Indian Literature and Feminist Consciousness
рднाрд░рддीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рдиाрд░ीрд╡ाрджी рдЪेрддрдиा
рд╡िрд╢्рд╡ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рднाрд░рддीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдкрдиा рдПрдХ рдЙрд▓्рд▓ेрдЦрдиीрдп рд╕्рдеाрди рд░рдЦрддा рд╣ै। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рднाрд░рдд рдХी рдЪिрд░ рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрдд рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि, рд╡िрдЪाрд░ рдЕрдиाрджि рдХाрд▓ рд╕े рд╡िрд╢्рд╡ рдХो рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рддा рдЖ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЬрдм рд╕ाрд░ा рд╡िрд╢्рд╡ рдЖँрдЦ рднी рдирд╣ीं рдЦोрд▓ा рдеा рдЙрд╕ी рд╕рдордп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рдкाрда рдкрдв़ाрдиे рд╡ाрд▓ा рджेрд╢ рднाрд░рдд рд╣ै। рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдиे рд╕рдЪ्рдЪे рдЕрд░्рдеों рдоें рд╕рджा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рдЫाрдк рд╕рдоाрдЬ рдкрд░ рдЫोрдб़ी рд╣ै। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдЗрд╕рдХे рдЧूрдвाрд░्рде рдХो рдЬाрдирдиे, рд╕рдордЭрдиे рдХे рд▓िрдП рдИрд╕ा рдХे рдЬрди्рдо рдХे рдХрдИ рд╡рд░्рд╖ों рдкрд╣рд▓े рд╕े рд╡िрднिрди्рди рджेрд╢ों рдХे рдпाрдд्рд░ी рдЗрд╕ рдкाрд╡рди рднूрдоि рдкрд░ рдХрджрдо рд░рдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рд╕ुрдХрддा рдЬрддाрддे рдЖ рд░рд╣े рд╣ैं। рдРрд╕ा рдХ्рдпों рди рд╣ोрддा рдЬрдм рднाрд░рдд рдХे рдкाрд╕ рджुрдиिрдпाँ рдХो рджेрдЦрдиे рд╡ рд╕рдордЭрдиे рдХी рдоाрдирд╡ीрдп рджृрд╖्рдЯि, рд╕рд░्рд╡рдЬрди рд╕рдо्рдордд рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдЬो рдеा। рд╡िрд╢्рд╡ рдоंрдЧрд▓, рд╡िрд╢्рд╡ рдмंрдзुрдд्рд╡, рд╕рдо- рд╕рдоाрдЬ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг, рд╡िрд╢्рд╡ рдоाрдирд╡рддाрд╡ाрджी рджृрд╖्рдЯि рдЖрджि рд╕ंрд╕ाрд░ рд╣िрддैрд╕ी рд╡िрдЪाрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЬрдм рд╡िрд╢्рд╡ рдоाрдирд╕ рдХे рдЕंрддрд░ाрдд्рдоा рдХो рдЫुрдЖ рддो рд╕ाрд░ा рд╕ंрд╕ाрд░ рдкुрд▓рдХिрдд рд╣ुрдЖ рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдоें рдЬीрд╡рди рдХे рд╕ाрд░ рдХो рдкрд░िрд▓рдХ्рд╖िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рднाрд░рддीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоाрдирд╡ рдХे рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ु рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдХो рдЬाрдЧ्рд░рдд рдХिрдпा рдФрд░ рдЗрд╕ рджрд░्рд╢рди рдХो рд╕рдордЭрдиे рдХे рд▓िрдП рдоाрд░्рдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рдд рдХрд░рд╡ाрдпा। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╕рдордЭрдиे рдХा рд░ुрдЭाрди рд╕ीрдоाрдУं рдХे рдмंрдзрдиों рдХो рддोрдб़рдХрд░ рднाрд░рдд рдХी рдЗрд╕ рдоूрд▓рднूрдд рднाрд░рддीрдп рдоूрд▓ рддрдд्рд╡ рдХो рд╕рдордЭрдиे рдПрд╡ं рдирд╡рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдиे рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХिрдпा।
