд╕्рдоृрддि рдкुрд░ाрдиे Data рдХी рдорджрдж рд╕े Future рдХो Predict рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рд░рдЦрддी рд╣ै। Limited Memory рдоें Predict рдХिрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рдл्рдпूрдЪрд░ рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рдХा рдЖрдзाрд░ рдкुрд░ाрдиे рдбाрдЯा рд╕े рд╕ंрдмंрдз рд░рдЦрддा рд╣ै।
рд╕ीрдоिрдд рд╕्рдоृрддि рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ car рдЦुрдж рд╕े рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рдоें рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЦुрдж рд╕े рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рдХाрд░ рдЕрдкрдиे рдЖрд╕ рдкाрд╕ рдХी рдЕрди्рдп cars рдХी рдЧрддि (Speed), рдЙрдирдХे рдмीрдЪ рдХी рджूрд░ी рдФрд░ рдЕрди्рдп рдЬाрдирдХाрд░ी рдХो store рдХрд░рдХे рд░рдЦ рд╕рдХрддी рд╣ै। Limited Memory рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै Tesla Car рд╣ै।
3. рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд : Theory of Mind
рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд (Theory of Mind) рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AI) рд╣ै рдЬो рдЗंрд╕ाрди рдХे рд╕्рд╡рднाрд╡ рдХो рд╕рдордЭрдХрд░ рдЗंрд╕ाрдиों рдХी рддрд░рд╣ рдмाрдд рднी рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдоें Theory of Mind рдЗंрд╕ाрдиों рдХे рд╡िрдЪाрд░ों рдХो рд╕рдордЭрдХрд░ рдЙрдд्рддрд░ рджेрддा рд╣ै рдЙрд╕ी рддрд░рд╣ рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд рдоें рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рднी рдЗंрд╕ाрди рд╕े рдЖрдкрд╕ рдоें рдмाрддें рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХा рд╕िрдж्рдзांрдд (Theory of Mind) рдЕрднी рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рддрдпाрд░ рдирд╣ीं рд╣ुрдИ рд╣ै। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдХी рддрдХрдиीрдХी рдкрд░ рдЕрднी рд░िрд╕рд░्рдЪ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै।
4. рдЖрдд्рдо рдЬाрдЧрд░ूрдХ рдПрдЖрдИ : Self-Awareness AI
рдЖрдд्рдо рдЬाрдЧрд░ूрдХ рдПрдЖрдИ (Self-awareness AI) рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AI) рдХा рднрд╡िрд╖्рдп рд╣ै। рдЖрдд्рдо рдЬाрдЧрд░ूрдХ рдПрдЖрдИ рдоें рдЦुрдж рдХे рднाрд╡рдиाрдПं рдФрд░ рдЪेрддрдиा рджिрдоाрдЧ рд╣ोрдЧा рдФрд░ рд╕рдмрд╕े рдмेрд╣рддрд░ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рд╣ोрдЧा рдпрд╣ рдЖрдд्рдо рдЬाрдЧрд░ूрдХ рдПрдЖрдИ। рдпрд╣ рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рджिрдоाрдЧ рдЗंрд╕ाрди рд╕े рднी рдЬ्рдпाрджा рддेрдЬ рд╣ोрдЧा।
рдЖрдиेрд╡ाрд▓े рд╕рдордп рдоें рдЖрдд्рдо рдЬाрдЧрд░ूрдХ рдПрдЖрдИ (Self Awareness AI) рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े Digital Computer рдпा Robot рдЗंрд╕ाрди рд╕े рднी рдЬ्рдпाрджा рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдФрд░ рд╕्рдоाрд░्рдЯ рд╣ो рдЬाрдпेंрдЧे рдФрд░ рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХी Machine рдЖрдд्рдо рдЬाрдЧрд░ूрдХ рд╣ोंрдЧे рдФрд░ рд╕рд╣ी - рдЧрд▓рдд рдХा рдлैрд╕рд▓ा рд╕्рд╡рдпं рд╣ी рд▓ेрдиे рдоें рд╕рдХ्рд╖рдо рд╣ोंрдЧे। рдЕрднी рддрдХ рдЖрдд्рдо рдЬाрдЧрд░ूрдХ рдПрдЖрдИ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдирд╣ीं рд╣ै। Self-Awareness AI рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рд╕рдордп рдХी рдХрд▓्рдкрдиा рд╣ै।
5. рдХрдордЬोрд░ рдпा рд╕ंрдХीрд░्рдг рдПрдЖрдИ : Weak or Narrow AI
