рдПрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╕рдо्рдоाрди рднाрд░рдд рдоें рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╣ै, рднाрд░рдд рдХी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी, рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рд╣рд░ рд╕ाрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХी рдЖрдард╡ीं рдЕрдиुрд╕ूрдЪी рдХी рдмाрдЗрд╕ рднाрд╖ाрдУं рдоें рд╕े рдХिрд╕ी рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдпोрдЧрджाрди рдХी рд╕рдмрд╕े рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдкुрд╕्рддрдХों рдХे рд▓ेрдЦрдХों рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЖрдЬ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рд╣िрди्рджी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╡िрдЬेрддाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी рдпрд╣ा рджी рдЧрдИ рд╣ै।
Sahitya Akademi Award Winners for Hindi
Table of Contents;
- Sahitya Akademi Kya Hain
- Sahitya Akademi Puraskar Winners Hindi List
- Sahitya Akademi Award Prize Money
- FAQ
Sahitya Akademi Puraskar Winners in Hindi List
рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ :
рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा 12 рдоाрд░्рдЪ 1954 рдХो рд╢ुрд░ूрд╣ुрдЖ। рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдПрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕ंрд╕्рдеा рд╣ै। рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдоें рд╡िрд╢ेрд╖ рдпोрдЧрджाрди рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рддि рд╡рд░्рд╖ 24 рднाрд╖ाрдУं рдоें рд╕े рд▓ेрдЦрдХों рдХो рдЪрдпрдиिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рд░рд╡ीрди्рдж्рд░ рднрд╡рди, 35 рдлीрд░ोрдЬрд╢ाрд╣ рдоाрд░्рдЧ, рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी 110001 рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै। рдпрд╣ рднрд╡рди рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд░рд╡ींрдж्рд░рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдХी рдЬрди्рдо рд╢рддाрдм्рджी рдкрд░ рд╕рди् 1961 рдоें рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рдЗрд╕рдоें рд╕ंрдЧीрдд рдиाрдЯрдХ рдЕрдХाрджेрдоी, рд▓рд▓िрдд рдХрд▓ा рдЕрдХाрджेрдоी рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджेрдоी (рддीрдиों рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЕрдХाрджрдоिрдпाँ) рд╕्рдеिрдд рд╣ैं।
рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоें рджिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рд░ाрд╢ि :
рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╡िрдЬेрддा рдХे рд▓िрдП рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдПрдХ рд▓ाрдЦ рд░ुрдкрдП рдирдХ़рдж рд░ाрд╢ि рдХे рд╕ाрде рдПрдХ рддाрдо्рд░рдкрдд्рд░ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдкुрд░рд╕्рдХрд░ рдХी рд░ाрд╢ि рд╕्рдеाрдкрдиा рдХे рд╕рдордп 5,000/- рд░ुрдкрдП рдеी, 1983 рдоें 10 рд╣рдЬाрд░, рд╕рди् 1988 рдоें 25 рд╣рдЬ़ाрд░, рд╕рди् 2001 рдоें 4p рд╣рдЬ़ाрд░, 2003 рдоें рдпрд╣ рд░ाрд╢ि 50 рд╣рдЬ़ाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा। рд╕ाрд▓ 2009 рдоें 50 рд╣рдЬ़ाрд░ рд╕े рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд░ाрд╢ि рдХो рдПрдХ рд▓ाрдЦ рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