рднाрд░рддीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЖрджрд░्рд╢ : рднाрд░рддीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХे рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рд╕े рд╣рдоें рдЗрд╕ рд╕рдд्рдп рдХे рджрд░्рд╢рди рд╣ोрддे рд╣ैं рдХि рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрдж рд╣ी рд╕рджा рд╕рд░्рд╡рджा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдЖрджрд░्рд╢ рд░рд╣ा рд╣ै। рдХ्рдпा рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рдк्рд░ाрдХृрдд рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рдкाрд▓ी рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рдЕрдкрдн्рд░ंрд╢ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рдХ्рдпा рд▓ोрдХ рднाрд╖ा рд╕ाрд╣िрдд्рдп, рд╕рднी рдиे рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдФрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдпрддा рдХो рд╣ी рдЕрдкрдиा рдХрде्рдп рдмрдиाрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдкीрдЫे рдХाрд░рдг рдпрд╣ рд╣ै рдХि рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рдЕрди्рдпोрди्рдпाрд╢्рд░िрдд рд╕ंрдмंрдз рд░рд╣ा рд╣ै। рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рд╕ंрд╡ाрд╣рдХ рд╣ै рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рдЖрд╢ा рд╣ै। рдпрд╣ рднाрд░рддीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдирдЧрд░ рдХी рдЙрдкрдЬ рдирд╣ीं рд╣ै рдПрдХांрдд рд╡рди-рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдк्рд░рдХृрддि рдХे рдк्рд░ांрдЧрдг рдоें рдПрдХांрдд рд╕ाрдзрдиा рдоें рдиिрд░рдд рддрдкрд╕्рд╡िрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдиुрднूрдд рд╕рдд्рдп рд╣ी рд╣рдоाрд░ी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рдк्рд░ाрдг рд╣ै। рдпुрдж्рдз рдХी рд╡िрднीрд╖िрдХाрдУं рд╕े рд╕ंрдд्рд░рд╕्рдд рд╡िрд╢्рд╡ рдоाрдирд╡ рдХो рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдиे рдд्рдпाрдЧ, рддрдк рдФрд░ рддрдкोрд╡рди рдХा рд╕ंрджेрд╢ рджिрдпा। рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдоें рдк्рд░ाрдЧैрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдпुрдЧ рдоें рд╣ी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╣ुрдЖ рдеा।