рдХрдордЬोрд░ рдпा рд╕ंрдХीрд░्рдг рдПрдЖрдИ (Weak or Narrow AI) рдХो ANI (Artificial Narrow Intelligence) рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╕िрд░्рдл рдХिрд╕ी рд╡िрд╢ेрд╖ рдХाрд░्рдп рдХो рдкूрд░ा рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдХрдордЬोрд░ рдпा рд╕ंрдХीрд░्рдг рдПрдЖрдИ рдЕрдкрдиी рдХ्рд╖рдорддा рд╕े рдмाрд╣рд░ рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рдХाрдо рдХो рдкूрд░ा рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрд╕े рдХрдордЬोрд░ рдпा рд╕ंрдХीрд░्рдг рдПрдЖрдИ (Weak or Narrow AI) рдХрд╣рддे рд╣ैं।
Weak or Narrow AI рдЗंрд╕ाрдиों рдХी рддрд░рд╣ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै। рд▓ेрдХिрди Weak or Narrow AI Context рдФрд░ Parameters рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдЗंрд╕ाрдиों рдХे Behaviour рдХो рд╕рдордЭ рд╕рдХрддी рд╣ै рдФрд░ рдмाрдд рднी рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЕрдкрдиे рдХाрдо рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХрдордЬोрд░ рдпा рд╕ंрдХीрд░्рдг рдПрдЖрдИ рд╕рд╣рдЬ рднाрд╖ा рдХा (NLP) рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рддी рд╣ै। Data рдХो рд╕ंрдЧ्рд░рд╣िрдд рдХрд░рдХे рд░рдЦрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा Weak AI рдоें рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै। рдХрдордЬोрд░ рдпा рд╕ंрдХीрд░्рдг рдПрдЖрдИ рдХा рдПрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै IBM рдХा Watson supercomputer.
6. рдЖрд░्рдЯिрдлीрд╢िрдпрд▓ рдЬрдирд░рд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ : Artificial General Intelligence (AGI)
рдЖрд░्рдЯिрдлीрд╢िрдпрд▓ рдЬрдирд░рд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AGI) рдХो рдордЬрдмूрдд рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рднी рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЖрд░्рдЯिрдлीрд╢िрдпрд▓ рдЬрдирд░рд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рддрдХрдиीрдХी рдЕрдкрдиे рддрд░ीрдХे рд╕े рдХिрд╕ी рднी рд╕рдорд╕्рдпा рдХो рд╕ुрд▓рдЭाрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рд░рдЦрддी рд╣ै। рдЗंрд╕ाрдиों рдХे рд╡िрдЪाрд░ों рдХो рд╕рдордЭрдХрд░ рдЙрд╕рдХे рдоुрддाрдмिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдЖрд░्рдЯिрдлीрд╢िрдпрд▓ рдЬрдирд░рд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рд░рдЦрддी рд╣ै।
рдЖрд░्рдЯिрдлीрд╢िрдпрд▓ рдЬрдирд░рд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AGI) рдПрдХ рдРрд╕ी рддрдХрдиीрдХी рд╣ै рдЬो рдЗंрд╕ाрдиों рдХी рддрд░рд╣ рд╣ी рдХिрд╕ी рднी рдХाрдо рдХो рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдкूрд░ा рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЬो рднी рдХाрдо рдЗंрд╕ाрди рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै рд╡рд╣ рдХाрдо рдЖрд░्рдЯिрдлीрд╢िрдпрд▓ рдЬрдирд░рд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AGI) рднी рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै। рд╣ाрд▓ांрдХि рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рддрдХрдиीрдХी рдЕрднी рддрдХ рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рддрдпाрд░ рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै, рдЗрд╕ рддрдХрдиीрдХी рдкрд░ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЕрднी рдЬाрд░ी рд╣ै।
7. рдХृрдд्рд░िрдо рд╕ुрдкрд░ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ : Artificial Super Intelligence (ASI)
Artificial Super Intelligence (ASI) рдРрд╕ा Artificial Intelligence рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рдЗंрд╕ाрдиों рд╕े рднी рдЬ्рдпाрджा рдорд╢ीрди рдмुрдж्рдзिрдоाрди рд╣ोрдЧी। рдорд╢ीрди рдХिрд╕ी рднी рдХाрдо рдХो рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдЗंрд╕ाрди рд╕े рднी рддेрдЬी рд╕े рдХрд░ рд╕рдХेंрдЧी। Artificial Super Intelligence рдоें рд╕ाрд░ी рдХ्рд╖рдорддाрдПं рд╣ोрдЧी рдЬैрд╕े ; рд╕ीрдЦрдиा, рд╕ोрдЪрдиा, рдЦुрдж рдмाрддे рдХрд░рдиा, Puzzle рдХो Solve рдХрд░рдиा рдФрд░ рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдиा рдЖрджि। Artificial Super Intelligence рдЕрднी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдирд╣ीं рд╣ै рдпрд╣ рдПрдХ рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ AI рд╣ै। рдЖрдиेрд╡ाрд▓े рд╕рдордп рдоें рдпрд╣ рддрдХрдиीрдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдПं рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै।