рдЬрд░ूрд░ рдкрдв़े; рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдмाрд▓ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╡िрдЬेрддाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी : Bal Sahitya Puraskar List
рд╣िрди्рджी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╡िрдЬेрддा :
рд╣िрди्рджी рднाрд╖ा рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдкрд╣рд▓ा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоाрдЦрдирд▓ाрд▓ рдЪрддुрд░्рд╡ेрджी рдЬी рдХो рдоिрд▓ा, рд╕рди् 1955 рдоें рдЙрдирдХी рд╣िрдорддрд░ंрдЧिрдиी рдХрд╡िрддा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЗрд╕ рдЖрд░्рдЯिрдХрд▓ рдоें 1955 рд╕े 2023 рддрдХ рджिрдП рдЬाрдиेрд╡ाрд▓े рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХी рддाрд▓िрдХा рд╣ै। рджेрдЦे;
рд╡рд░्рд╖ | рдкुрд╕्рддрдХ | рд▓ेрдЦрдХ |
---|---|---|
1955 | рд╣िрдорддрд░ंрдЧिрдиी (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдоाрдЦрдирд▓ाрд▓ рдЪрддुрд░्рд╡ेрджी |
1956 | рдкрдж्рдоाрд╡рдд : рд╕ंрдЬीрд╡рдиी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा (рдЯीрдХा) | рд╡ाрд╕ुрджेрд╡рд╢рд░рдг рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ |
1957 | рдмुрдж्рдз рдзрд░्рдо–рджрд░्рд╢рди (рджрд░्рд╢рди) | рдЖрдЪाрд░्рдп рдирд░ेрди्рдж्рд░рджेрд╡ |
1958 | рдордз्рдп рдПрд╢िрдпा рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ (рдЗрддिрд╣ाрд╕) | рд░ाрд╣ुрд▓ рд╕ांрдХृрдд्рдпाрдпрди |
1959 | рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рдЪाрд░ рдЕрдз्рдпाрдп (рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг) | рд░ाрдордзाрд░ी рд╕िंрд╣ ‘рджिрдирдХрд░’ |
1960 | рдХрд▓ा рдФрд░ рдмूрдв़ा рдЪाँрдж (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд╕ुрдоिрдд्рд░ाрдиंрджрди рдкंрдд |
1961 | рднूрд▓े рдмिрд╕рд░े рдЪिрдд्рд░ (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рднрдЧрд╡рддीрдЪрд░рдг рд╡рд░्рдоा |
1963 | рдк्рд░ेрдордЪंрдж : рдХ़рд▓рдо рдХा рд╕िрдкाрд╣ी (рдЬीрд╡рдиी) | рдЕрдоृрдд рд░ाрдп |
1964 | рдЖँрдЧрди рдХे рдкाрд░ рдж्рд╡ाрд░ (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдЕрдЬ्рдЮेрдп |
1965 | рд░рд╕–рд╕िрдж्рдзांрдд (рдХाрд╡्рдпрд╢ाрд╕्рдд्рд░) | рдирдЧेрди्рдж्рд░ |
1966 | рдоुрдХ्рддिрдмोрдз (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдЬैрдиेрди्рдж्рд░ рдХुрдоाрд░ |
1967 | рдЕрдоृрдд рдФрд░ рд╡िрд╖ (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдЕрдоृрддрд▓ाрд▓ рдиाрдЧрд░ |
1968 | рджो рдЪрдЯ्рдЯाрдиें (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд╣рд░िрд╡ंрд╢ рд░ाрдп ‘рдмрдЪ्рдЪрди’ |
1969 | рд░ाрдЧ рджрд░рдмाрд░ी (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рд╢्рд░ीрд▓ाрд▓ рд╢ुрдХ्рд▓ |
1970 | рдиिрд░ाрд▓ा рдХी рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ाрдзрдиा (рдЬीрд╡рдиी) | рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рд╢рд░्рдоा |
1971 | рдХрд╡िрддा рдХे рдирдП рдк्рд░рддिрдоाрди (рд╕рдоाрд▓ोрдЪрдиा) | рдиाрдорд╡рд░ рд╕िंрд╣ |
1972 | рдмुрдиी рд╣ुрдИ рд░рд╕्рд╕ी (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рднрд╡ाрдиीрдк्рд░рд╕ाрдж рдоिрд╢्рд░ |
1973 | рдЖрд▓ोрдХ рдкрд░्рд╡ (рдиिрдмंрдз–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд╣рдЬ़ाрд░ीрдк्рд░рд╕ाрдж рдж्рд╡िрд╡ेрджी |