рднाрд░рддीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╡ рдиाрд░ीрд╡ाрджी рдЪेрддрдиा : рдИрд╕ा рдкूрд░्рд╡ 2500 рд╕े 500 рдИ.рдкू. рддрд░्рдХ рдХे рдЕрдоुрдорди рд╕рдордп рдХो рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ рдХे рдиाрдо рд╕े рд╕ंрдмोрдзिрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдФрд░ рдЗрд╕ рд▓рдо्рдмे рд╕рдордп рдХो рдкुрдиः рдкूрд░्рд╡ рд╡ैрджिрдХ рдПрд╡ं рдЙрдд्рддрд░ рд╡ैрджिрдХ рдоें рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдкूрд░्рд╡ рд╡ैрджिрдХ рдХाрд▓ рдоें рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХी рд╕्рдеिрддि рдмрд╣ुрдд рдКँрдЪी рдеी। рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдоाрдиा рдЬाрддा рдеा। рдпрдЬ्рдЮ рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХे рдмिрдиा рд╕ंрдкрди्рди рдирд╣ीं рдоाрдиा рдЬाрддा рдеा। рдЙрдкрдирдпрди рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдкूрд░्рдг рдХिрдпे рдмिрдиा рд╕्рдд्рд░ी рд╡ैрд╡ाрд╣िрдХ рдмंрдзрди рдХे рдЕрдирд░्рд╣ рдоाрдиी рдЧрдИ। рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХो рд╡िрдж्рдпा рджेрд╡рддा рдХे рд╕рдоाрди рдкूрдЬा рдЧрдпा рдеा। рдРрд╕ा рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рднाрд░рддीрдпों рдХे рд╕рднी рдЖрджрд░्рд╢ рд╕्рдд्рд░ी рд░ूрдк рдоें рдкाрдпे рдЬाрддे рд╣ैं। рд╡िрдж्рдпा рдХा рдЖрджрд░्рд╢ 'рд╕рд░рд╕्рд╡рддी' рдоें, рдзрди рдХा 'рд▓рдХ्рд╖्рдоी' рдоें, рд╢рдХ्рддि рдХा 'рджुрд░्рдЧा' рдоें, рд╕ौंрджрд░्рдп рдХा 'рд░рддि' рдоें, рдкрд╡िрдд्рд░рддा рдХा 'рдЧंрдЧा' рдоें рдЗрддрдиा рд╣ी рдирд╣ीं рд╕рд░्рд╡рд╡्рдпाрдкी рдИрд╢्рд╡рд░ рдХो рднी 'рдЬрдЧрдд्рдЬрдирдиी' рдХे рдиाрдо рд╕े рд╕ुрд╢ोрднिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
рд╕рдордп рд╡ рд╕рдоाрдЬ рдХे рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдиाрд░ी рдХी рдоाрддृ-рд╕рдд्рддाрдд्рдордХ рдЕрдзिрдХाрд░ рдХा рдЙрди्рдоूрд▓рди, рдкुрд░ुрд╖ рдХा рдЙрд╕ рдкрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ рд╡ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕्рд╡ेрдЪ्рдЫाрдЪाрд░ рдХी рдд्рд░ाрд╕рджी рдХी рд╡िрдбंрдмрдиा рдиाрд░ी рдХो рдЭेрд▓рдиी рдкрдб़ी। рдкुрд░ुрд╖ рдк्рд░рдзाрди рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХा рджрдорди рдХोрдИ рдирдИ рдмाрдд рдирд╣ीं рд╣ै। рдЖрд░ंрдн рд╕े рд╣ी рд╕्рдд्рд░ी рдХुंрдаाрдПँ рд▓िрдП рдЬीрддी рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै। рдЙрд╕рдХी рдЗрдЪ्рдЫाрдУं рдЖрд╢ाрдУं, рдЖрдХांрдХ्рд╖ाрдУं рдХा рд╕рджा рд╕े рд╣ी рджрдорди рд╣ोрддा рдЖ рд░рд╣ा рд╣ै। рдпрд╣ рджुःрдЦ рдХी рдмाрдд рд╣ै рдХि рдЖрдзुрдиिрдХ рдХाрд▓ рддрдХ рдЖрддे-рдЖрддे рд╕्рдд्рд░ी рдХे рджिрд╡्рдпрдЧुрдг рдзीрд░े-рдзीрд░े рдЙрд╕рдХे рдЕрд╡рдЧुрдг рдмрдирдиे рд▓рдЧे। рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдЮी рд╕े рд╡рд╣ рдзीрд░े-рдзीрд░े рдЖрд╢्рд░िрддा рдмрди рдЧрдпी। рдиाрд░ी рдХी рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕्рдеिрддि рдЕрдкрдиे рдкрддрди рдХी рдЪрд░рдо рд╕ीрдоा рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪ рдЪुрдХी рдеी।