рдХृрдд्рд░िрдо рд╕ुрдкрд░ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдоें рд╕рд╣ी рдФрд░ рдЧрд▓рдд рдХा рдлैрд╕рд▓ा рд╕्рд╡рдпं рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рд╣ोрдЧी। рдпрд╣ рдмрд╣ुрдд рдПрдбрд╡ांрд╕ рдФрд░ рдоॉрдбрд░्рди рд╣ोंрдЧे, рд╕ेрд▓्рдл рдЕрд╡рд░рдиेрд╕ рд╣ै ASI рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी।
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рдЕрдиुрдк्рд░рдпोрдЧ : Applications of Artificial Intelligence in Hindi
AI рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдЕрдиेрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े ;
1. рдИ-рдХॉрдорд░्рд╕ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें : E-commerce
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдИ-рдХॉрдорд░्рд╕ рдпाрдиी рдСрдирд▓ाрдЗрди рд╢ॉрдкिंрдЧ (Online Shopping) рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े рдЕрдоेрдЬрди (Amazon) рдХंрдкрдиी рдХрд░рддी рд╣ै। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рдорджрдж рд╕े рдХрд╕्рдЯрдорд░ рдХो рдк्рд░ोрдбрдХ्рдЯ рдХा рд╕ाрдЗрдЬ рдФрд░ рд░ंрдЧ рдФрд░ рдм्рд░ांрдб рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै।
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдорджрдж рд╕े рд╣ी Apps рдФрд░ рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдоें рдЪाрдЯрдмोрдЯ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЪाрдЯрдмोрдЯ рд╕ीрдзे рдЕрдкрдиे рдЙрдкрднोрдХ्рддा рд╕े рдмाрдд рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рдорджрдж рд╕े рдХрд╕्рдЯрдорд░ рд╕े рдмाрдд рдХрд░рдиे рдоें рдордиुрд╖्рдп рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рдирд╣ीं рдкрдб़ेрдЧी।
2. рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें : Education
Artificial Intelligence рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдПрдЬुрдХेрд╢рди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рддाрдХि рд╢िрдХ्рд╖ा рдмेрд╣рддрд░ рддрд░ीрдХे рд╕े рд▓ोрдЧों рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪ рд╕рдХे। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рдорджрдж рд╕े рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдЕंрдХ рджेрдиा рднी рдЖрд╕ाрди рд╣ो рдЬाрдпेрдЧा рдЗрд╕рд╕े рдЯीрдЪрд░ рдХा рд╕рдордп рдмрдЪрддा рд╣ै। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдоें рдЯीрдЪрд░ рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдПрдиीрдоेрд╢рди рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдлिрдХ рдбिрдЬाрдЗрди рджिрдЦाрдХрд░ рдкрдв़ा рд╕рдХрддे рд╣ैं। Artificial Intelligence рддрдХрдиीрдХी рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдПрдЬुрдХेрд╢рди рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрддा рд╣ै। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рдиे рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рд╢िрдХ्рд╖ा рдХो рдЖрд╕ाрди рдФрд░ рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиाрдиा।
3 рдЖрд░ाрдо рджाрдпрдХ рдЬीрд╡рди : Easy Lifestyle