1974 | рдоिрдЯ्рдЯी рдХी рдмाрд░ाрдд (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд╢िрд╡рдоंрдЧрд▓ рд╕िंрд╣ ‘рд╕ुрдорди’ |
1975 | рддрдорд╕ (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рднीрд╖्рдо рд╕ाрд╣рдиी |
1976 | рдоेрд░ी рддेрд░ी рдЙрд╕рдХी рдмाрдд (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдпрд╢рдкाрд▓ |
1977 | рдЪुрдХा рднी рд╣ूँ рдирд╣ीं рдоैं (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд╢рдорд╢ेрд░ рдмрд╣ाрджुрд░ рд╕िंрд╣ |
1978 | рдЙрддрдиा рд╡рд╣ рд╕ूрд░рдЬ рд╣ै (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рднाрд░рдд рднूрд╖рдг рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ |
1979 | рдХрд▓ рд╕ुрдирдиा рдоुрдЭे (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдзूрдоिрд▓ |
1980 | рдЬिрди्рджेрдЧीрдиाрдоा–рдЬिрди्рджाрдп рд░ुрдЦ़ (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдХृрд╖्рдгा рд╕ोрдмрддी |
1981 | рддाрдк рдХे рддाрдпे рд╣ुрдП рджिрди (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдд्рд░िрд▓ोрдЪрди |
1982 | рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рд╢्рд░рдж्рдзा рдХा рджौрд░ (рд╡्рдпंрдЧ्рдп) | рд╣рд░िрд╢ंрдХрд░ рдкрд░рд╕ाрдИ |
1983 | рдЦूँрдЯिрдпों рдкрд░ рдЯँрдЧे рд▓ोрдЧ (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд╕рд░्рд╡ेрд╢्рд╡рд░рджрдпाрд▓ рд╕рдХ्рд╕ेрдиा |
1984 | рд▓ोрдЧ рднूрд▓ рдЧрдП рд╣ैं (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд░рдШुрд╡ीрд░ рд╕рд╣ाрдп |
1985 | рдХрд╡्рд╡े рдФрд░ рдХाрд▓ा рдкाрдиी (рдХрд╣ाрдиी–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдиिрд░्рдорд▓ рд╡рд░्рдоा |
1986 | рдЕрдкूрд░्рд╡ा (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдХेрджाрд░рдиाрде рдЕрдЧ्рд░рд╡ाрд▓ |
1987 | рдордЧрдз (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд╢्рд░ीрдХांрдд рд╡рд░्рдоा |
1988 | рдЕрд░рдг्рдпा (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдирд░ेрд╢ рдоेрд╣рддा |
1989 | рдЕрдХाрд▓ рдоें рд╕ाрд░рд╕ (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдХेрджाрд░рдиाрде рд╕िंрд╣ |
1990 | рдиीрд▓ा рдЪाँрдж (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рд╢िрд╡рдк्рд░рд╕ाрдж рд╕िंрд╣ |
1991 | рдоैं рд╡рдХ़्рдд рдХे рд╣ूँ рд╕ाрдордиे (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдЧिрд░िрдЬाрдХुрдоाрд░ рдоाрдеुрд░ |
1992 | рдвाрдИ рдШрд░ (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдЧिрд░िрд░ाрдЬ рдХिрд╢ोрд░ |
1993 | рдЕрд░्рдж्рдзрдиाрд░ीрд╢्рд╡рд░ (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рд╡िрд╖्рдгु рдк्рд░рднाрдХрд░ |
1994 | рдХрд╣ीं рдирд╣ीं рд╡рд╣ीं (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдЕрд╢ोрдХ рд╡ाрдЬрдкेрдпी |
1995 | рдХोрдИ рджूрд╕рд░ा рдирд╣ीं (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдХुँрд╡рд░ рдиाрд░ाрдпрдг |
1996 | рдоुрдЭे рдЪाँрдж рдЪाрд╣िрдП (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рд╕ुрд░ेрди्рдж्рд░ рд╡рд░्рдоा |
1997 | рдЕрдиुрднрд╡ рдХे рдЖрдХाрд╢ рдоें рдЪाँрдж (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд▓ीрд▓ाрдзрд░ рдЬрдЧूрдб़ी |
1998 | рдирдП рдЗрд▓ाрдХ़े рдоें (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдЕрд░ुрдг рдХрдорд▓ |