рд╡ैрджिрдХ рдпुрдЧ рдХा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдЬो рд╕्рдд्рд░ी рдХे рдк्рд░рддि рджिрд╡्рдп рдХрд▓्рдкрдиाрдУं рддрдеा рдкुрдиीрдд рднाрд╡рдиाрдУं рд╕े рдкрд░िрд╡ेрд╖्рдЯिрдд рдеा рдЕрдм рдкूрд░्рдгрддрдпा рдмрджрд▓ рдЪुрдХा рдеा। рдпрд╣ рдпुрдЧ рддो рдЬैрд╕े рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХी рдЧिрд░ाрд╡рдЯ рдХा рдпुрдЧ рдеा। рдЙрдирдХे рдоाрдирд╕िрдХ рддрдеा рдЖрдд्рдоिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдж्рд╡ाрд░ рдкрд░ рддाрд▓ा рд▓рдЧा рджिрдП рдЧрдП। рдЙрдирдХी рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдЙрди्рдирддि рдХे рдоाрд░्рдЧ рдкрд░ рдЕрдиेрдХों рдк्рд░рддिрдмंрдз рд▓рдЧा рджिрдП рдЧрдП। 'рд╕्рдд्рд░ी рд╢ूрдж्рд░ो рдиाрджिрдпрддाрдо्' рдЬैрд╕े рд╡ाрдХ्рдп рд░рдЪрдХрд░ рдЙрд╕े рд╢ूрдж्рд░ рдХी рдХोрдЯि рдоें рд░рдЦ рджिрдпा। рд╕्рдд्рд░ी рдХो рд╡िрд╡ाрд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХे рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рдФрд░ рд╕рднी рд╕ंрд╕्рдХाрд░ों рд╕े рд╡ंрдЪिрдд рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा।
18рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рддрдХ рд╕्рдд्рд░िрдпों рдХी рд╕्рдеिрддि рдЬिрддрдиी рдЦрд░ाрдм рдеी рдЙрд╕рдоें 19рд╡ीं рд╕рджी рдоें рдХुрдЫ рд╕ुрдзाрд░ рдЖрдпा। рдзाрд░्рдоिрдХ рдЖрдбंрдмрд░, рд░ुрдв़िрдЧрдд рд╡िрдЪाрд░ рдЬैрд╕े рдЕंрдзрд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ों рдХा рдмोрд▓ рдмाрд▓ा рдЪाрд░ों рддрд░рдл рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдиिрд░्рдоिрдд рдХрд░ рджिрдпा рдеा рдХि рдЙрд╕े рддोрдб़ рд╕рдХрдиा рд╕рд╣рдЬ рд╕ंрднрд╡ рдирд╣ीं рдеा। рдЗрд╕ рдмрд░्рдмрд░ рдпुрдЧ рдХे рдк्рд░рддि рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рд╕्рд╡рд░ूрдк рд░ाрдЬा рд░ाрдордоोрд╣рди рд░ाрдп рд╣рдоाрд░े рд╕ाрдордиे рдЖрдпे рдЬो рдиाрд░ी рдЬाрддि рдХी рд╡рдХाрд▓рдд рд▓рдЧाрддाрд░ рдХрд░рддे рд░рд╣े। рдЖрдЬ рдиाрд░ीрд╡ाрдж рд╡ैрд╢्рд╡िрдХрд╡ाрдж рдмрди рдЧрдпा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рдиाрд░िрдпाँ рд╡ рдЙрдирдХी рд╕рдорд╕्рдпाрдПँ рдЖрдкрд╕ рдоें рдЬुрдб़ी рд╣ुрдИ рд╣ैं। рдЗрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рд╣рд╕्рдд्рд░ाрдм्рджिрдпों рд╕े рдЕрдкрдиे рдк्рд░рддि рд╣ोрддे рдЖрдП рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░ рд╡ рдк्рд░рддाрдб़рдиाрдУं рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рдиाрд░ी рдХो рдЕрдкрдиी рдЖрд╡ाрдЬ़ рдКँрдЪी рдХрд░рдиे рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рдоिрд▓ा рд╣ै। рднाрд░рддीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХी рдоुрдЦ्рдп рд╡िрдзाрдУं рдоें рдиाрд░ीрд╡ाрдж рдХे рдк्рд░рддिрдкाрджрди рдж्рд╡ाрд░ा рдЬीрд╡рди рдХे рдЖрд░्рдеिрдХ, рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ, рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ, рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рд╡ рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХ рдЖрджि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдиाрд░ी рдХी рд╕рдХ्рд░िрдп рднाрдЧीрджाрд░ी рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╣ै। рдиाрд░ीрд╡ाрдж рдиाрд░ी рдХे рд╕рдоाрди рднाрдЧीрджाрд░ी рд╕े рд╕рдоाрдЬ рдХा рдкुрдирд░्рдиिрд░्рдоाрдг рдЪाрд╣рддा рд╣ै। рдЖрдЬ рдХे рдиाрд░ीрд╡ाрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдиाрд░ी рдХी рдЗрдЪ्рдЫाрдУं- рдЖрдХांрдХ्рд╖ाрдУं рдХा рджрд╕्рддाрд╡ेрдЬ рд╣ै।
рд╕рдоूрдЪे рднाрд░рддрд╡рд░्рд╖ рдХी рд╕рднी рднाрд╖ाрдУं рдоें рдиाрд░ीрдЪेрддрдиा рд╕ंрдмंрдзी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ृрдЬрди рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдоूрд▓्рдпों рдХे рд╡िрд░ुрдж्рдз рд╕ंрдШрд░्рд╖ рдХрд░рддी рд╣ुрдИ 'Angry Women' рдХी рдоाрдирд╕िрдХрддा рд╣ी рд╣िрди्рджी рдХी рд╕рдордХाрд▓ीрди рдХрд╣ाрдиी рдоें рд╡्рдпंрдЬिрдд рд╣ुрдИ рд╣ै। рдорд▓рдпाрд▓рдо рднाрд╖ा рдоें рдХрд╡ि рдХे.рдЬी. рд╢ंрдХрд░рдкिрд▓्рд▓ै, рдХрди्рдирдб़ рдорд╣िрд▓ा рд▓ेрдЦिрдХा рд╡ीрдгा-рд╢ांрддेрд╢्рд╡рд░, рддेрд▓ुрдЧु рдХे рдк्рд░ाрдЪीрди рдорд╣ाрди рдХрд╡ि рд╡ेрдордиा рдЕрдкрдиी рд░рдЪрдиाрдУं рдоें рд╕्рдд्рд░ी рдкрд░ рдЬो рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░ рд╣ो рд░рд╣े рд╣ैं рдЙрд╕рдХे рдк्рд░рддि рдЕрдкрдиी рдХрд╡िрддाрдУं рдХे рдЬрд░िрдП рдЦрдг्рдбрди рдХिрдпा। рдиाрд░ीрд╡ाрдж рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рддेрд▓ुрдЧु рдХे рдЙрдкрди्рдпाрд╕ों рдХा рд╕्рдеाрди рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ि рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рддेрд▓ुрдЧु рдоें рдиाрд░ीрд╡ाрджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдХा рдиाрдо рд▓ेрддे рд╣ी рдУрд▓्рдЧा рдХा рдиाрдо рд╕्рдорд░рдг рдЖрдП рдмिрдиा рдирд╣ीं рд░рд╣рддा। рдУрд▓्рдЧा рдиाрд░ी рдХी рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╕्рд╡ेрдЪ्рдЫा рдХी рдк्рд░рдмрд▓ рджाрд╡ेрджाрд░ рд╣ै। рдЙрдирдХा рдЙрдкрди्рдпाрд╕ 'рд╕्рд╡ेрдЪ्рдЫा' рдоें рдиाрд░ी рдХो рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╕्рд╡ेрдЪ्рдЫाрдХांрдХ्рд╖ी рдХे рд░ूрдк рдоें рдЪिрдд्рд░िрдд рдХिрдпा рд╣ै рдЬो рдиाрд░ीрд╡ाрдж рдХी рдиींрд╡ рд╣ै।
рдЕंрдд рдоें рдЬрдпрд╢ंрдХрд░ рдк्рд░рд╕ाрдж рдХी 'рдХाрдоाрдпрдиी' рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдХि-
"рдиाрд░ी рддुрдо рдХेрд╡рд▓ рд╢्рд░рдж्рдзा рд╣ो, рд╡िрд╢्рд╡ рд░рдЬрдд рдирдн-рдкрдЧ-рддрд▓ рдоें рдкीрдпूрд╖ рд╢्рд░ोрдд рд╕ी рдмрд╣ा рдХрд░ो рдЬीрд╡рди рдХे рд╕ुंрджрд░ рд╕рдорддрд▓ рдоें।"
- рдПрд╕. рдЕрдм्рджुрд▓ рдоुрдиीрд░
рдпे рднी рдкрдв़ें; рдорд╣िрд▓ा рдЖрдд्рдордХрдеाрдХाрд░ों рдХे рдЖрдд्рдордХрдеा рдоें рдиाрд░ी рдЬीрд╡рди