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕े рдЬीрд╡рди рдФрд░ рднी рдЖрд░ाрдо рджाрдпрдХ, рдоॉрдбрд░्рди рдФрд░ рдПрдбрд╡ांрд╕ рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ै। Artificial Intelligence рдХी рдорджрдж рд╕े рдЗंрд╕ाрди рдЕрдкрдиे рдХाрдо рдХो рдЖрд╕ाрди рдФрд░ рд╕्рдоाрд░्рдЯ рддрд░ीрдХे рд╕े рдкूрд░ा рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЗрд╕рд╕े рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди рдФрд░ рднी рдЖрд╕ाрди рдмрдиाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рдорджрдж рд╕े рдлोрди рдХो рдЕрдкрдиे рдлेрд╕ рд╕े рдЕрдирд▓ॉрдХ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं (Mobile Phones with Face Unlock) рдФрд░ рдШрд░ों рдоें AI рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ Smart Devices рдХे рд▓िрдП рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।
4. рдоाрдирд╡ीрдп рд╕ंрд╕ाрдзрди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें : Human Resources
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдоाрдирд╡ीрдп рд╕ंрд╕ाрдзрди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдЗрд╕рд╕े Human Resource рдХो рдХрдо рдХрд░ Artificial Intelligence рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдоाрдирд╡ीрдп рд╕ंрд╕ाрдзрди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рдорджрдж рд╕े рдЬ्рдпाрджा рдк्рд░ोрдбрдХ्рд╢рди рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। 24 рдШंрдЯे рдХिрд╕ी рдордиुрд╖्рдп рд╕े рдХाрдо рдирд╣ीं рд▓िрдпा рдЬा рд╕рдХрддा, рд▓ेрдХिрди Artificial Intelligence рдХे рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдпा рдорд╢ीрди 24 рдШंрдЯे рдЬाрдо рдХрд░рдиे рдоें рд╕рдХ्рд╖рдо рд╣ोंрдЧे।
5. рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें : Medical
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдоेрдбिрдХрд▓ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। Artificial Intelligence Devices рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рд╕рднी рдЫोрдЯे рдмрдб़े рд╣ॉрд╕्рдкिрдЯрд▓ों рдоें рдЖрдЬ рдХे рд╕рдордп рдоें рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдорд░ीрдЬ рдХी рдмीрдоाрд░ी рдХा рдкрддा рдЗрд╕рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░рдХे рдкрддा рд▓рдЧाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдФрд░ рдмीрдоाрд░ी рдХो рдаीрдХ рднी рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।
6. рдХृрд╖ि рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें : Agriculture
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдлрд╕рд▓ों рдФрд░ рдоिрдЯ्рдЯी рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдХी рдЬांрдЪ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। Artificial Intelligence рддрдХрдиीрдХी рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдоिрдЯ्рдЯी рдХी рдХрдоिрдпों рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдХрд░ рдЙрд╕ рдоिрдЯ्рдЯी рдоें рд╕ुрдзाрд░ рд▓ाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдЗрд╕рд╕े рдлрд╕рд▓ рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рд╕े рддैрдпाрд░ рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै।
7. рд╡िрдкрдгрди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें : Marketing
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AI) рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рд╡िрдкрдгрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рднी рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। Artificial Intelligence рдХी рдорджрдж рд╕े Data рдХो рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। Data Analysis рд╕े рдХंрдкрдиी рдХो Product рдХी Demand рдХा рдкрддा рдЪрд▓рддा рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рдк्рд░ोрдбрдХ्рдЯ рдмрдв़ाрдиे рдпा рдШрдЯाрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ोрддी рд╣ै।
8. рдЦрдЧोрд▓ рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें : Astronomy