1999 | рджीрд╡ाрд░ рдоें рдПрдХ рдЦिрдб़рдХी рд░рд╣рддी рдеी (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рд╡िрдиोрдж рдХुрдоाрд░ рд╢ुрдХ्рд▓ |
2000 | рд╣рдо рдЬो рджेрдЦрддे рд╣ैं (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдоंрдЧрд▓ेрд╢ рдбрдмрд░ाрд▓ |
2001 | рдХрд▓ि–рдХрдеा : рд╡ाрдпा рдмाрдЗрдкाрд╕ (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдЕрд▓рдХा рд╕рд░ाрд╡рдЧी |
2002 | рджो рдкंрдХ्рддिрдпों рдХे рдмीрдЪ (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд░ाрдЬेрд╢ рдЬोрд╢ी |
2003 | рдХिрддрдиे рдкाрдХिрд╕्рддाрди (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдХрдорд▓ेрд╢्рд╡рд░ |
2004 | рджुрд╢्рдЪрдХ्рд░ рдоें рд╕्рд░рд╖्рдЯा (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рд╡ीрд░ेрди рдбंрдЧрд╡ाрд▓ |
2005 | рдХ्рдпाрдк (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдордиोрд╣рд░ рд╢्рдпाрдо рдЬोрд╢ी |
2006 | рд╕ंрд╢рдпाрдд्рдоा (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░рдкрддि |
2007 | рдЗрди्рд╣ीं рд╣рдеिрдпाрд░ों рд╕े (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдЕрдорд░рдХाрди्рдд |
2008 | рдХोрд╣рд░े рдоें рдХैрдж рд░ंрдЧ (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдЧोрд╡िрди्рдж рдоिрд╢्рд░ |
2009 | рд╣рд╡ा рдоें рд╣рд╕्рддाрдХ्рд╖рд░ (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдХैрд▓ाрд╢ рд╡ाрдЬрдкेрдпी |
2010 | рдоोрд╣рди рджाрд╕ (рд▓рдШु рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдЙрджрдп рдк्рд░рдХाрд╢ |
2011 | рд░ेрд╣рди рдкрд░ рд░рдЧ्рдШू (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдХाрд╢ीрдиाрде рд╕िंрд╣ |
2012 | рдкрдд्рдерд░ рдлेंрдХ рд░рд╣ा рд╣ूँ (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдЪंрдж्рд░рдХांрдд рджेрд╡рддाрд▓े |
2013 | рдоिрд▓рдЬुрд▓ рдорди (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдоृрджुрд▓ा рдЧрд░्рдЧ |
2014 | рд╡िрдиाрдпрдХ (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рд░рдоेрд╢рдЪрди्рдж्рд░ рд╢ाрд╣ |
2015 | рдЖрдЧ рдХी рд╣ँрд╕ी (рдХрд╡िрддा) | рд░ाрдорджрд░рд╢ рдоिрд╢्рд░ |
2016 | рдкाрд░िрдЬाрдд (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдиाрд╕िрд░ा рд╢рд░्рдоा |
2017 | рд╡िрд╢्рд╡рдоिрдердХрд╕рд░िрдд्рд╕ाрдЧрд░ (рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╕рдоीрдХ्рд╖ा) | рд░рдоेрд╢ рдХुंрддрд▓ рдоेрдШ |
2018 | рдкोрд╕्рдЯ рдмॉрдХ्рд╕ рдиं. 203-рдиाрд▓ा рд╕ोрдкाрд░ा (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рдЪिрдд्рд░ा рдоुрдж्рдЧрд▓ |
2019 | рдЫीрд▓рддे рд╣ुрдП рдЕрдкрдиे рдХो (рдХрд╡िрддा) | рдирди्рджрдХिрд╢ोрд░ рдЖрдЪाрд░्рдп |
2020 | рдЯोрдХрд░ी рдоें рджिрдЧрди्рдд: рдеेрд░ीрдЧाрдеा: 2014 (рдХрд╡िрддा) | рдЕрдиाрдоिрдХा |
2021 | рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдЕрд╢ोрдХ (рдиाрдЯрдХ) | рджрдпा рдк्рд░рдХाрд╢ рд╕िрди्рд╣ा |
2022 | рддुрдордб़ी рдХे рд╢рдм्рдж (рдХрд╡िрддा-рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдмрдж्рд░ी рдиाрд░ाрдпрдг |
2023 | рдоुрдЭे рдкрд╣рдЪाрдиो (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) | рд╕ंрдЬीрд╡ |
2024 | рдоैं рдЬрдм рддрдХ рдЖрдпी рдмाрд╣рд░ (рдХрд╡िрддा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) | рдЧрдЧрди рдЧिрд▓ |
рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╕े рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ी
FAQ;