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рдорджрдж рд╕े рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдХी рдоुрд╢्рдХिрд▓ рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХो рднी рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рд╣рд▓ рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। Artificial Intelligence рдХी рдорджрдж рд╕े рд╣рдо рдпрд╣ рдЬाрди рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рдХैрд╕े рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै рдЕंрддрд░िрдХ्рд╖ рдФрд░ рдЗрд╕рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि рдХैрд╕े рд╣ुрдИ।
9. рдЦेрд▓ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें : Gaming
рдЦेрд▓ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें Artificial Intelligence рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдЖрдЬрдХрд▓ рдмрд╣ुрдд рдмрдв़ рдЧрдпा рд╣ै। рдЬैрд╕े Puzzle Games, Chess Game рдЖрджि рдоें рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। Artificial Intelligence рдХे рдкाрд╕ рд╕ोрдЪрдиे рдХी рд╢рдХ्рддि рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдЙрдкрдпोрдЧ рджिрдоाрдЧी рдЦेрд▓ों рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
10. рдмैंрдХ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें : Banking
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдмैंрдХिंрдЧ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХрд╕्рдЯрдорд░ рдХे рдЦाрддे рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рджेрдиे рдФрд░ рд▓ेрди-рджेрди (transaction) рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдЪैрдЯрдмोрдЯ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै
11 рдбाрдЯा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП : Data security
рдбाрдЯा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХिрд╕ी рднी рдХंрдкрдиी рдФрд░ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдбाрдЯा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд░рдЦрдиा рдмрд╣ुрдд рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рддाрдХि рдХिрд╕ी рд╣ैрдХрд░ рдиे Data рдХो рдЪुрд░ाрдиे рд╕े рдмрдЪा рд╕рдХे। рдЖрдЬрдХрд▓ рдмрдб़े рдмрдб़े рдХंрдкрдиिрдпों рдиे рдбाрдЯा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै।
12. рдордиोрд░ंрдЬрди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें : Entertainment
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдордиोрд░ंрдЬрди рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। Amazon рдФрд░ Netflix рдоें рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рд╕िрд░्рдл рд╡рд╣ी рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рджिрдЦрддे рд╣ैं рдЬो рд╡ीрдХ्рд╖рдХ рдпा рдХрд╕्рдЯрдорд░ рдкрд╕ंрдж рдХрд░рддे рд╣ैं।
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рдлाрдпрджे : Advantages of Artificial Intelligence in Hindi
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдлाрдпрджे рдиीрдЪे рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं-
1. рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдмрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП : Increase Efficiency
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдЗंрд╕ाрди рдХी рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдмрдв़ाрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै। Artificial Intelligence рдХी рдорджрдж рд╕े рдЗंрд╕ाрди рдЫोрдЯे рдмрдб़े рдХाрд░्рдп рдХो рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдкूрд░ा рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдХिрд╕ी рдХाрдо рдХो рддेрдЬी рд╕े рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдоें рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ोрддी рд╣ै। рдХिрд╕ी рдХाрдо рдХो рдХрд░рдиे рдоें рдЬ्рдпाрджा рд╕рдордп рдирд╣ीं рд▓рдЧрддा, AI рдХी рдХाрдлी рдЬ्рдпाрджा рдХ्рд╖рдорддा рд░рдЦрддी рд╣ै рдХाрдо рдХрд░рдиे рдоें।
2. рдмेрд╣рддрд░ рдХाрд░्рдп рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдХे рд▓िрдП : Improved Workflows
рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХे рддрд░ीрдХे рдоें рдмрдв़ोрдд्рддрд░ी рдХрд░рдиा workflow рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рдХाрдо рдХрд░рдиे рдоें рд╕ुрдзाрд░ рд▓ाрдиा। Artificial Intelligence рдиे рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХे рддрд░ीрдХे рдоें рдЗंрд╕ाрдиों рдХो рдоॉрдбрд░्рди рдФрд░ рдПрдбрд╡ांрд╕ рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рдорджрдж рд╕े рдХाрдо рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдкूрд░ा рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХे।
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рдХृрдд्рд░िрдо рднाрд╖ा (NLP) рдиे рд╢िрдХ्рд╖ा, рдордиोрд░ंрдЬрди рдФрд░ рдоीрдбिрдпा рдХो рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЬ्рдпाрджा рдЖрд╕ाрди рдмрдиा рджिрдпा рд╣ै। рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдЖрд░ाрдорджाрдпрдХ, рдЖрд╕ाрди рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди। рдЗрд╕рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдиे рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХрд░рдиे рдХे рддрд░ीрдХे рдХो рднी рдмрджрд▓ рджिрдпा рд╣ै рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े। рдмिрдЬрдиेрд╕ рдХрд░рдиा рдмрд╣ुрдд рдЖрд╕ाрди рдмрди рдЧрдпा рд╣ै рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рдорджрдж рд╕े।
3. рдЧрд▓рддिрдпां рд╣ोрдиे рдоें рдХрдоी : Lower Human Error Rates
рдХाрдо рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдЧрд▓рддिрдпों рдХो рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рдорджрдж рдиे рдХाрдлी рдХрдо рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै। рдЗंрд╕ाрди рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдорд╢ीрди рдмрд╣ुрдд рдХрдо рдЧ़рд▓рддी рдХрд░рддी рд╣ै। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рд╕े рдХाрдо рдЖрд╕ाрди рдмрдиा рджिрдпा рд╣ै рдЗंрд╕ाрди рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдХाрдоों рдоें рдЬ्рдпाрджा рдЧрд▓рддिрдпां рд╣ोрдиे рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ै, AI рд╕े рдЗрди рдЧрд▓рддिрдпों рдХो рд╕ुрдзाрд░ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
4. рдбेрдЯा рдХी рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рдЬांрдЪ рдХрд░рдиा : Deeper Data Analysis
рдбाрдЯा рдХो рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдиे рдоें рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдорджрдж рдХрд░рддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдХाрд░рдг рд╣рдоें рд╕рдЯीрдХ рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै। Artificial intelligence рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЬ्рдпाрджाрддрд░ рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдбाрдЯा рд╡िрд╢ेрд╖рдг рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рддाрдХि рд╡्рдпाрдкाрд░ рдоें рдмрдв़ोрдд्рддрд░ी рд╣ो। рдЕрдЧрд░ рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдХंрдкрдиी рдХे рдкाрд╕ рд╕рдЯीрдХ рдбाрдЯा рд╣ोрдЧा рддो рдХंрдкрдиी рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдЕрдкрдиे рд╕рдлрд▓ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। Artificial intelligence рд╡्рдпाрдкाрд░ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै।
5. 24 /7 support