Q. рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ों рдХे рдмाрд░े рдоें рджो рдХрдерди?
Ans. рднाрд░рдд рдоें рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд╕рдо्рдоाрди рдЬ्рдЮाрдирдкीрда рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХे рдмाрдж рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдкाрдиे рдХे рд▓िрдП рд▓ेрдЦрдХ рднाрд░рддीрдп рдиाрдЧрд░िрдХ рдпा рднाрд░рддीрдп рдоूрд▓ рдХा рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।
Q. рд╣िंрджी рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдкрд╣рд▓ा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╡िрдЬेрддा рдХौрди рд╣ै?
Ans. рд╣िрди्рджी рдоें рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиेрд╡ाрд▓े рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдоाрдЦрдирд▓ाрд▓ рдЪрддुрд░्рд╡ेрджी рд╣ै। рд╣िрдорддрд░ंрдЧिрдиी рдХрд╡िрддा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХे рд▓िрдП рд╕рди् 1955 рдоें рдЗрд╕ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╕े рдирд╡ाрдЬा рдЧрдпा рдеा।
Q. рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХिрддрдиी рднाрд╖ाрдУं рдоें рджी рдЬाрддी рд╣ै?
Ans. 24 рднाрд╖ाрдУं рдоें рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рджी рдЬाрддी рд╣ैं।
Q. рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рд╣ुрдИ рдеी?
Ans. 1954 рдоें рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ।
Q. рдкрд╣рд▓ा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рд╕рдо्рдоाрди рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рднाрд╖ा рдХे рд▓िрдП рдХिрд╕े рджिрдпा рдЧрдпा рдеा?
Ans. рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рднाрд╖ा рдоें рдкрд╣рд▓ा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рд╕рдо्рдоाрди рдЖрд░. рдХे. рдиाрд░ाрдпрдг рдХो рдоिрд▓ा।
Q. рджिрдирдХрд░ рдХो рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХрдм рдоिрд▓ा?
Ans. рд░ाрдордзाрд░ी рд╕िंрд╣ ‘рджिрдирдХрд░’ 1959 рдоें рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рдЪाрд░ рдЕрдз्рдпाрдп (рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг) рдХे рд▓िрдП рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоिрд▓ा।
Q. рд╕ुрдоिрдд्рд░ाрдиंрджрди рдкंрдд рдХो рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХिрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдоें рджिрдпा рдЧрдпा?
Ans. рд╕ुрдоिрдд्рд░ाрдиंрджрди рдкंрдд рдХो 1960 рдоें рдХрд▓ा рдФрд░ рдмूрдв़ा рдЪाँрдж (рдХрд╡िрддा–рд╕ंрдЧ्рд░рд╣) рдХे рд▓िрдП рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоिрд▓ा।
Q. рднीрд╖्рдо рд╕ाрд╣рдиी рдХो рдХिрд╕ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХे рд▓िрдП рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоिрд▓ा?
Ans. рднीрд╖्рдо рд╕ाрд╣рдиी рдХा рд╡िрднाрдЬрди рдкрд░ рдХेंрдж्рд░िрдд рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рддрдорд╕ рдХे рд▓िрдП 1975 рдоें рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоिрд▓ा।
Q. рдХिрддрдиे рдкाрдХिрд╕्рддाрди (рдЙрдкрди्рдпाрд╕) рдХे рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдХрдм рдоिрд▓ा?
Ans. рдХрдорд▓ेрд╢्рд╡рд░ рдХा рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХिрддрдиे рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рд▓िрдП 2003 рдоें рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЕрдХाрджрдоी рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоिрд▓ा।