24 рдШंрдЯे рдХाрдо рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдлाрдпрджा рд╣ै। рдЗंрд╕ाрди рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдорд╢ीрди рдХाрдо рдХрд░рдиे рдоें рд╕рдХ्рд╖рдо рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗंрд╕ाрди рд▓рдЧाрддाрд░ рдХाрдо рдХрд░рдиे рд╕े рдердХ рдЬाрддा рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдорд╢ीрди рддрдХ рдирд╣ीं рдЬाрддी। AI рдХे рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдЪौрдмीрд╕ рдШंрдЯे рдХाрдо рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।
рдЪैрдЯ рдмॉрдХ्рд╕ рдЗрд╕рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рдЙрджाрд╣рд░рдг рд╣ै। chat box рд╕े рдЕрдкрдиे рд╕рд╡ाрд▓ों рдХा рдЬрд╡ाрдм рдкूрдЫ рд╕рдХрддे рд╣ै рдХिрд╕ी рднी рд╕рдордп рдоें।
6. рдХाрдо рдХो рдмाрд░–рдмाрд░ рдХрд░рдиा : Perform Repetitive jobs
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рдорджрдж рд╕े рджैрдиिрдХ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдоों рдХो рдСрдЯोрдоैрдЯिрдХ рд╕े рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े рдИрдоेрд▓ рдХा рд░िрдк्рд▓ाрдИ рджेрдиा, рдХिрд╕ी рдХे рдЬрди्рдорджिрди рдкрд░ рдмрдзाрдИ рд╕ंрджेрд╢ рднेрдЬрдиा рдЖрджि।
7. рддेрдЬ рдиिрд░्рдгрдп : Faster decision
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рдорджрдж рд╕े рдХोрдИ рднी рдиिрд░्рдгрдп рдХो рдмрд╣ुрдд рддेрдЬी рд╕े рд▓े рд╕рдХрддे рд╣ैं, рдЗрд╕рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдордиुрд╖्рдп рдХो рдХोрдИ рднी рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рдмрд╣ुрдд рдЬ्рдпाрджा рд╕рдордп рд▓рдЧрддा рд╣ै। Artificial intelligence se рдЕрдкрдиे рдХाрдо рдХो рд╕рд╣ी рд╕рдордп рдкрд░ рдкूрд░ा рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।
8. рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХो рджी рдЧрдИ рд╕ूрдЪрдиा рдЗंрд╕ाрди рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдЬ्рдпाрджा рдЕрдЪ्рдЫे рддрд░ीрдХ़े рд╕े рдкूрд░ा рдХрд░рддा рд╣ै।
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рдиुрдХрд╕ाрди : Disadvantages of Artificial Intelligence in Hindi
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдиुрдХрд╕ाрди рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ैं-
1. рдКंрдЪी рдХीрдордд : High Cost
Artificial intelligence рдХे рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдХो рдмрдиाрдиे рдоें рдХाрдлी рдЬ्рдпाрджा рдЦрд░्рдЪ рдФрд░ рд╕рдордп рд▓рдЧрддा рд╣ै। рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдХे рд▓िрдП рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдПрдбрд╡ांрд╕ рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдпрд░ рдФрд░ рд╣ाрд░्рдбрд╡ेрдпрд░ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдЬ्рдпाрджा рдорд╣ंрдЧे рд╣ोрддे рд╣ैं। Artificial intelligence Devices рдХो рдоेंрдЯेрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рднी рдЬ्рдпाрджा рдЦрд░्рдЪ рдЙрдаाрдиा рдкрдб़рддा рд╣ै।
2. рдХोрдИ рд░рдЪрдиाрдд्рдордХрддा рдирд╣ीं : No creativity
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдХрдоी рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдЗंрд╕ाрдиों рдХी рддрд░рд╣ рд╕ोрдЪ рдирд╣ीं рд╕рдХрддा। Artificial intelligence рдЗंрд╕ाрдиों рдХी рддрд░рд╣ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рддो рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдЦुрдж рдЗंрд╕ाрди рдХी рддрд░рд╣ рд╕ोрдЪ рдирд╣ीं рд╕рдХрддा।
рдЗंрд╕ाрди рдЬ्рдпाрджा рд░рдЪрдиाрдд्рдордХ рд╣ोрддा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХे рдкाрд╕ рдмिрд▓्рдХुрд▓ рд░рдЪрдиाрдд्рдордХ рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдирд╣ीं рд╣ोрддी। рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдЙрддрдиा рд╣ी рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै рдЬिрддрдиा рдЙрд╕े рдЖрджेрд╢ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
3. рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ी рдоें рд╡ृрдж्рдзि : Increase in Unemployment
рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ी рдХो рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдХाрдлी рдЬ्рдпाрджा рдмрдб़ा рджिрдпा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рдоें рд╕рднी рдХाрдо рдСрдЯोрдоैрдЯिрдХ рдорд╢ीрдиों рд╕े рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рд▓ेрдмрд░ рд╡рд░्рдХ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рдирд╣ीं рдкрдб़рддी। рд░ोрдмोрдЯ्рд╕ рдХे рдХाрд░рдг рдмेрд░ोрдЬाрдЧрд░ी рдоें рдФрд░ рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рд░ोрдмोрдЯिрдХ рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी рд╕े рдХрдИ рд▓ाрдЧों рдХा рдХाрдо рдПрдХ рд░ोрдмोрдЯ рд╕े рдХрд░ाрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
4. рдЗंрд╕ाрдиों рдХो рдЖрд▓рд╕ी рдмрдиा рджिрдпा рд╣ै : Make Humans Lazy
рдордиुрд╖्рдп рдХे рд╕рднी рдХाрдо рдЖрдЬрдХрд▓ рдорд╢ीрди рдХрд░рдиे рд▓рдЧी рд╣ै। рдЫोрдЯे рд╕े рдЫोрдЯे рдХाрдо рднी рднी рдорд╢ीрдиों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдХрд░рд╡ाрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдХाрд░рдг рдЗंрд╕ाрди рдЕрд▓рд╕ी рдмрдиाрддा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। Artificial intelligence рдХे рдХाрд░рдг рдЗंрд╕ाрди рдЬ्рдпाрджा рдЕрд▓рд╕ी рд╣ोрддे рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै
5. рднाрд╡рд╣ीрди : Emotionless
рдорд╢ीрди рдоें рдЗंрд╕ाрдиों рдХी рддрд░рд╣ рднाрд╡рдиाрдПं рдирд╣ीं рд╣ोрддे, рдорд╢ीрди рдордиुрд╖्рдпों рдХी рддрд░рд╣ рдХाрдо рддो рдХрд░рддे рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рдЙрдирдоें рдХिрд╕ी рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЗрдоोрд╢ंрд╕ рдирд╣ीं рд╣ोрддे рд╣ैं।
6. рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдЦुрдж рдХोрдИ рдХाрдо рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рдоें рдк्рд░ोрдЧ्рд░ाрдо рдХिрдпा рдЧрдпा рдХाрдо рд╣ी рдХрд░рддा рд╣ै рдЙрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдЦुрдж рдХोрдИ рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдоें рд╕рдХ्рд╖рдо рдирд╣ीं рд╣ोрддे рд╣ैं।
FAQ;
AI рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХौрди рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै?
рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХे рд╡िрднिрди्рди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों data scientists рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै.
рд╣िंрджी рдоें рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХो рдХ्рдпा рдХрд╣рддे рд╣ैं?
рд╣िंрджी рдоें рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ рдХो ‘рдХृрдд्рд░िрдо рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा‘ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
рдЖрд░्рдЯिрдлिрд╢िрдпрд▓ рдЗंрдЯेрд▓िрдЬेंрд╕ (AI) рдХे рдЬрдирдХ рдпा рдкिрддा рдХौрди рд╣ै?
Artificial intelligence рдХे рдЬрдирдХ рдЬॉрди рдоैрдХाрд░्рдеी рд╣ै।
рд╕рдоाрдкрди рдХे рд░ूрдк рдоें, рдХृрдд्рд░िрдо рдмुрдж्рдзिрдордд्рддा рд╣рдоाрд░े рд╕рдордп рдХी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рд╣ै рдЬो рд╣рдоाрд░े рдЬीрд╡рди рдХो рд╕ुрд╡िрдзाрдЬрдирдХ рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдмрдиाрдиे рдХे। рдзрди्рдпрд╡ाрдж।
рдпे рднी рдкрдв़ें;
✓ Quora : рд╕рд╡ाрд▓ рдФрд░ рдЬрд╡ाрдм рдХे рд▓िрдП рдорд╢рд╣ूрд░ рдк्рд▓ेрдЯрдлॉрд░्рдо
✓ Computer Fundamentals Practice Mcq : рдлंрдбाрдоेंрдЯрд▓ рдСрдл рдХंрдк्рдпूрдЯрд░
✓ What is Byju's in Hindi : рдЬाрдиिрдП Byju's рдХे рдмाрд░े рд╕рдмрдХुрдЫ - Byju’s App Kya Hai